Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Bài 3: Đọc hiểu Tức nước vỡ bờ (Trích Tắt đèn - Ngô Tất Tố)

TỨC NƯỚC VỠ BỜ( Trích TẮT ĐÈN)VĂN BẢN: NGÔ TẤT TỐI. ĐỌC, THẢO LUẬN CHÚ THÍCH T¸c gi¶: Ng« TÊt Tè: (1893-1954) Quª ở Hµ Néi ¤ng xuÊt th©n trong mét gia ®×nh nhµ nho gèc n«ng d©n. ¤ng lµ mét häc gi¶, nhµ b¸o, nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c chuyªn viÕt vÒ n«ng th«n tr­íc C¸ch m¹ng §­îc Nhµ n­ưíc trao tÆng gi¶i th­ëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt (1996) T¸c phÈm chÝnh: T¾t ®Ìn (1939), LÒu châng(1940),ViÖc lµng (1940)Ng« TÊt TèGV: TRƯƠNG HOÀNG LONG2. Tác phẩm:a. Xuất xứ: trích chương V tác phẩm “Tắt đèn”b. Thể loại: tiểu thuyếtc. Bố cục: 2 phầnTừ đầu -> ngon miệng hay không: tình thế gia đình chị Dậu.Còn lại: Cảnh tức nước vỡ bờTóm tắt đoạn trích ChÞ DËu b­ng b¸t ch¸o ®Õn bªn chång “ThÇy em h·y cè ngåi dËy hóp Ýt ch¸o cho ®ì xãt ruét”. Anh DËu míi kÒ b¸t ch¸o ®Õn miÖng thì cai lÖ vµ ngư­êi nhµ lÝ tr­ëng Ëp ®Õn thóc s­u. ChÞ DËu tõ tèn van xin khÊt sè tiÒn s­u cßn thiÕu. Cai lÖ qu¸t m¾ng chÞ sa sả nh­ng chÞ vÉn cè chÞu nhÉn nhôc van xin. Cai lÖ kh«ng nghe lêi van xin cña chÞ DËu, h¾n ®¸nh chÞ vµ sÊn ®Õn trãi anh DËu. ChÞ DËu liÒu cù l¹i ®¸nh tªn cai lÖ vµ ng­êi nhµ lÝ tr­ëng víi c¬n giËn kh«ng ngu«i “Thµ ngåi tï chứ đÓ cho chóng lµm tình lµm téi m·i thÕ, t«i kh«ng chÞu ®­îc ” 1. Tình thế gia đình chị Dậu- Không có tiền đóng sưu cho chồng, phải bán con.- Chồng bị bắt, bị đánh đập dã man.-> Tình cảnh thê thảm, đáng thương.HĐCN (5p), báo cáo, chia sẻH: Tìm chi tiết thể hiện thái độ, hành động, cử chỉ, lời nói . của chị Dậu trước khi tên cai lệ đến. Qua đó em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả nhân vật chị Dậu của tác giả?-> Với hình ảnh chân thực cho thấy chị Dậu là người phụ nữ đảm đang, yêu thương chồng tha thiết.- ChÞ DËu ®ang chăm sãc chång:+ Ch¸o chÝn, chÞ mang ra giữa nhµ, ng¶ m©m b¸t, qu¹t cho nguéi.+ ChÞ rãn rÐn b­ng b¸t ch¸o ®Õn gÇn chç chång n»m : “thÇy em.. ®ì xãt ruét”+ Håi hép chê xem chång ăn cã ngon miÖng kh«ng.HĐCN (5p), báo cáo, chia sẻH: Tìm chi tiết thể hiện thái độ, hành động, cử chỉ, lời nói . của chị Dậu sau khi tên cai lệ đến. Theo em , sự thay đổi thái độ của chị Dậu có được miêu tả chân thực hợp lí không? Qua đoạn trích này em có nhận xét gì về nhân vật chị Dậu?-> H/a’ chÞ DËu thËt m¹nh mÏ, kháe kho¾n, quyÕt liÖt, søc m¹nh cña chÞ không ph¶i chØ lµ søc m¹nh cña ng­êi ®µn bµ lùc ®iÒn mµ chñ yÕu lµ søc m¹nh cña lßng c¨m thï b¾t nguån tõ t×nh yªu th­¬ng chồng, con m·nh liÖt -> Sức sống và sức phản kháng của người phụ nữ nông dân.Van xin nhẫn nhục “ cháu van ông”Cảnh cáo “nhà tôi đang đau ốm, ông không được phép hành hạ”Thách thức “mày trói chồng bà đi, bà cho mày xem”Quyết liệt phản kháng.( Ngôn ngữ đặc sắc, khắc họa nhân vật rõ nét)3. Hình ảnh bọn tay sai (Cai lệ) - Mục đích khi đến nhà chị Dậu: - Cử chỉ, hành động:+ Sầm sập với roi song, thay thước, dây thừng.+ Thét, quát, trợn mắt.+ Bịch luôn vào ngực chị Dậu, tát luôn vào mặt chị.+ Định đánh anh Dậu.- Ngôn ngữ, lời nói:+ Mày định nói cho cha mày nghe + Thằng kia, ông tưởng mày chết đêm qua + Không có tiền thì ông dỡ cả nhà mày - Thái độ:+ Bỏ ngoài tai lời van xin;+ Không mảy may động lòng-> Hung hăng, hống hách, dã man, thiếu tình người. Hễ tức nước thì vỡ bờ Có áp bức thì có đấu tranh. Con đường sống của nhân dân lao động chỉ có thể tồn tại khi họ biết tự đứng lên đấu tranh tự cứu lấy mình.GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG1. Nghệ thuật:- Khắc hoạ nhân vật rõ nét.- Miêu tả linh hoạt, sống động.- Ngôn ngữ kể chuyện, miêu tả, đối thoại đặc sắc.2. Ý nghĩa (nội dung) văn bản: Bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến đương thời. Tình cảnh khốn cùng của người nông dân và vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam xưa.III. TỔNG KẾT: GV: TRƯƠNG HOÀNG LONG