Bài giảng Công nghệ Lớp 8 - Chương III: Gia công cơ khí - Tiết 21, Bài 21-22: Cưa và dũa kim loại

Chào mừng các em đến tiếng học ngày hôm nay! 
Dụng cụ 
Cấu tạo 
Công dụng 
Búa 
Đục 
Dũa 
Cưa 
Gồm có phần thân và phần lưỡi 
Dùng để chặt hoặc tạo rãnh,lỗ của chi tiết 
Đầu búa và cán búa 
 Dùng để đập tạo lực . 
Gồm có Lưỡi và cán 
Dùng để tạo độ nhẵn, phẳng bề mặt chi tiết 
Khung lưỡi, cán và tay cầm 
Dùng để cắt hoặc tạo rãnh chi tiết 
Nêu cấu tạo và công dụng của các dụng cụ búa, cưa, dũa và đục 
Thành phần chủ yếu là sắt (Fe) và cacbon (C) 
Chia làm 2 loại chính: thép và gang. 
	Thép: tỉ lệ cacbon trong vật liệu <= 2,14%. 
	Gang: tỉ lệ cacbon trong vật liệu > 2,14%. 
Có độ cứng, độ bền, chịu mài mòn 
Tỉ lệ C càng cao thì vật liệu càng cứng và giòn . 
Chế tạo chi tiết máy, dụng cụ gia đình. 
Caâu 2: Kim loại đen là gì? Nêu tính chất của kim loại đen ?  
Tính chất vật lý là biểu hiện cho các hiện tượng vật lý tác động vào vật liệu. 
Tính chất cơ học là khả năng chịu tác dụng ngoại lực của vật liệu. 
Tính chất hóa học là khả năng chịu tác dụng hóa học của vật liệu. 
Tính chất công nghệ là khả năng gia công của vật liệu và là tính chất quan trọng nhất. 
Caâu 3: Hãy nêu các tính chất cơ bản của vật liệu cơ khí ?  
Tiết 21: Bài 21 - 22 
GIA CÔNG CƠ KHÍ 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
Chương III: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
Là một dạng gia công thô, dùng lực tác động làm cho lưỡi cưa chuyển động qua lại để cắt vật liệu. 
Cắt bằng cưa tay nhằm cắt kim loại thành từng phần, cắt bỏ phần thừa hoặc cắt rãnh 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
Tiết 21 
Cấu tạo cưa tay 
1. Khung cưa 
Tay nắm 
4. Lưỡi cưa 
3. Chốt 
2. Vít điều chỉnh 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
Lắp lưỡi cưa vào khung cưa sao cho các răng của lưỡi cưa hướng ra khỏi phía tay nắm 
Lấy dấu trên vật cần cưa 
Chọn êtô theo tầm vóc của người. 
Gá kẹp vật lên êtô và Chọn chiều cao của êtô hợp lý . 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
Tiết 21 
Lưỡi cưa được lắp như thế nào là đúng kỹ thuật ? 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
 Tư thế cưa như thế nào là hợp lý? 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
 Người cưa đứng thẳng, thoải mái, khối lượng cơ thể phân đều lên 2 chân. 
Chân phải hợp với chân trái 1 góc 75 o , chân phải hợp với trục của êtô 1 góc 45 o 
Tiết 21 
 Cách cưa như thế nào là hợp lý? 
 *Cách cầm cưa: tay phải nắm cán cưa, tay trái nắm đầu kia của khung cưa. 
 *Thao tác: kết hợp hai tay và một phần khối lượng cơ thể để đẩy và kéo cưa. 
 -Khi đẩy thì ấn lưỡi cưa và đẩy 
 từ từ để tạo lực cắt. 
 -Khi kéo cưa về, tay trái không 
 ấn, tay phải rút cưa về nhanh 
 hơn lúc đẩy. 
2. Kỹ thuật cưa: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
Tiết 21 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
 Khi cưa cần chú ý an toàn như thế nào? 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
3. An toàn khi cưa : 
Kẹp vật cưa phải đủ chặt. 
Lưỡi cưa căng vừa phải 
Đỡ vật trước khi cưa đứt 
Không dùng tay gạt hoặc 
thổi vào mạt cưa 
Tiết 21 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
Là một dạng gia công thô, dùng lực tác động làm cho lưỡi cưa chuyển động qua lại để cắt vật liệu. 
Cắt bằng cưa tay nhằm cắt kim loại thành từng phần, cắt bỏ phần thừa hoặc cắt rãnh 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
Tiết 21 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
Lắp lưỡi cưa vào khung cưa sao cho các răng của lưỡi cưa hướng ra khỏi phía tay nắm 
Lấy dấu trên vật cần cưa 
Chọn êtô theo tầm vóc của người. 
Gá kẹp vật lên êtô và Chọn chiều cao của êtô hợp lý . 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
Tiết 21 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
Người cưa đứng thẳng, thoải mái, khối lượng cơ thể phân đều lên 2 chân. 
Chân phải hợp với chân trái 1 góc 75 o , chân phải hợp với trục của êtô 1 góc 45 o 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
Tiết 21 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
Người cưa đứng thẳng, thoải mái, khối lượng cơ thể phân đều lên 2 chân. 
Chân phải hợp với chân trái 1 góc 75 o , chân phải hợp với trục của êtô 1 góc 45 o 
Tư thế đứng: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
Tiết 21 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
Cách cầm cưa: 
T ay phải nắm cán cưa, tay trái nắm đầu kia của khung cưa. 
Thao tác cưa : 
Kết hợp hai tay và một phần khối lượng cơ thể để đẩy và kéo cưa. 
Khi đẩy thì ấn lưỡi cưa và đẩy từ từ để tạo lực cắt. 
Khi kéo cưa về, tay trái không ấn, tay phải rút cưa về nhanh hơn lúc đẩy. 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
Tiết 21 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
3. An toàn khi cưa : 
Kẹp vật cưa phải đủ chặt. 
Lưỡi cưa căng vừa phải. 
Đỡ vật trước khi cưa đứt 
Không dùng tay gạt hoặc thổi vào mạt cưa. 
HIỆN NAY NGƯỜI TA CÒN SỬ DỤNG 
 LOẠI CƯA NÀO KHÁC KHÔNG 
Cắt kim loại bằng cưa bàn 
Cắt kim loại bằng hàn hơi 
Cắt kim loại bằng tia nước 
Cắt kim loại bằng tia Laser 
LÀM SAO ĐỂ TẠO RA MỘT BỀ MẶT PHẲNG ? 
DÙNG BIỆN PHÁP GIA CÔNG NÀO ? 
Dũa dùng để tạo độ nhẵn, phẳng trên các bề mặt nhỏ, khó làm được trên máy công cụ. 
Tùy theo bề mặt mà chọn dũa cho phù hợp. 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
3. An toàn khi cưa : 
Kẹp vật cưa phải đủ chặt. 
Lưỡi cưa căng vừa phải 
Đỡ vật trước khi cưa đứt 
Không dùng tay gạt hoặc 
thổi vào mạt cưa 
II – Dũa kim loại 
 Dũa dùng để làm gì? 
Tiết 21 
Dũa tròn. 
Dũa dẹt. 
Dũa tam giác. 
Dũa vuông. 
Dũa bán nguyệt. 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
3. An toàn khi cưa : 
Kẹp vật cưa phải đủ chặt. 
Lưỡi cưa căng vừa phải 
Đỡ vật trước khi cưa đứt 
Không dùng tay gạt hoặc 
thổi vào mạt cưa 
 Có những loại dũa nào? 
Tiết 21 
II – Dũa kim loại 
Cách chọn êtô, tư thế đứng giống như cưa. 
Kẹp chặt vật dũa, mặt phẳng cần dũa cách mặt êtô khoảng 10-20mm. 
Đối với vật mềm cần lót để tránh xước vật.	 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
3. An toàn khi cưa : 
Kẹp vật cưa phải đủ chặt. 
Lưỡi cưa căng vừa phải 
Đỡ vật trước khi cưa đứt 
Không dùng tay gạt hoặc 
thổi vào mạt cưa 
II – Dũa kim loại 
1. Kỹ thuật dũa: 
a. Chuẩn bị: 
Tiết 21 
II – Dũa kim loại 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
3. An toàn khi cưa : 
Kẹp vật cưa phải đủ chặt. 
Lưỡi cưa căng vừa phải 
Đỡ vật trước khi cưa đứt 
Không dùng tay gạt hoặc 
thổi vào mạt cưa 
II – Dũa kim loại 
1. Kỹ thuật dũa: 
b. Cách cầm và thao tác dũa: 
 Cho biết cách cầm và thao tác dũa? 
a. Chuẩn bị: 
Tiết 21 
II – Dũa kim loại 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
3. An toàn khi cưa : 
Kẹp vật cưa phải đủ chặt. 
Lưỡi cưa căng vừa phải 
Đỡ vật trước khi cưa đứt 
Không dùng tay gạt hoặc 
thổi vào mạt cưa 
II – Dũa kim loại 
1. Kỹ thuật dũa: 
b. Cách cầm và thao tác dũa: 
 Cho biết cách cầm và thao tác dũa? 
a. Chuẩn bị: 
 Cho biết trong quá trình dũa mà không giữ dũa thăng bằng thì bề mặt vật dũa thế nào 
Tiết 21 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
3. An toàn khi cưa : 
Kẹp vật cưa phải đủ chặt. 
Lưỡi cưa căng vừa phải 
Đỡ vật trước khi cưa đứt 
Không dùng tay gạt hoặc 
thổi vào mạt cưa 
II – Dũa kim loại 
1. Kỹ thuật dũa: 
 b. Cách cầm và thao tác dũa: 
Tay phải cầm cán, tay trái đặt hẳn lên đầu cán. 
Đẩy dũa tạo lực cắt, 2 tay ấn xuống. 
Kéo dũa về không cần cắt, kéo nhanh và nhẹ. 
a. Chuẩn bị: 
Tiết 21 
2. Kỹ thuật cưa: 
a. Chuẩn bị: 
I – Cắt kim loại bằng cưa tay 
1. Khái niệm: 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
b. Tư thế đứng và thao tác cưa: 
3. An toàn khi cưa : 
Kẹp vật cưa phải đủ chặt. 
Lưỡi cưa căng vừa phải 
Đỡ vật trước khi cưa đứt 
Không dùng tay gạt hoặc 
thổi vào mạt cưa 
II – Dũa kim loại 
1. Kỹ thuật dũa: 
b. Cách cầm và thao tác dũa: 
 Làm thế nào để an toàn khi dũa dũa? 
a. Chuẩn bị: 
2. An toàn khi dũa: 
- Bàn nguội phải chắc chắn, vật dũa phải kẹp chặt. 
- Không dùng dũa không cán hoặc cán bể. 
- Không thổi phoi, tránh phoi bay vào mắt. 
Tiết 21 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
Tiết 21 
Cách chọn êtô, tư thế đứng giống như cưa. 
Kẹp chặt vật dũa, mặt phẳng cần dũa cách mặt êtô khoảng 10-20mm. 
Đối với vật mềm cần lót để tránh xước vật.	 
1. Kỹ thuật dũa: 
a. Chuẩn bị: 
II – Dũa kim loại 
 b. Cách cầm và thao tác dũa: 
Tay phải cầm cán, tay trái đặt hẳn lên đầu cán. 
Đẩy dũa tạo lực cắt, 2 tay ấn xuống. 
Kéo dũa về không cần cắt, kéo nhanh và nhẹ. 
CƯA VÀ DŨA KIM LOẠI 
Tiết 21 
1. Kỹ thuật dũa: 
a. Chuẩn bị: 
II – Dũa kim loại 
 b. Cách cầm và thao tác dũa: 
2. An toàn khi dũa: 
- Bàn nguội phải chắc chắn, vật dũa phải kẹp chặt. 
- Không dùng dũa không cán hoặc cán bể. 
- Không thổi phoi, tráng phoi bay vào mắt. 
HIỆN NAY NGƯỜI TA CÒN SỬ DỤNG 
 LOẠI DŨA NÀO KHÁC KHÔNG 
GHI NHỚ (Sgk/73) 
1 
 Cưa và dũa là 2 phương pháp gia công thô được sử dụng khi lượng dư gia công lớn và bề mặt quá nhỏ. 
2 
 Muốn có được sản phẩm đạt yêu cầu, cần nắm vững tư thế, thao tác, kĩ thuật cơ bản và an toàn lao dộng khi cưa và dũa. 
DĂN DÒ 
Học hiểu phần ghi trong tâm của bài 
Tuần sau kiểm tra 1 tiết 
Các em hãy cố gắng học tốt 
TRÖÔØNG THCS CUØ CHÍNH LAN 
TRÖÔØNG THCS CUØ CHÍNH LAN 
Haõy yeâu thích vieäc mình laøm 
baïn seõ caûm thaáy thuù vò hôn 
vaø vieäc mình laøm seõ coù hieäu quaû hôn. 
Chúc các em học giỏi! 
NHỚ HỌC VÀ LÀM BÀI ĐẦY DỦ 
Bài học của chúng ta đến đây là kết thúc