Bài giảng Công nghệ Lớp 8 - Bài 27: Mối ghép động

Công Nghệ 8 
Bài 27 
MỐI GHÉP ĐỘNG 
	 I. THẾ NÀO LÀ MỐI GHÉP ĐỘNG ? 
Quan sát một ghế xếp, em hãy cho biết ghế xếp gồm mấy chi tiết ghép với nhau ? 
mặt ghế 
chân trước 
chân sau 
thanh truyền 
đinh tán 
Các chi tiết đó được ghép với nhau bằng mối ghép gì (mối ghép cố định; mối ghép không tháo được; mối ghép tháo được; hay mối ghép khác) ? 
Khi mở ghế ra và gập ghế lại, tại các mối ghép, các chi tiết chuyển động với nhau như thế nào? 
Khi mở ghế ra và gập ghế lại, tại mối ghép A, B, C, D các chi tiết chuyển động trên chuyển động như thế nào ? 
A 
B 
C 
D 
Vậy thế nào là mối ghép động ? 
Mối ghép mà các chi tiết được ghép có sự chuyển động tương đối với nhau được gọi là mối ghép động hay khớp động . 
Mối ghép động chủ yếu để ghép các chi tiết thành cơ cấu, gồm: khớp tịnh tiến, khớp quay, khớp cầu. 
Vậy cơ cấu là gì ? Sau đây ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về thế nào là một cơ cấu: 
Cơ cấu: 
	Một nhóm nhiều vật được nối với nhau bằng những khớp động, trong đó có một vật được xem là giá đứng yên , còn các vật khác chuyển động với quy luật hoàn toàn xác định đối với giá được gọi là một cơ cấu . 
1 
2 
3 
4 
A 
B 
D 
C 
1 
2 
3 
4 
A 
B 
D 
C 
Ví dụ: Một nhóm vật gồm 4 thanh 1,2,3,4 nối với nhau bằng các khớp quay A,B,C,D được gọi là cơ cấu bốn khâu bản lề. Nếu chọn thanh 4 (AD) làm giá, ta được cơ cấu tay quay – thanh lắc: 
Khi thanh 1 quay xung quanh chốt A, các thanh 2, 3 chuyển động như thế nào (thanh 4 cố định)? 
1 
2 
3 
4 
A 
B 
D 
C 
1 
2 
3 
4 
A 
B 
D 
C 
Em hãy tìm xem những dụng cụ hay đồ dùng nào có khớp động? 
Mối ghép động gồm: khớp tịnh tiến; khớp quay; khớp cầu 
Sau đây ta sẽ nghiên cứu kỹ các loại khớp động: 
Mối ghép pittông-xilanh 
Xi lanh 
Pit tông 
II, CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG 
1. Khớp tịnh tiến: 
 a) Cấu tạo: 
Quan sát cấu tạo các khớp tịnh tiến sau: 
Mối ghép sống trượt-rãnh trượt 
Rãnh trượt 
Sống trượt 
Một vật gọi là chuyển động tịnh tiến khi mọi điểm của vật đều chuyển động giống hệt nhau. 
Mối ghép pittông-xi lanh 
Mối ghép sống trượt-rãnh trượt 
II . CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG 
1. Khớp tịnh tiến: 
 a) Cấu tạo: 
Quan sát cấu tạo các khớp tịnh tiến sau: 
Một vật gọi là chuyển động tịnh tiến khi mọi điểm của vật đều chuyển động giống hệt nhau. 
	Em hãy chỉ ra các bề mặt tiếp xúc của các khớp tịnh tiến trên các hình này? 
Mối ghép pittông-xi lanh 
Mối ghép sống trượt-rãnh trượt 
Mối ghép pittông-xi lanh 
Mối ghép sống trượt-rãnh trượt 
	Bề mặt tiếp xúc của các khớp tịnh tiến này có hình dạng như thế nào ? 
a ) Cấu tạo: 
*Mối ghép pittông-xi lanh: gồm pittông và xi lanh. 
* Mối ghép sống trượt-rãnh trượt : gồm sống trượt và rãnh trượt 
b) Đặc điểm: 
	 Trong khớp tịnh tiến, các điểm trên cùng một vật chuyển động như thế nào ? 
Mối ghép pittông-xi lanh 
Mối ghép sống trượt-rãnh trượt 
1. Khớp tịnh tiến: 
 b) Đặc điểm: 
	 Khi hai chi tiết trượt trên nhau sẽ xảy ra hiện tượng gì? Hiện tượng này có lợi hay có hại ? Khắc phục chúng như thế nào ? 
Mối ghép pittông-xi lanh 
Mối ghép sống trượt-rãnh trượt 
II./ CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG 
b ) Đặc điểm: 
Mọi điểm trêm vật có chuyển động giống hệt nhau; quỹ đạo chuyển động, vận tốc 
 Khi hai chi tiết trượt trên nhau sẽ tạo thành ma sát lớn làm cản trở chuyển động, khắc phục hiện tượng này ta làm nhẵn bóng bề mặt rối bôi trơn bằng dầu, mỡ 
c.Ứng dụng: 
Em hãy kể tên một số khớp tịnh tiến đã biết? 
c ) Ứng dụng: Khớp tịnh tiến dùng trong cơ cấu biến chuyển động tịnh tiến thành chuyển động quay hoặc ngược lại 
2. Khớp quay: 
a) Cấu tạo: 
Trong khớp quay, mỗi chi tiết chỉ có thể quay quanh một trục cố định so với chi tiết kia. 
	 Em hãy quan sát cấu tạo các khớp quay sau đây: 
Vòng ngoài 
Vòng trong 
Bi 
Vòng chắn 
Cấu tạo vòng bi 
Ổ trục 
Bạc lót 
Trục 
Khớp quay 
- Khớp quay gồm bao nhiêu chi tiết? 
Ổ trục 
Bạc lót 
Trục 
Vòng ngoài 
Vòng trong 
Bi 
Vòng chắn 
Trục 
 Em hãy chỉ ra các mặt tiếp xúc của các khớp quay này ? 
- Các mặt tiếp xúc của khớp quay thường có hình dạng gì? 
 Ở khớp quay tại sao người ta thường lắp thêm bạc lót hay vòng bi? 
b) Ứng dụng : Khớp quay dùng nhiều trong thiết bị , máy như: bản lề cửa, xe đạp, xe máy, 
Các khớp dưới đây có phải là khớp quay không ? 
Củng cố: 
1./ Thế nào là mối ghép động ? 
2./ Các mối ghép sau đây thuộc loại gì ?