Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 16: Tuần hoàn máu và lưu thông bạch huyết - Năm học 2019-2020

Ngày soạn: 13/10/2019
Ngày giảng: 15/10/2019
Tiết 16
TUẦN HOÀN MÁU VÀ LƯU THÔNG BẠCH HUYẾT
I .MỤC TIÊU
1. Kiến thức
 Trình bày được sơ đồ vận chuyển máu và bạch huyết trong cơ thể.
2. Kĩ năng
- Vẽ sơ đồ tuần hoàn máu.
- Kĩ năng ra quyết định, kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin, ra quyết định.
3. Thái độ
Giáo dục ý thức bảo vệ hệ mạch của cơ thể.
II. CHUẨN BỊ
GV: Phương án dạy học, hình ảnh hệ mạch.
III.PHƯƠNG PHÁP 
Trực quan, vấn đáp-tìm tòi, hợp tác nhóm, Động não, giải quyết vấn đề.
IV.TỔ CHỨC GIỜ HỌC 
1. Ổn định tổ chức ( 1’) 
2. Kiểm tra đầu giờ: Kiểm tra 15'
Câu hỏi:
 - Tiểu cầu đã tham gia bảo vệ cơ thể chống mất máu như thế nào?
 - Khi truyền máu cần tuân thủ những nguyên tắc nào? 
Đáp án:
	- Khi máu ra khỏi thành mạch va chạm vào bờ vết rách. Các tiểu cầu bị vỡ giải phóng enzim. Enzim kết hợp với ion Ca2+ biến chất sinh tơ máu thành tơ máu. Tơ máu kết thành mạng lưới ôm giữ các tế bào máu tạo thành khối máu đông. (6đ)
	- Khi truyền máu cần xét nghiệm trước nhằm: (1đ) 
 	+ Truyền nhóm máu phù hợp đảm bảo hồng cầu người cho không bị ngưng kết trong máu người nhận (1đ)
 	+ Truyền máu không có mầm bệnh . (1đ)
	- Truyền từ từ. (1đ)
3. Các hoạt động
Vào bài (1’): GV đặt vấn đề: Hệ tuần hoàn máu gồm những thành phần cấu tạo nào? 
Hoạt động 1 ( 15' )
TÌM HIỂU KHÁI QUÁT VỀ HỆ TUẦN HOÀN MÁU
	Hoạt động của thầy trò
Nội dung
GV y/c n/c H 16.1 trả lời câu hỏi :
?Hệ tuần hoàn gồm những thành phần nào ? mỗi thành phần đó cấu tạo như thế nào?
- HS trả lời
? Động mạch xuất phát từ đâu ?
 HS Tâm thất
?Tĩnh mạch xuất phát từ đâu ?
HS : Từ cơ quan về tâm nhĩ
- Yêu cầu HS dựa vào H16.1 TLN ( 7’) trả lời các câu hỏi SGK – Tr51.
- GV treo tranh H16.1 sgk phóng to hoặc sơ đồ động vận chuyển máu trong hệ mạch 
- Đại diện nhóm lên chỉ tranh vẽ thuyết minh theo yêu cầu câu hỏi 1 -> 3 - nhóm khác chia sẻ - chốt KT.
+ Vòng TH nhỏ: Máu từ TTP theo ĐMP lên phổi thực hiện trao đổi khí O2 và CO2, theo TMP trở về TNT
+ Vòng TH lớn: Máu từ TTT theo động mạch chủ đến các cơ quan thực hiện trao đổi chất theo TMC trởvề TNP
? Em hãy nêu Chức năng của tim và hệ mạch.
- HS trả lời.
I Cấu tạo hệ tuần hoàn
1. Cấu tạo
Gồm Tim 4 ngăn
 Hệ mạch ĐM
 TM
 MM
Tim và hệ mạch tạo thành2 vòng tuần hoàn
a) Vòng tuần hoàn nhỏ dẫn máu qua phổi, giúp máu trao đổi O2 và CO2
b) Vòng tuần hoàn lớn dẫn máu qua tất cả các tế bào của cơ thể thực hiện trao đổi chất
2. Chức năng
- Tim co bóp đẩy máu đi qua các hệ mạch
- Hệ mạch vân chuyển máu
Hoạt động 2 ( 10' )
TÌM HIỂU VỀ HỆ BẠCH HUYẾT
Hoạt động của thầy trò
Nội dung
- GV y/c HS quan sát H 16.2 trả lời câu hỏi
? Hệ bạch huyết gồm những phân hệ nào ? 
( Nêu 2 phân hệ: Phân hệ lớn, Phân hệ nhỏ)
- GV giới thiệu Phân hệ lớn và phân hệ nhỏ thu bạch huyết từ những vùng nào trên cơ thể. Sự luân chuyển bạch huyết trong mối phân hệ đều qua những thànhphần cấu tạo: 
+ Mao mạch bạch huyết
+ Mạch bạch huyết
+ Hạch bạch huyết
+ Ống bạch huyết
? Nêu vai trò của hệ bạch huyết ? 
- HS trả lời - > GV nhận xét, chốt lại 
II. Lưu thông bạch huyết
1. Cấu tạo
Gồm phân hệ lớn và phân hệ nhỏ
- Phân hệ nhỏ thu bạch huyết ở nửa trên bên phải cơ thể 
- Phân hệ lớn thu bạch huyết ở phần còn lại của cơ thể
2. Vai trò 
Kết luận 2 sgk
4. Tổng kết và hướng dẫn học ở nhà	 
 	a . Tổng kết ( 3’)
	Câu nào sau đây không đúng
	a) Vòng tuần hoàn nhỏ máu từ tâm thất vào động mạc phổi giàu ô xi
	b) Vòng tuần hoàn nhỏ, máu giầu ô xi do trao đổi khí ở phổi theo tĩnh 
 mạch phổi về tâm nhí trái
	c) Ở vòng tuần hoàn lớn, máu động mạch đi nuôi cơ thể nhiều ô xi 
	d) Ở vòng tuần hoàn lớn máu tĩnh mạch từ cơ quan về tim nghèo ô xi 
 	 b. Hướng dẫn học bài ở nhà ( 1’)
	- Học bài làm bài tập
	- Đọc mục em có biết
	- Nghiên cứu bài 17: Tim và mạch máu: Tìm hiểu cấu tạo của tim và cấu tạo mạch máu.