Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Bài 4: Tập làm văn Liên kết các đoạn văn trong văn bản

LIấN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢNMễN NGỮ VĂN 8I. TÁC DỤNG CỦA VIỆC LIấN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN:Hai đoạn văn sau đõy cú mối liờn hệ gỡ khụng? Trưước sân trưường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Ngưười nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tưươi và sáng sủa. Lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trưường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tưường. Tôi không có cảm tưưởng nào khác là nhà trưường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.Đoạn 1:Tả cảnh sõn trường Mỹ Lý ngày tựu trường.Đoạn 2: Cảm giỏc của nhõn vật “tụi” một lần ghộ qua trường gần đõy Cả hai đoạn văn cựng viết về ngụi trường ấy nhưng khụng cú sự gắn bú Trưước sân trưường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Ngưười nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tưươi và sáng sủa. Trước đú mấy hụm, lỳc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trưường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tưường. Tôi không có cảm tưưởng nào khác là nhà trưường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.Cụm từ trước đú mấy hụm bổ sung ý nghĩa gỡ cho đoạn văn thứ 2?a. Tạo sự liờn tưởng cho người đọc với đoạn 1.b. Tạo sự liờn kết chặt chẽ, liền ý, liền mạch.c. Tỏc dụng: làm cho ý giữa cỏc đoạn văn liền mạch, tạo tớnh chỉnh thể cho văn bản. Bắt đầu là tìm hiểu. Tìm hiểu phải đặt bài văn vào hoàn cảnh lịch sử của nó. Thế là cần đến khoa học lịch sử, lịch sử dân tộc, có khi cả lịch sử thế giới. Sau khâu tìm hiểu là khâu cảm thụ. Hiểu đúng bài văn đã tốt. Hiểu đúng cũng bắt đầu thấy nó hay, nhưưng chưưa đủ. Bắt đầu là tìm hiểuSau khâu tìm hiểu Hai đoạn văn trờn liệt kờ hai khõu của quỏ trỡnh lĩnh hội và cảm thụ tỏc phẩm văn học. Đú là những khõu nào?Để liờn kết cỏc đoạn văn cú quan hệ liệt kờ, ta thường dựng từ ngữ cú tỏc dụng liệt kờ. Hóy kể tiếp cỏc phương tiện liờn kết cú quan hệ liệt kờ?Trước hết, đầu tiờn, mở đầu, bắt đầu, một là, hai là, tiếp đến, thờm vào đú, ngoài ra, một mặt, mặt khỏc. Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trưường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ.Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tưường. Tôi không có cảm tưưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng. Nhưưng lần này lại khác. Trưước mắt tôi làng Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm nhưư cái đình làng Hoà Ấp. Sân nó rộng, mình nó cao hơn trong những buổi trưưa hè đầy vắng lặng. Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.Phõn tớch ý nghĩa giữa hai đoạn văn trờn?Đọc đoạn văn ở mục I.2 trang 50- 51 cho biết đú thuộc loại từ nào. Trước đú là khi nào? Trưước sân trưường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Ngưười nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tưươi và sáng sủa. Trước đú mấy hụm, lỳc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trưường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tưường. Tôi không có cảm tưưởng nào khác là nhà trưường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.* Đú là từ dựng để thay thế.+ Từ ngữ tương tự: này, nọ, kia, ấy * Trước đú mấy hụm là thời điểm diễn ra sự việc, khi nhõn vật “tụi” chưa đi học. Bây giờ, khi Bác viết gì cũng đưa cho một số đồng chí xem lại, chỗ nào khó hiểu thì các đồng chí bảo cho mình sửa chữa. Nói tóm lại, viết cũng nhưư mọi việc khác, phải có chí, chớ giấu dốt, nhờ tự phê bình và phê bình mà tiến bộ.Phõn tớch mối quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn trờn?Hai đoạn văn trờn cú quan hệ ý nghĩa từ cụ thể sang khỏi quỏt, tổng kết.Từ ngữ liờn kết giữa cỏc đoạn văn là: núi túm lại, tổng kết lại, nhỡn chung, đỏnh giỏ chung.Tỡm cõu liờn kết giữa hai đoạn văn sau, tại sao cõu đú cú tỏc dụng liờn kết?U lại nói tiếp: - Chăn cho giỏi, rồi hôm nào phiên chợ u mua giấy về bố đóng sách cho mà đi học bên anh Thận. ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy! Học thích hơn hay là đi chăn nghé thích hơn nhỉ? Thôi, cái gì làm một cái thôi. Thế thằng Các nó vừa chăn trâu vừa đi học đó thì sao. ( Bùi Hiển, Ngày công đầu tiên của cu Tí)ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy! Cõu cú tỏc dụng liờn kết vỡ: nhắc lại ý đi học ở đoạn văn trờn. Bài tập 1: Tỡm cỏc từ ngữ cú tỏc dụng liờn kết và cho biết chỳng thể hiện ý nghĩa gỡ?Cỏc từ ngữ cú tỏc dụng liờn kết:Núi như vậy tổng kếtThế mà tương phảnCũng nối tiếp, liệt kờTuy nhiờn tương phảnBài tập 2: Chọn từ ngữ thớch hợp điền vào chỗ trống làm phương tiện liờn kết.Từ đúNúi túm lạiTuy nhiờnThật khú trả lờiIV. CỦNG CỐKhi nào thỡ dựng liờn kết cõu?Cú mấy cỏch dựng liờn kết cỏc đoạn văn?V. DẶN Dề* Về nhà học bài* Xem trước bài “ từ ngữ địa phương và biệt ngữ xó hội”.KÍNH CHÚC QUí THẦY Cễ MẠNH KHỎECHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT