Bài giảng Công nghệ Lớp 8 - Tiết 22, Bài 27: Mối ghép động

BÀI GIẢNG 
CÔNG NGHỆ 8 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
- Kể tên các loại mối ghép tháo được và nêu công dụng của các mối ghép đó? 
- Các mối ghép tháo được gồm: Mối ghép bằng ren, then và chốt. Trong mối ghép bằng ren gồm có: 
	+ Mối ghép bu lông. 
	+ Mối ghép vít cấy 
	+ Mối ghép đinh vít. 
Công dụng: Dùng để ghép nhiều chi tiết đơn giản thành phức tạp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chế tạo, lắp ráp, bảo quản và sửa chữa. 
Trả lời : 
Chân sau 
Thanh truyền 
D 
C 
A 
B 
1. Chiếc ghế gồm mấy chi tiết: . 
2. Các chi tiêt được ghép với nhau bằng mối ghép gì: 
Tại các điểm nào: .. 
Chân trước 
Mặt ghế 
Quan sát chiếc ghế xếp , Các nhóm thảo luận trả lời: 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. Thế nào là mối ghép động ? 
Mặt ghế 
Chân trước 
Chân sau 
Thanh truyền 
Em hãy cho biết chiếc ghế xếp gồm mấy chi tiết và chúng được ghép với nhau như thế nào? 
Chiếc ghế xếp gồm 4 chi tiết: chân trước, chân sau, mặt ghế và thanh truyền . 
D 
C 
A 
B 
Chúng được ghép với nhau bằng đinh tán (Mối ghép A, B, C, D). 
I. Thế nào là mối ghép động ? 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
Khi mở ghế ra và gập ghế lại, tại các mối ghép A, B, C, D các chi tiết sẽ như thế nào với nhau ? 
 TL: Khi mở ghế ra và gập ghế lại, tại các mối ghép A, B, C, D các chi tiết có sự chuyển động tương đối với nhau. 
A 
D 
C 
B 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. Thế nào là mối ghép động ? 
I. Thế nào là mối ghép động ? 
Mối ghép mà các chi tiết được ghép có sự chuyển động tương đối với nhau gọi là mối ghép động hay khớp động. 
Mối ghép động chủ yếu ghép các chi tiết thành cơ cấu , gồm: khớp tịnh tiến, khớp quay, khớp cầu, 
1. Khái niệm: 
2. Công dụng: 
Khớp tịnh tiến 
Khớp quay 
Khớp cầu 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
 
 Một nhóm nhiều vật được nối với nhau bằng những khớp động, trong đó có một vật được xem là giá đứng yên , còn các vật khác chuyển động với quy luật hoàn toàn xác định đối với giá được gọi là một cơ cấu . 
Ví dụ: Một nhóm vật gồm 4 thanh 1,2,3,4 nối với nhau bằng bốn khớp quay A,B,C,D được gọi là cơ cấu bốn khâu bản lề. 
1 
2 
3 
4 
A 
B 
D 
C 
- Nếu chọn thanh 4 (AD) làm giá , ta được cơ cấu tay quay – thanh lắc ( 1: Tay quay; 2: Thanh truyền; 3: Thanh lắc; 4: Giá) 
Cơ cấu: 
 Một nhóm nhiều vật được nối với nhau bằng những khớp động, trong đó có một vật được xem là giá đứng yên , còn các vật khác chuyển động với quy luật hoàn toàn xác định đối với giá. 
Cơ cấu: là 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
Cơ cấu truyền động ăn khớp 
Cơ cấu truyền và biến đổi chuyển động 
Cơ cấu tay quay - con trượt 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
MỘT SÔ CƠ CẤU 
Xi lanh 
Pit tông 
Mối ghép pittông - xilanh 
Rãnh trượt 
Sống trượt 
Mối ghép sống trượt-rãnh trượt 
10 
1. Khớp tịnh tiến. 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
Bề mặt 
 tiếp xúc 
Bề mặt 
tiếp xúc 
11 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
a. Cấu tạo: 
Mối ghép pittông - xilanh 
Mối ghép sống trượt – rãnh trượt 
1. Khớp tịnh tiến. 
Thảo luận nhóm 
Tìm hiểu cấu tạọ của các loại khớp tịnh tiến và hoàn thành các mệnh đề sau: 
- Mối ghép pittông – xilanh có mặt tiếp xúc là 
- Mối ghép sống trượt – rãnh trượt có mặt tiếp xúc là .. .. 
mặt trụ tròn 
mặt phẳng 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
1. Khớp tịnh tiến: 
a. Cấu tạo: 
b. Đặc điểm: 
- Mối ghép pittông – xilanh có mặt tiếp xúc là mặt trụ tròn 
- Mối ghép sống trượt – rãnh trượt có mặt tiếp xúc là mặt phẳng. 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
 
2. Khi khớp tịnh tiến làm việc, hai chi tiết trượt trên nhau sẽ xảy ra hiện tượng gì? Hiện tượng này có lợi hay có hại ? Nêu biện pháp khắc phục? 
Mối ghép 
sống trượt - rãnh trượt 
Mối ghép pittông - xilanh 
1. Mọi điểm trên vật tịnh tiến có chuyển động giống hệt nhau (quỹ đạo chuyển động,vận tốc ). 
 2. Khi khớp tịnh tiến làm việc, các chi tiết trượt lên nhau sinh ra lực ma sát làm cản trở chuyển động. Để giảm ma sát, người ta sử dụng vật liệu chịu mài mòn, các bề mặt được làm nhẵn bóng và thường được bôi trơn bằng dầu, mỡ 
1. Trong khớp tịnh tiến, các điểm trên cùng một vật chuyển động như thế nào? 
Mối ghép 
sống trượt - rãnh trượt 
Mối ghép pittông - xilanh 
- Mọi điểm trên vật tịnh tiến có chuyển động giống hệt nhau (quỹ đạo chuyển động,vận tốc ). 
 - Khi khớp tịnh tiến làm việc, các chi tiết trượt lên nhau sinh ra lực ma sát làm cản trở chuyển động. 
b. Đặc điểm : 
1. Khớp tịnh tiến: 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
a. Cấu tạo : 
 
Pit-tông - xilanh trong động cơ 
Biến chuyển động tịnh tiến của pít tông xi - lanh thành chuyển động quay của trục khuỷu và ngược lại 
Máy tiện kim loại 
 Biến chuyển đông quay của động cơ thành chuyển động tịnh tiến của bàn trượt dọc trên máy. 
Cửa sắt kéo đài loan 
Biến chuyển động quay của vòng bi thành chuyển động tinh tiến của cửa sắt 
c. Ứng dụng: 
 	Khớp tịnh tiến được dùng chủ yếu trong cơ cấu biến đổi chuyển động tịnh tiến thành chuyển động quay hoặc ngược lại (như mối ghép pittông-xilanh trong động cơ ) 
Pit-tông - xilanh trong động cơ 
b. Đặc điểm : 
1. Khớp tịnh tiến: 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
a. Cấu tạo : 
 
19 
Em hãy kể tên một số khớp tịnh tiến trên các đồ dùng, máy móc hoặc thiết bị mà em biết? 
Kích thuỷ lực sử năng lượng thuỷ lực để nâng ô tô lên cao 
Hệ thống thủy lực nâng hạ thùng xe 
2. Khớp quay: 
 Thông tin: Trong khớp quay, mỗi chi tiết có thể quay quanh một trục cố định so với chi tiết kia. 
Khớp quay 
Vòng bi 
1. Khớp tịnh tiến: 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
Khớp quay 
Vòng bi 
Trục 
Ổ trục 
Bạc lót 
Bi 
Vòng chắn 
Trục 
Vòng ngoài 
Vòng trong 
a. Cấu tạo: 
23 
2.Khớp quay: 
a. Cấu tạo: 
Trục 
Ổ trục 
Bạc lót 
 Khớp quay: Gồm: Trục, Bạc lót, Ổ trục 
1. Khớp tịnh tiến: 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
Gồm: Vòng ngoài, vòng trong, Bi và Vòng chặn. 
24 
2.Khớp quay: 
a. Cấu tạo: 
 Vòng bi: 
Vòng ngoài 
Vòng trong 
Bi 
Vòng chặn 
1. Khớp tịnh tiến: 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
a. Cấu tạo: 
2. Khớp quay: 
 Khớp quay: 
Gồm: Trục, Bạc lọt, Ổ trục. 
 Vòng bi: 
Gồm: Vòng ngoài, vòng trong, Bi và Vòng chặn. 
1. Khớp tịnh tiến: 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
 Ở khớp quay mặt tiếp xúc thường là mặt trụ tròn 
 Chi tiết có mặt trụ trong là ổ trục, chi tiết có mặt trụ ngoài là trục. 
Chú ý: 
 Chi tiết có lỗ thường được lắp bạc lót để giảm ma sát hoặc dùng vòng bi thay cho bạc lót 
Mặt tiếp xúc 
1. Khớp tịnh tiến: 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
2. Khớp quay: 
Ứng dụng của vòng bi: 
b. Ứng dụng : 
a. Cấu tạo: 
1. Khớp tịnh tiến: 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
a. Cấu tạo: 
2.Khớp quay: 
 Khớp quay: 
Gồm: Trục, Bạc lọt, Ổ trục. 
 Vòng bi: 
Gồm: Vòng ngoài, vòng trong, Bi và Vòng chặn. 
b. Ứng dụng: 
 Khớp quay thường được dùng nhiều trong thiết bị, máy như: bản lề cửa, xe đạp, xe máy . 
1. Khớp tịnh tiến: 
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG. 
TIẾT 22 BÀI 27 : MỐI GHÉP ĐỘNG 
I. THẾ NÀO LÀ KHỚP ĐỘNG ? 
 
30 
 Trong chiếc xe đạp, khớp nào là khớp quay ? 
Trục giữa 
Trục trước 
Trục sau 
Cổ xe 
30 
Các khớp ở giá gương xe máy, cần ăng ten có được coi là khớp quay không? Tại sao? 
Cần ăng ten 
Gương xe máy 
Khớp cầu 
TL: Có vì trong khớp quay, mỗi chi tiết có thể quay quanh một trục cố định so với chi tiết kia. 
Các loại khớp tịnh tiến 
Các loại khớp quay 
 Khớp cầu 
 Khớp vít 
MỘT SỐ MỐI GHÉP ĐỘNG THƯỜNG GẶP 
33 
GHI NHỚ 
1.Trong mối ghép động, các chi tiết được ghép có chuyển động tương đối với nhau, vì vậy để giảm ma sát và mài mòn mối ghép động thường được bôi trơn thường xuyên. 
2.Mối ghép động còn gọi là khớp động như: khớp tịnh tiến, khớp quay, khớp cầu, chúng được dùng rộng rãi trong nhiều máy và thiết bị. 
34 
Bài tập 
2/ Chi tiết có là ổ trục 
1/ Mối ghép pittông – xilanh có mặt tiếp xúc là 
3/ Chi tiết có là trục. 
4/ Các khớp ở giá gương xe máy là 
5/. Cấu tạo của ngăn kéo bàn là 
34 
mặt trụ tròn 
mặt trụ trong 
khớp cầu 
khớp tịnh tiến 
mặt trụ ngoài 
Bài 1: Hoàn thành những câu sau: 
khớp vít 
ren 
Tên 
Khớp tịnh tiến 
Khớp quay 
Ổ trục quạt điện 
Xe đạp 
Bộ xilanh tiêm 
Bao diêm 
Bản lề cửa 
Bài 2. . Hãy cho biết các đồ vật, dụng cụ sau đây được ứng dụng khớp nào? Hãy đánh dấu X vào cột tương ứng. 
X 
X 
X 
X 
X 
42 
42 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
- Học bài và làm bài tập đầy đủ vào vở bài tập. 
 - Các em tìm hiểu các ứng dụng của các khớp trong thực tế đời sồng hành ngày. 
 - Đọc và tìm hiểu trước Bài 29: “TRUYỀN CHUYỂN ĐỘNG” 
 - Sưu tầm trong gia đình những máy hoặc thiết bị có bộ truyền chuyển động. 
43 
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT