Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 39, Bài 9: Tiếng việt Nói quá - Đặng Thị Thúy Linh

GIÁO VIÊN :TRƯỜNG THCS NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ TIẾT HỌC HÔM NAYTHÀNH NHẤTNgữ văn 8ĐẶNG THỊ THÚY LINHKiểm tra bài cũSo sánhNhân hoáHoán dụ Ẩn dụỞ lớp 6, lớp 7 các em đã được học các biện pháp tu từ nào?Điệp ngữChơi chữLiệt kêLớp 6:Lớp 7:khòkhòkhòNgáy như sấmTiết 39-Tiếng việtNÓI QUÁ I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk TIẾT 39 –Tiếng việt : NÓI QUÁ- Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) - Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy,Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. (Ca dao) 2. Nhận xét - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) - Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy,Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. (Ca dao) I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39 –Tiếng việt : NÓI QUÁI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39 –Tiếng việt : NÓI QUÁ-“Chưa nằm đã sáng” “Chưa cười đã tối ” -“Thánh thót như mưa ruộngcày”Nói quá sự thật Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) - Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy,Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. (Ca dao)- Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) - Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. (Ca dao) Đêm tháng năm rất ngắnNgày tháng mười rất ngắnNói quá sự thậtMồ hôi chảy rất nhiều,ướt đẫmI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁCách nói đúng sự thậtVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) - Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy,Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. (Ca dao) Đêm tháng năm rất ngắnNgày tháng mười rất ngắnNói quá sự thậtMồ hôi chảy rất nhiều,ướt đẫmI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁCách nói đúng sự thậtVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ-Trái đất có hình cầu , trục trái đất có độ nghiêng không đổi hướng về một phía .Khi chuyển động trên quỹ đạo , nửa cầu nào ngả về phía mặt trời nhiều thì nhận được lượng nhiệt,ánh sáng mặt trời nhiều ,ở đó có ngày dài và ngược lại ít nhận được ánh sáng mặt trời thì đêm dài. -.Nước ta nằm ở nửa cầu Bắc--Tháng năm nửa cầu Bắc ngả về phía mặt trời =>Ngày dài-Tháng mười nửa cầu Bắc chúc xa mặt trời =>Đêm dài - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) - Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy,Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. (Ca dao) Đêm tháng năm rất ngắnNgày tháng mười rất ngắnNói quá sự thậtMồ hôi chảy rất nhiều,ướt đẫmI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁCách nói đúng sự thậtVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39–Tiếng việt : NÓI QUÁ-“Chưa nằm đã sáng” “Chưa cười đã tối ”-“Thánh thót như mưa ruộng cày ”Nói quá sự thật Nói quá :Phóng đại Mức độ Quy môTính chất -Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả-Nói quá còn có tên là khoa trương ,thậm xưng,phóng đại,cường điệuNói quá Nói đúng sự thật-Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.-Ngày tháng mười chưa cười đã tối.- Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.-Đêm tháng năm rất ngắn-Ngày tháng mười rất ngắn-Mồ hôi ướt đẫm => Cách nói quá hay hơn vì cách nói đó gây ấn tượng mạnh cho người đọc (người nghe), tăng sức biểu cảm cho sự diễn đạt. So sánh hai cách nói: TIẾT 39-Tiêng việt : NÓI QUÁI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39: NÓI QUÁ-“Chưa nằm đã sáng” “Chưa cười đã tối ”-“Thánh thót như mưa ruộng cày ”Nói quá sự thật Nói quá :Phóng đại Mức độ Quy môTính chất Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả Tác dụng Nhấn mạnh Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ-“Chưa nằm đã sáng” “Chưa cười đã tối ”-“Thánh thót như mưa ruộng cày ”Nói quá sự thật -Nói quá :Phóng đại Mức độ Quy môTính chất Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả - Tác dụng Nhấn mạnh Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ-“Chưa nằm đã sáng” “Chưa cười đã tối ”-“Thánh thót như mưa ruộng cày”Nói quá sự thật -Nói quá :Phóng đại Mức độ Quy môTính chất Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả - Tác dụng Nhấn mạnh Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :SgkI. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ 1. Ví dụ:2.Nhận xét3.Ghi nhớ :SgkNói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh ,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm . TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁI. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ * Bài tập : Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau: Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.c. Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này .→Thành quả của lao động gian khổ nhọc nhằn . (Niềm tin vào bàn tay lao động của con người)→ vết thương nhẹ thôi ,không phải bận tâm → Phải suy nghĩ rất nhiều về bài toán khó TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ-“Chưa nằm đã sáng” “Chưa cười đã tối ”-“Thánh thót như mưa ruộng cày” Nói quá sự thật -Nói quá :Phóng đại Mức độ Quy môTính chất Nói quá được sử dụng - Tác dụng Nhấn mạnh Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :Sgk-Trong văn chương+Ca dao,tục ngữ,thành ngữ+Văn, thơ trữ tình +Văn thơ châm biếm ,hài hước *Lưu ý :-Trong lời nói hàng ngày ñìnhI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁTHẢO LUẬNHãy so sánh sánh sự giống và khác nhau giữa nói quá và nói khoác. (Thời gian :3 phút ) . TIẾT 39-Tiếng viêt : NÓI QUÁPhân biệt nói quá và nói khoácNÓI QUÁ NÓI KHOÁC Giống nhauĐều phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả.-Nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. - Tích cực.Khác nhau-Nhằm mục đích làm cho người nghe tin vào những điều không có thật.- Tiêu cực.I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁNói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm .3.Ghi nhớ :SgkII.LUYỆN TẬP 1KHỎE NHƯ VOITÌM THÀNH NGỮ SO SÁNH CÓ DÙNG BIỆN PHÁP NÓI QUÁHọc vui,vui học! TIẾT 39 NÓI QUÁ2 TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁNhanh như chớp TIẾT 37-Tiếng việt: NÓI QUÁI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ3.Ghi nhớ :SgkII.LUYỆN TẬP Bài 1:Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau . Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm .I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦANÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ3.Ghi nhớ :SgkII.LUYỆN TẬP Bài 1:Tìm biện pháp nói quá và giải thích a. Có sức người sỏi đá cũng thành cơm=>Thành quả lao động gian khổ nhọc nhằn. b. Em có thể đi lên đến tận trời =>Vết thương chỉ nhẹ thôi,không phải bận tâm Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm .I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ3.Ghi nhớ :SgkII.LUYỆN TẬP Bài 1:Tìm biện pháp nói quá và giải thích a. Sỏi đá cũng thành cơm=>Thành quả lao động gian khổ nhọc nhằn. b. Đi lên đến tận trời =>Vết thương chỉ nhẹ thôi,không phải bận tâm Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm .Bài 2:Bài tập 2: Điền các thành ngữ sau vào chỗ trống /.... / để tạo biện pháp tu từ nói quá: bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da, vắt chân lên cổ.a/ Ở nơi thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà.b/ Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng . .c/ Cô Nam tính tình xởi lởi, d/ Lời khen của cô giáo làm cho nó e/ Bọn giặc hoảng hồn mà chạy. chó ăn đá gà ăn sỏi bầm gan tím ruột ruột để ngoài da. nở từng khúc ruột. vắt chân lên cổII. Luyện tập: TIẾT 39 NÓI QUÁI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 37 : NÓI QUÁ3.Ghi nhớ :SgkII.LUYỆN TẬP Bài 2:Điền thành ngữ vào chỗ trống a. Chó ăn đá gà ăn sỏib.Bầm gan tím ruột c.Ruột để ngoài daBài 1:Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm . Bài tập 3: Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau đây: nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc. Nghiêng nước nghiêng thành:Dời non lấp biển: Lấp biển vá trời: Mình đồng da sắt: Nghĩ nát óc:→ vẻ đẹp tuyệt vời của người phụ nữ có thể làm cho người ta say mê đến nỗi mất thành, mất nước.→ việc làm cần sức mạnh phi thường, hoài bão lớn lao.→ việc làm vĩ đại, phi thường.→ thân thể như sắt, như đồng, có thể chịu đựng mọi hiểm nguy.→ suy nghĩ nhiều quá mức.II. Luyện tập: TIẾT 37-Tiếng việt : NÓI QUÁ- Nếu anh em trong nhà mà biết yêu thương, giúp đỡ nhau thì dù lấp biển vá trời cũng có thể làm xong. NÓI QUÁTIẾT 39II.LUYỆN TẬPBài 3:- Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng .- Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này.-Khi có sức mạnh của sự đoàn kết thì chúng ta có thể dời non lấp biển.-Cô gái ấy có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ3.Ghi nhớ :SgkII.LUYỆN TẬP Bài 2:Bài 3:Đặt câu thành ngữ với các thành ngữ dùng phép nói quá.a.Cô gái ấy đẹp có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành b.Khi có sức mạnh của sự đoàn kết thì chúng ta có thể dời non lấp biển. c.Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm .Bài 1:I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39 : NÓI QUÁ3.Ghi nhớ :SgkII.LUYỆN TẬP Bài 2:Bài3:Bài 1:Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm .Bài 4:Tìm năm thành ngữ có sử dụng biện pháp so sánh Tìm các thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá TRÒ CHƠI TIẾP SỨC TIẾT 39 : NÓI QUÁI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39 : NÓI QUÁ3.Ghi nhớ :SgkII.LUYỆN TẬP Bài 2:Bài3:Bài 1:Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm .Bài 4:Tìm năm thành ngữ có sử dụng biện pháp so sánh Khỏe như voi .Chậm như rùa.Nhanh như chớp.Trắng như tuyết .Đẹp như tiên.I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ -Nói quá :Phóng đại Mức độ Quy môTính chất Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả - Tác dụng Nhấn mạnh Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :SgkII.LUYỆN TẬPBài 1Bài 2Bài 3Bài 4Bài 6 TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁI.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁVí dụ :SgkNhận xét TIẾT 39-Tiếng việt : NÓI QUÁ -Nói quá :Phóng đại Mức độ Quy môTính chất Nói quá là phép tu từ phóng đại mức độ ,quy mô,tính chất của sự vật ,hiện tượng được miêu tả - Tác dụng Nhấn mạnh Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :SgkII.LUYỆN TẬPBài 1Bài 2Bài 3Bài 4Bài 6Sơ đồ hệ thống kiến thứcPhóng đại Nói quáTác dụngMức độQuy môTính chấtNhấn mạnhGây ấn tượngTăng sức biểu cảmSự việc, hiện tượngBÀI TẬP CỦNG CỐDiễn đạt lại các từ ngữ gạch chân trong các câu dưới đây bằng các từ ngữ dùng lối nói quá.a/ Trời rét thế này mà cậu mặc áo cộc tay. Cậu đúng là khoẻ thật đấy. rét cắt da cắt thịt khoẻ như voib/ Ông ấy rất ki bo, không bao giờ cho ai cái gì đâu. vắt cổ chày ra nướcCủng cố- dặn dò : Soạn bài: “Nói giảm, nói tránh”.+ Thế nào là nói giảm, nói tránh ?+ Tác dụng của nói giảm, nói tránh.+ Sưu tầm những câu có sử dụng biện pháp tu từ nói giảm, nói tránh. TIẾT 39 : NÓI QUÁKÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH