Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Tiết 1+2, Bài 1: Đọc hiểu Tôi đi học (Thanh Tịnh)

TiẾT 1+ 2TÔI ĐI HỌCTHANH TỊNHTiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌCTHANH TỊNHI. Đọc - hiểu chú thích 1. Đọc2. Chú thích:a. Tác giả:- Thanh Tịnh (1911 - 1988) quê ở Huế.- Văn của ông toát lên vẻ đằm thắm, êm dịu, trong sáng, giàu chất thơ.b. Tác phẩm:- Truyện ngắn in trong tập "Quê mẹ" - xuất bản 1941.- Truyện viết về những kỉ niệm trong sáng của tuổi thơ.c. Từ khó.Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH II. Đọc - hiểu văn bản. - Kiểu văn bản: Tự sự- Thể loại: Truyện ngắn trữ tình.- Phương thức biểu đạt chính: Tự sự kết hợp với biểu cảm.* Bố cục: 3 phầnP1: Từ đầu -> trên ngọn núi.P2: Tiếp theo -> cả ngày nữa.P3: Còn lại . Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC - THANH TỊNH 1. Khơi nguồn kỉ niệm.- Thời điểm gợi nhớ : cuối thu - Không gian: lá rụng nhiều, trên không có những đám mây bàng bạcHình ảnh : Mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ đến trường.-> Thời điểm của hiện tại và quá khứ có sự tương đồng đã khơi nguồn những kỷ niệm khó quên của ngày đầu tiên tôi đi học.* Cảm xúc của nhân vật tôi+ Lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man + Lòng tôi lại tưng bừng, rộn rã- >Tác giả sử dụng nhiều từ láy-> Diễn tả cảm xúc , tâm trạng bồi hồi , xao xuyến trào dâng của “ tôi” khi nhớ lại ngày đầu tiên tựu trường. Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC - THANH TỊNH - NT: So sánh: Cảm giác trong sáng nảy nở như mấy cành hoa tươi -> Tô đậm cảm giác trong sáng về ngày đầu tiên đi học.2. Cảm xúc, tâm trạng của nhân vật tôi trong ngày đầu đến trường.a. Khi được mẹ dắt tay đến trường- Nhân vật tôi đã có sự thay đổi lớn trong nhận thức: Ý thức nghiêm túc về việc học hành, muốn tự khẳng định mình; tự tin vào bản thân mình. - Hình ảnh so sánh : Ý nghĩ ấy -> Cảm xúc trong sáng, ngọt ngào, tâm trạng hồi hộp, vui sướng của ngày đầu tiên đi học.Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH b. Khi đứng trong sân trường.* Cảm nhận về trường Mĩ Lí. - Trước ngày tựu trường: Là một nơi xa lạ, cao ráo, sạch sẽ- Ngày tựu trường: Dày đặc người, quần áo sạch sẽ, gương mặt sáng sủa, vui tươi.+ Trường Mỹ Lí xinh xắn, oai nghiêm như đình làng Hoà Ấp.-> Nhân vật tôi cảm nhận được sự khác nhau của ngôi trường ở hai thời điểm. Trước thì xa lạ, vắng lặng; sau vừa nhộn nhịp vừa gần gũi, thiêng liêng. - Tác giả sử dụng biện pháp so sánh=> Cảm xúc trang nghiêm, đề cao tri thức của con người trong trường học.Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH * Tâm trạng- Lo sợ vẩn vơ- Cũng như mấy cậu học trò mới ..-> Hình ảnh so sánh làm nổi bật tâm lý trẻ thơ bỡ ngỡ, ngập ngừng vừa e sợ, vừa khao khát học hành.- Khi nghe tiếng trống trường+ Chơ vơ, vụng về, lúng túng, hai chân dềnh dàng mãi, toàn thân run run.-> Các từ láy diễn tả thành công tâm trạng của nhân vật tôi khi nghe tiếng trống trường, tiếng trống như hoà cùng nhịp tim các cậu học trò với bao điều bỡ ngỡ, rụt rè.Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH - Khi nghe thầy gọi tên vào lớp: + Quả tim như ngừng đập.+ Quên cả mẹ đứng sau.+ Giật mình lúng túng.+ Dúi đầu vào lòng mẹ khóc nức nở.+ Khi nghe thấy gọi tên: hồi hộp bỡ ngỡ và e rè lo sợ. Tâm trạng hồi hộp, lo sợ, lúng túng, vụng về.Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH 3. Tâm trạng của nhân vật tôi khi ở trong lớp học- Cảm nhận:+ Trông hình cũng thấy lạ và hay hay+ Người bạn chưa quen mà không thấy xa lạ+ Sự quyến luyến tự nhiên và bất ngờ quá.=>Khẳng định sự trưởng thành trong nhận thức của nhân vật " tôi " về việc học.Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH III. Tổng kết :1. Nghệ thuật :- Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm- Nghệ thuật so sánh; tài quan sát, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế; dòng hồi tưởng đan xen hiện tại và quá khứ .2. Nội dung:- Kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò trong buổi tựu trường đầu tiên.- Tình cảm yêu quê hương, yêu mái trườngTiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH ? Khi t¶ nh÷ng häc trß lÇn ®Çu ®Õn tr­êng, t/gi¶ dïng h/¶ nµo ? Cho biÕt c¸i hay vµ ý nghÜa cña h/¶ ®ã ? Th¶o luËn nhãmTiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH II. T×m hiÓu v¨n b¶n:2. C¶m nhËn cña "t«i" lóc ë s©n tr­êng.'' Hä nh­ con chim con ®øng bªn bê tæ , e sî” Miªu t¶ sinh ®éng h/¶ vµ t©m tr¹ng c¸c em nhá lÇn ®Çu tíi tr­êng §Ò cao søc hÊp dÉn cña nhµ tr­êng. ThÓ hiÖn kh¸t väng bay bæng cña t/gi¶ .Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH II. T×m hiÓu v¨n b¶n:2. C¶m nhËn cña "t«i" lóc ë s©n tr­êng.§äc danh s¸ch häc sinh, nãi, nh×n  yªu quý häc sinh. -Khãc v× sî, v× sung s­íng nh÷ng giät n­íc m¾t b¸o hiÖu sù tr­ëng thµnh. Nhí l¹i c¶m xóc cña m×nh lÇn ®Çu tiªn ®i häc?Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH 3. C¶m nhËn cña ''t«i'' trong líp häc:- Nh×n c¸i g× còng thÊy l¹ vµ hay hay, c¶m nhËn mïi h­¬ng . Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH “ Mét mïi h­¬ng l¹ x«ng lªn trong líp häc. Tr«ng h×nh g× treo lªn trªn líp häc t«i còng thÊy l¹ l¹ vµ hay hay. T«i nh×n bµn ghÕ chç t«i ng«i rÊt cÈn thËn råi tù nhiªn l¹m nhËn lµ vËt cña riªng m×nh. T«i nh×n ng­êi b¹n tÝ hon ngåi bªn t«i, mét ng­ê b¹n t«i ch­a hÒ quen biÕt, nh­ng giê lßng t«i còng kh«ng c¶m thÊy sù xa l¹ chót nµo”Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH c)C¶m nhËn cña ''t«i'' trong líp häc:-Nh×n c¸i g× còng thÊy l¹ vµ hay hay, c¶m nhËn mïi h­¬ng . - T×nh c¶m trong s¸ng tha thiÕt - Ko c¶m thÊy xa l¹ víi líp häc, b¹n bÌ v× b¾t ®Çu ý thøc nh÷ng thø ®ã sÏ g¾n bã víi m×nh. Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH '' Mét con chim liÖng ®Õn ®øng bªn cöa sæ, hãt mÊy tiÕng rôt rÌ råi vç c¸nh bay cao. T«i ®­a m¾t thÌm thuång nh×n theo c¸nh chim...''. vµ '' Nh­ng tiÕng phÊn cña thÇy t«i g¹ch m¹nh trªn b¶ng ®en ®· ®­a t«i vÒ c¶nh thËt . 	T«i vßng tay lªn bµn ch¨m chØ nh×n thÇy viÕt mµ lÈm nhÈm ®¸nh vÇn ®äc : Bµi tËp viÕt : T«i ®i häc. ''Tiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH 3.C¶m nhËn cña ''t«i'' trong líp häc: - Buån khi ph¶i tõ gi· tuæi th¬.- B¾t ®Çu tr­ëng thµnh trong nhËn thøc vµ viÖc häc hµnh.- Yªu thiªn nhiªn, yªu tuæi th¬, yªu c¶ sù häc hµnh. III. Tổng kết- LuyÖn tËp.* Nghệ thuật.Miêu tả tinh tế, chân thực diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” trong ngày đầu đi học .Sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm, hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại hồi tưởng, cảm xúc của nhân vật tôi.Giọng điệu trữ tình, trong sáng.Kết hợp miêu tả+tự sự+biểu cảm.1. Tæng kÕtTiết 1,2 VĂN BẢN : TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH Qua các biện pháp nghệ thuật đó, tác giả muốn nhắn nhủ điều gì?2. Nội dungTrong cuộc đời mỗi con người, kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò, nhất là buổi tựu trường đầu tiên, thường được ghi nhớ mãi.II. LuyÖn tËp.Bµi 1.? NhËn xÐt nµo nãi ®óng nhÊt nh÷ng yÕu tè gãp phÇn t¹o nªn chÊt th¬ cña t¸c phÈm? A. TruyÖn ®­îc bè côc theo dßng håi t­ëng, c¶m nghÜ cña n/v ''t«i'' theo tr×nh tù thêi gian cña buæi tùu tr­êng. B. Cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c ph­¬ng thøc t¹o lîp Vb nh­ tù sù, m/t¶, biÓu c¶m. C. T×nh huèng truyÖn chøa ®ùng chÊt th¬ kÕt hîp víi viÖc sö dông c¸c h/¶ so s¸nh giµu chÊt tr÷ t×nh. D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.Bµi 2. SGK DÆn dß. - Häc bµi. - T×m vµ s­u tÇm nh÷ng bµi th¬, bµi h¸t nãi vÒ t©m tr¹ng trong ngµy ®Çu tiªn ®Õn tr­êng. - So¹n bµi "Trong lßng mÑ" .- Xem tr­íc bµi : “CÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cña bµi.”