Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 97+98, Bài 23: Đọc hiểu Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn)

KIEÅM TRA BAØI CUÕ ? Trong ch­ương trình Ngữ văn lớp 7, các em đã được học văn bản nào được coi là bản “Tuyên ngôn độc lập đầu tiên” của dân tộc ta? Phiên âmNam quốc sơn hà Nam đế cưTiệt nhiên định phận tại thiên thư ­Như­ hà nghịch lỗ lai xâm phạmNhữ đẳng hành khan thủ bại hư­. Dịch thơSông núi n­ước Nam vua Nam ở Vằng vặc sách trời chia xứ sởGiặc dữ cớ sao phạm đến đây Chúng mày nhất định bị tan vỡ. Trả lời: Văn bản " Sông núi nước Nam" ( Nam quốc sơn hà) Tieát 97+98. Vaên baûn:( Traàn Quoác Tuaán)I. Đọc hiểu chú thích1. Taùc giaû:Höng Ñaïo Vöông Traàn Quoác Tuaán- ( 1231?- 1300), tước Hư­ng Đạo V­ươngHÒCH TÖÔÙNG SÓ Là người có phẩm chất cao đẹp, tài năng, văn võ song toàn, là danh tướng kiệt xuất của dân tộc. Ông có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên lần thứ 2 (1285), lần thứ 3 ( 1287-1288).Traàn Höng ñaïo(1231?- 1300)vaø di tích lòch söû I. Đọc hiểu chú thích 1. Taùc giaû:- ( 1231?- 1300), t­ước Hư­ng Đạo V­ưng- Là danh t­ướng kiệt xuất của dân tộc.2. Taùc phaåm- Theå loaïi:- Viết tr­ước cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông lần 2 (1285).Hịch II. Đọc hiểu văn bản Tieát 97+98. Vaên baûn:( Traàn Quoác Tuaán)HÒCH TÖÔÙNG SÓ1.Cấu trúc văn bảnI. Đọc hiểu chú thích 1. Taùc giaû:- ( 1231?- 1300), t­ước Hư­ng Đạo V­ưng- Là danh t­ướng kiệt xuất của dân tộc.2. Taùc phaåm- Theå loaïi:- Viết tr­ước cuộc kháng chiến chống quân Nguyên- Mông lần 2 (1285).Hịch II. Đọc hiểu văn bản Tieát 97+98. Vaên baûn:( Traàn Quoác Tuaán)HÒCH TÖÔÙNG SÓ1.Cấu trúc văn bản- Hịch là thể văn nghị luận thời xưa .- Do vua chúa,hoặc thủ lĩnh của một phong trào ban bố. Dùng để cổ động, thuyết phục hay kêu gọi chống thù trong, giặc ngoài, cũng có khi dùng để hiểu dụ, răn dạy thần dân dưới quyền. Hịch có kết cấu chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, dẫn chứng thuyết phục, giọng văn hùng hồn đanh thép.Hich thường có bốn phần: +Phần mở đầu có tính chất nêu vấn đề. +Phần hai nêu truyền thống vẻ vang trong sử sách để gây lòng tin. +Phần ba nêu tình hình, phân tích phải trái để làm rõ đúng sai. + Phần bốn kết thúc nêu chủ trương kêu gọi đấu tranh.I. Đọc hiểu chú thích 1. Taùc giaû:- ( 1231?- 1300), t­ước H­ưng Đạo V­ương- Là danh t­ướng kiệt xuất của dân tộc.2. Taùc phaåm- Theå loaïi:- Viết tr­ước cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông lần 2 (1285).Hịch II. Đọc hiểu văn bản Tieát 97+98. Vaên baûn:( Traàn Quoác Tuaán)HÒCH TÖÔÙNG SÓ1.Cấu trúc văn bản- Phương thức biểu đạt:Nghị luận- Bố cục: Bốn phầnI. Đọc hiểu chú thích 1. Taùc giaû:- ( 1231?- 1300), t­ước H­ưng Đạo V­ưng- Là danh t­ướng kiệt xuất của dân tộc.2. Taùc phaåm- Thể loại:- Viết tr­ước cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông lần 2 (1285).Hịch II. Đọc hiểu văn bản Tieát 97+98. Vaên baûn:( Traàn Quoác Tuaán)HÒCH TÖÔÙNG SÓ1.Cấu trúc văn bản- Phương thức biểu đạt:Nghị luận- Bố cục: Bốn phần - Lời phân tích phải trái cùng các tướng sĩ.* Phaàn 1:Töø ñaàu -> “ löu tieáng toát”- Nêu g­ương những trung thần nghĩa sĩ trong sử sách.- Những nhiệm vụ cấp bách, khích lệ tinh thần chiến đấu.- Nhận định tình hình đất n­ước và nỗi çi lòng của chủ t­ướng.* Phaàn 2: Tieáp theo -> “vui loøng”* Phaàn 3: Tieáp theo -> “phoûng coù ñöôïc khoâng?”* Phaàn 4: Coøn laïiBAÛNG SO SAÙNHP4: Nhieäm vuï caáp baùch, khích leä tinh thaàn chieán ñaáuP4: Chuû tröông cuï theå, keâu goïi ñaáu tranhP3: Phaân tích phaûi traùi cuøng caùc töôùng sóP3: Nhaän ñònh tình hình, phaân tích phaûi traùiP2: Nhaän ñònh tình hình vaø noãi loøng cuûa chuû töôùngP2: Neâu truyeàn thoáng veû vang trong lòch söûP1: Neâu göông nhöõng trung thaàn nghóa só trong söû saùchP1: Neâu vaán ñeàBoá cuïc cuûa baøi “Hòch töôùng só” Boá cuïc chung cuûa moät baøi hòchI. Đọc hiểu chú thích 1. Taùc giaû:2. Taùc phaåm- Theå loaïi:Hòch II. Đọc hiểu văn bản Tieát 97+98. Vaên baûn:( Traàn Quoác Tuaán)HÒCH TÖÔÙNG SÓ1. Cấu trúc văn bản- Phương thức biểu đạt:Nghị luận- Bố cục: Bốn phần2. Nội dung văn bảnThời xưa:Kỉ Tín chết thay cho Cao ĐếDo Vu che chở Chiêu VươngDự Nhượng báo thù cho chủThân Khoái cứu nạn cho nướcKính Đức phò Thái TôngCảo Khanh không theo nghịch tặcThời nayNguyễn Văn Lập chống Mông KhaXích Tu Tư đánh bại quan Nam Chiếu-> Hết lòng vì chủ, sẵn sằng hy sinh vì nước, vì vua-> Cách vào bài tự nhiên, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng chính xác, thuyết phục Khơi gợi lòng trung quân ái quốc ở tướng sĩ, khích lệ mọi người ai cũng có thể lập công a. Nêu gương trung thần nghĩa sĩ trong sử sáchI. Đọc hiểu chú thích 1. Taùc giaû:2. Taùc phaåmII. Đọc hiểu văn bản Tieát 97+98. Vaên baûn:( Traàn Quoác Tuaán)HÒCH TÖÔÙNG SÓ1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bảnKhơi gợi lòng trung quân ái quốc ở tướng sĩ, khích lệ mọi người ai cũng có thể lập công a. Nêu gương trung thần nghĩa sĩ trong sử sáchb. Nhận định tình hình đất nước, nỗi lòng của chủ tướng* Nhận định tình hình đất nước-> họa x©m l¨ngNT: - Ẩn dô, tõ ng÷ giµu h×nh ¶nh, ®èi ngÉu-> Bản chaát xaáu xa;=>Daãn chöùng xaùc thöïc, lyù leõ saéc saûo. + thêi lo¹n l¹c, buæi gian nan+ sø giÆc®i l¹i nghªnh ngang l­ưìi có diÒu: sØ m¾ng triÒu ®×nhth©n dª chã :b¾t n¹t tÓ phô,th¸c mÖnh.., gi¶ hiÖu : ®ßi, thu, vÐt haønh ñoäng ngang ngöôïc; loøng tham khoâng cuøng cuûa keû thuø- H×nh ¶nh so s¸nh:-T×nh thÕ nguy kÞch cña ®Êt n­ước* Khôi gôïi loøng caêm thuø giaëc cuûa caùc töôùng só - Giặc ngang ngược, đất nước nguy kịch.I. Đọc hiểu chú thích 1. Taùc giaû:2. Taùc phaåmII. Đọc hiểu văn bản Tieát 97+98. Vaên baûn:( Traàn Quoác Tuaán)HÒCH TÖÔÙNG SÓ1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bảna. Nêu gương trung thần nghĩa sĩ trong sử sáchb. Nhận định tình hình đất nước, nỗi lòng của chủ tướng* Nhận định tình hình đất nước.* Nỗi lòng của chủ tướng “Ta th­ưêng tíi b÷a quªn ¨n, nöa ®ªm vç gèi; ruét ®au nh­ư c¾t, n­ưíc m¾t ®Çm ®×a; chØ c¨m tøc ch­ưa x¶ thÞt lét da, nuèt gan uèng m¸u qu©n thï. DÉu cho tr¨m th©n nµy ph¬i ngoµi néi cá, ngh×n x¸c nµy gãi trong da ngùa, ta còng vui lßng.” - Giặc ngang ngược, đất nước nguy kịch.Khơi gợi lòng trung quân ái quốc ở tướng sĩ, khích lệ mọi người ai cũng có thể lập công I. Đọc hiểu chú thích 1. Taùc giaû:2. Taùc phaåmII. Đọc hiểu văn bản Tieát 97+98. Vaên baûn:( Traàn Quoác Tuaán)HÒCH TÖÔÙNG SÓ1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bảnKhơi gợi lòng trung quân ái quốc ở tướng sĩ, khích lệ mọi người ai cũng có thể lập công a. Nêu gương trung thần nghĩa sĩ trong sử sáchb. Nhận định tình hình đất nước, nỗi lòng của chủ tướng* Nhận định tình hình đất nước* Nỗi lòng của chủ tướng+ Ta th­ưêngquªn ¨n, nöa ®ªm vç gèi-> Èn dô so s¸nh: t©m tr¹ng ®au xãt ®Õn tét ®é. + C¨m tøcruét ®au như­ c¾t, nư­íc m¾t ®Çm ®×a x¶ thÞt lét danuèt gan, uèng m¸u qu©n thï-> ®éng tõ m¹nh: lßng c¨m thï sôc s«i cña t¸c gi¶.+ DÉu cho tr¨m th©n ngh×n x¸c nµy -> phãng ®¹i, sö dông ®iÓn cè -> ý chÝ quyÕt chiÕn, s½n sµng hy sinh => lßng yªu n­ưíc thiÕt tha cña t¸c gi¶ Giäng v¨n tha thiÕt lóc ®anh thÐp hïng hån.* Kh¬i dËy lßng yªu n­ưíc vµ tinh thÇn s½n sµng x¶ th©n v× tæ quèc ë c¸c t­ưíng sÜ. - Giặc ngang ngược, đất nước nguy kịch.I. Đọc hiểu chú thích 1. Taùc giaû:2. Taùc phaåmII. Đọc hiểu văn bản Tieát 97+98. Vaên baûn:( Traàn Quoác Tuaán)HÒCH TÖÔÙNG SÓ1. Cấu trúc văn bản2. Nội dung văn bảnKhơi gợi lòng trung quân ái quốc ở tướng sĩ, khích lệ mọi người ai cũng có thể lập công a. Nêu gương trung thần nghĩa sĩ trong sử sáchb. Nhận định tình hình đất nước, nỗi lòng của chủ tướng* Nhận định tình hình đất nước* Nỗi lòng của chủ tướng- Lòng yêu nước thiết tha,căm thù giắc sâu sắc, ý chí quyết chiếnIII LUYỆN TẬP => Bằng ngòi bút chính luận sắc bén, phần đầu của văn bản đã thể hiện sâu sắc lòng yêu nước, tinh thần quyết chiến của người anh Hùng Trần Quốc Tuấn. Từ đó khơi gợi ý thức dân tộc và tinh thần sẵn sàng xả thân vì tổ quốc ở các tướng sĩ. - Giặc ngang ngược, đất nước nguy kịch.123 Xin chóc mõng b¹n ®· tr¶ lêi ®óng. Mêi b¹n b­íc vµo vßng 2 cña trß ch¬i nµy.? Em haõy cho bieát caâu noùi cuûa Traàn Quoác Tuaán vôùi vua Traàn Nhaân Toâng khi ñöôïc vua hoûi neân ñaùnh hay haøng quaân Nguyeân -Moâng?-“ Neáu beä haï muoán haøng haõy cheùm ñaàu thaàn ñi ñaõ!”CAÂU HOÛI SOÁ 1? Haõy cho bieát nôi maø Traàn Quoác Tuaán veà ôû aån?ANAM ÑÒNHBHAÛI DÖÔNGCHÖNG YEÂNDTHAÙI BÌNHCAÂU HOÛI SOÁ 2? Haõy cho bieát khi chuaån bò vaøo cuoäc khaùng chieán choáng quaân M«ng- Nguyeân laàn 2 caùc binh só ñaõ xaêm vaøo caùnh tay mình chöõ gì? - CHÖÕ: “SAÙT THAÙT”CAÂU HOÛI SOÁ 3 Đọc kĩ văn bản. Ôn tập phần đã học, ghi nhớ thể loại. Tìm hiểu tiếp phần 3 và 4 của văn bản. Höôùng daãn veà nhaø