Bài giảng Công nghệ Lớp 8 - Tiết 29, Bài 30: Biến đổi chuyển động - Hà Thị Nguyên Đặng

CÔNG NGHỆ 8TRƯỜNG THCS THI VĂN TÁMCHÀO MỪNG QUÍ THẦY, CÔ VỀ DỰ GIỜ Giáo viên : Hà Thị Nguyên ĐặngKIỂM TRA BÀI CŨCâu 2: Câu 1: Em hãy cho biết tại sao máy và thiết bị cần truyền chuyển động?Câu 2: Viết tỉ số truyền của các bộ truyền động?Trả lờiCâu 1: Vì các bộ phận của máy thường đặt xa nhau, tốc độ quay không giống nhau, song đều dẫn động từ một chuyển động ban đầu.Tuần 15 Tiết 29 BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGTiết 29- Bài 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNG Mục tiêu bài học: Hiểu được cấu tạo, nguyên lí hoạt động và ứng dụng của một số cơ cấu biến đổi chuyển động thường dùng.Tiết 29- Bài 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động? Chuyển động của bàn đạp: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  Chuyển động của thanh truyền: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  Chuyển động của vô lăng: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  Chuyển động của kim máy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chuyển động lắc Chuyển động quay tròn Chuyển động lên xuống Chuyển động lên xuống (?) Quan sát chiếc máy khâu đạp chân ở hình 30.1 và hoàn thành các câu sau: Hình 30.1a) Máy khâu đạp chân; b) Cơ cấu truyền và biến đổi chuyển động Bàn đạp; 2. Thanh truyền; 3. Vô lăng dẫn; 4. Vô lăng bị dẫn; 5. Kim máyabTiết 29- Bài 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?(?) Từ một dạng chuyển động ban đầu, muốn biến thành các dạng chuyển động khác cần phải có cơ cấu biến đổi chuyển động, chúng gồm cơ cấu nào? + Cơ cấu biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến hoặc ngược lại.+ Cơ cấu biến đổi chuyển động quay thành chuyển động lắc hoặc ngược lại.Tiết 29- Bài 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?Từ một dạng chuyển động ban đầu, muốn biến thành các dạng chuyển động khác cần phải có cơ cấu biến đổi chuyển động, chúng gồm:+ Cơ cấu biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến hoặc ngược lại.+ Cơ cấu biến đổi chuyển động quay thành chuyển động lắc hoặc ngược lại.Hình 30.2Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến (Cơ cấu tay quay - con trượt)a. Cấu tạo.(?) Quan sát hình 30.2, em hãy nêu cấu tạo của cơ cấu tay quay - con trượt? Cơ cấu gồm có:1 - Tay quay2 - Thanh truyền3 - Con trượt4 - Giá đỡTiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến (Cơ cấu tay quay - con trượt)a. Cấu tạo:(?) Em hãy cho biết các chi tiết được nối ghép với nhau bằng khớp nào? Con trượt (3) và giá đỡ (4) được nối ghép với nhau bằng khớp tịnh tiến, các chi tiết còn lại được nối ghép với nhau bằng khớp quay.Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến (Cơ cấu tay quay - con trượt)a. Cấu tạo. Cơ cấu gồm có:1 - Tay quay2 - Thanh truyền3 - Con trượt4 - Giá đỡTiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiếna. Cấu tạo: b. Nguyên lí làm việc:(?) Thảo luận cặp đôi :Em hãy quan sát hình 30.2 và cho biết:Câu 1: Khi tay quay 1 quay đều, con trượt 3 sẽ chuyển động như thế nào?Câu 2: Khi nào con trượt 3 đổi hướng chuyển động?Câu 3: Có thể biến đổi chuyển động tịnh tiến của con trượt thành chuyển động quay tròn của tay quay được không? Khi đó cơ cấu hoạt động ra sao?Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiếna. Cấu tạo: b. Nguyên lí làm việc:Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiếna. Cấu tạo: b. Nguyên lí làm việc: Khi tay quay 1 quay quanh trục A, đầu B của thanh truyền 2 chuyển động tròn làm con trượt 3 chuyển động tịnh tiến qua lại trên giá đỡ 4. Nhờ đó chuyển động quay của tay quay biến thành chuyển động tịnh tiến qua lại của con trượt.(?) Câu 1: Khi tay quay 1 quay đều, con trượt 3 sẽ chuyển động như thế nào?Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiếna. Cấu tạo: b. Nguyên lí làm việc:(?) Câu 2: Khi nào con trượt 3 đổi hướng chuyển động? Khi tay quay 1 và thanh truyền 2 cùng nằm trên một đường thẳng thì con trượt 3 đổi hướng chuyển độngTiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiếna. Cấu tạo.b. Nguyên lí làm việc:(?) Câu 3: Em hãy cho biết: Có thể biến đổi chuyển động tịnh tiến của con trượt thành chuyển động quay tròn của tay quay được không? Khi đó cơ cấu hoạt động ra sao?Trả lời: Ta có thể biến đổi được, khi đó cơ cấu hoạt động ngược lại.Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiếna. Cấu tạo.b. Nguyên lí làm việc:-Khi tay quay 1 quay quanh trục, một đầu của thanh truyền 2 chuyển động quay tròn, làm cho con trượt 3 chuyển động tịnh tiến qua lại trên giá đỡ 4. Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiếna. Cấu tạo.b. Nguyên lí làm việc:c. Ứng dụng: (?) Em hãy cho biết cơ cấu tay quay – con trượt được ứng dụng trong các máy và thiết bị nào?CƠ CẤU TAY QUAY - CON TRƯỢT ĐƯỢC ỨNG TRONG CÁC MÁY VÀ THIẾT BỊ NHƯ:Cơ cấu pít tông – xi lanh trong Ôtô, xe máyMáy khâu đạp chânThanh răngBánh răngNgoài ra còn có cơ cấu bánh răng - thanh răng và cơ cấu vít- đai ốcXe nângDùng để nâng hạ mũi khoanỨng dụngCơ cấu bánh răng - thanh răngỨng dụng cơ cấu vít- đai ốcÊ tôKhóa nướcGá kẹp của thợ mộcTiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiếna. Cấu tạo.b. Nguyên lí làm việc:c. Ứng dụng:- Dùng nhiều trong các loại máy như: máy khâu đạp chân, máy cưa gỗ, ô tô, máy hơi nước Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động. 1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến 2. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc (Cơ cấu tay quay - Thanh lắc)a. Cấu tạo.Cơ cấu gồm:1-Tay quay 2-Thanh truyền 3-Thanh lắc 4-Giá đỡ(?) Quan sát hình vẽ 30.4 và nêu cấu tạo của cơ cấu Tay quay - Thanh lắc?Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến2. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc (Cơ cấu tay quay - Thanh lắc)a. Cấu tạo.(?) Em hãy cho biết các chi tiết được nối ghép với nhau bằng khớp nào?iCác chi tiết đều được nối ghép với nhau bằng khớp quayTiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến2. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc (Cơ cấu tay quay - Thanh lắc)a. Cấu tạo.Cơ cấu gồm:1-Tay quay 2-Thanh truyền 3-Thanh lắc 4-Giá đỡTiết 29 BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến2. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc (Cơ cấu tay quay - Thanh lắc)a. Cấu tạo:b. Nguyên lí làm việc:(?) Thảo luận cặp đôi: Câu 1: Khi tay quay 1 quay đều một vòng thì thanh lắc 3 sẽ chuyển động như thế nào?Câu 2: Có thể biến chuyển động lắc của thanh lắc 3 thành chuyển động quay của tay quay 1 được không ?Tiết 29 BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến2. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc (Cơ cấu tay quay - Thanh lắc)a. Cấu tạo:b. Nguyên lí làm việc:i(?) Câu 1:Khi tay quay 1 quay đều một vòng thì thanh lắc 3 sẽ chuyển động như thế nào?Khi tay quay 1 quay đều quanh trục A, thông qua thanh truyền 2, làm thanh lắc 3 lắc qua lắc lại quanh trục D một góc nào đó. (?) Câu 2: Có thể biến chuyển động lắc của thanh lắc 3 thành chuyển động quay của tay quay 1 được không ?Trả lời Có thể biến chuyển động lắc thành chuyển động quayTiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến 2. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc (Cơ cấu tay quay - Thanh lắc)a. Cấu tạo:b. Nguyên lí làm việc:Khi tay quay 1 quay quanh trục một đầu của thanh truyền 2 chuyển động quay tròn làm cho thanh lắc 3 lắc qua lắc lại một góc nào đó.Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến 2. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc (Cơ cấu tay quay - Thanh lắc)a. Cấu tạo:b. Nguyên lí làm việc:c. Ứng dụngCơ cấu tay quay thanh lắc được ứng dụng trong các loại máy nào? Quạt máyMáy trò chơiMáy hút dầuBúa máyMáy khâu đạp chânMột số ứng dụng của cơ cấu :Tiết 29- BÀI 30: BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNGI/ Tại sao cần biến đổi chuyển động?II/ Một số cơ cấu biến đổi chuyển động.1. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến 2. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc (Cơ cấu tay quay - Thanh lắc)a. Cấu tạo:b. Nguyên lí làm việc:c. Ứng dụng- Dùng nhiều trong các loại máy móc như: Máy khâu đạp chân, máy dệt, xe tự đẩy, máy công cụ, đồng hồ Củng cốCâu hỏi 2 (SGK) : Nêu những điểm giống nhau và khác nhau của cơ cấu tay quay – con trượt, bánh răng thanh răng Giống nhauKhác nhauHai cơ cấu đều nhằm để biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến và ngược lại.Cơ cấu bánh răng – thanh răng có thể biến đổi chuyển động quay đều của bánh răng thành chuyển động tịnh tiến đều của thanh răng và ngược lại, còn trong cơ cấu tay quay – con trượt thì khi tay quay quay đều con trượt tịnh tiến không đều.Trả lờiCủng cố(?) Hãy cho biết các đồ dùng trong gia đình sau đã ứng dụng cơ cấu biến đổi chuyển động nào ?Ứng dụng cơ cấu tay quay – con trượtỨng dụng cơ cấu vít –đai ốc Quạt máy (có tuốc năng): Ứng dụng cơ cấu tay quay – thanh lắc.Để biến đổi từ một dạng chuyển động ban đầu thành các dạng chuyển động khác.Học bài theo sơ đồ tư duy:GHI NHỚ1. Cơ cấu biến đổi chuyển động có nhiệm vụ biến đổi một dạng chuyển động ban đầu thành các dạng chuyển động khác cung cấp cho các bộ phận của máy và thiết bị.2. Các cơ cấu biến đổi chuyển động rất đa dạng, chúng được ứng dụng trong nhiều loại máy khác nhau : Đồng hồ, xe máy, ôtô và các máy công cụ.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀHọc bài Làm bài tập SGKĐọc trước Bài 31, mẫu báo cáo thực hành.CÔNG NGHỆ 8TRƯỜNG THCS THI VĂN TÁMCẢM ƠN QUÍ THẦY, CÔ VỀ DỰ GIỜ CHÚC CÁC EM HỌC TỐT