Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 99: Đọc hiểu Chiếu dời đô (Thiên đô chiếu - Lí Công Uẩn) - Nguyễn Thị Luyến
1.Tác giả:
Lý Công Uẩn (974 - 1028) –Từ Sơn,Bắc Ninh
- Ông là người thông minh nhân ái,và lập được nhiều chiến công.
Dưới thời Tiền Lê ông làm tới chức Tả thân vệ điện tiền chỉ huy sứ. Khi Lê Ngọa Triều mất, ông được triều thần tôn lên làm vua, lấy hiệu là Thuận Thiên
2. Tác phẩm: viết năm 1010 phÈm: viÕt n¨m 1010
Chiếu dời đô” viết bằng chữ Hán, ra đời gắn liền với sự kiện lịch sử trọng đại: Thành đại La (Hà Nội ngày nay) trở thành kinh đô của nước Đại Việt dưới triều Lí và nhiều triều đại phong kiến Việt Nam.
ThÓ lo¹i: ChiÕu
Chiếu:(chiếu chỉ, chiếu biÓu, chiếu thư):là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh.
+ Nội dung: Chiếu thường thể hiện một tư tưởng lớn lao, có ảnh hưởng đến cả một triều đại, đất nước.
+ Hình thức: Văn xuôi, văn vần, văn biền ngẫu.
+Thiên đô chiếu: + thiên:dời
+ đô: kinh đô
+ chiếu: một thể loại văn học
Thiên đô chiếu: chiếu dời đô
Vì sao Đại La được chọn làm nơi định đô mới, xét về các yếu tố:
-Về lịch sử:
-Về vị thế địa lí:
-Về chính trị xã hội:
Vị trớ địa lớ: ở trung tõm đất nước, mở ra bốn hướng nam, bắc, đông,
tõy; “được cỏi thế rồng cuộn hổ ngồi”,“lại tiện hướng nhỡn sụng dực nỳi”.
- Về địa thế: “rộng mà bằng”, đất đai cao mà thoỏng”, trỏnh được cảnh ngập lụt,
muôn vật tôt tươi, là thắng địa
- Về chính trị văn húa:
- Là đầu mối giao lưu, “chốn tụ hội trọng yếu
TRƯỜNG THCS QUỲNH NGUYÊNNHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚPGiáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Luyến Chùa Trấn QuốcVăn MiếuĐền Ngọc SơnChùa Một Cột- Ông là người thông minh nhân ái,và lập được nhiều chiến công. -Dưới thời Tiền Lê ông làm tới chức Tả thân vệ điện tiền chỉ huy sứ. Khi Lê Ngọa Triều mất, ông được triều thần tôn lên làm vua, lấy hiệu là Thuận Thiên.Tuần 25,tiết:90 Văn bản CHIẾU DỜI ĐÔ ( “Thiên đô chiếu», Lý Công Uẩn) I.TÌM HIỂU KHÁI QUÁT1.Tác giả:Lý Công Uẩn (974 - 1028) –Từ Sơn,Bắc Ninh I.T×m hiÓu kh¸i qu¸t1.T¸c gi¶: LÝ c«ng UÈn (974 - 1028) – Tõ S¬n ,B¾c Ninh2. Tác phẩm: viết năm 1010 phÈm: viÕt n¨m 1010“Chiếu dời đô” viết bằng chữ Hán, ra đời gắn liền với sự kiện lịch sử trọng đại: Thành đại La (Hà Nội ngày nay) trở thành kinh đô của nước Đại Việt dưới triều Lí và nhiều triều đại phong kiến Việt Nam. * ThÓ lo¹i: ChiÕu* Chiếu:(chiếu chỉ, chiếu biÓu, chiếu thư):là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh.+ Nội dung: Chiếu thường thể hiện một tư tưởng lớn lao, có ảnh hưởng đến cả một triều đại, đất nước.+ Hình thức: Văn xuôi, văn vần, văn biền ngẫu. +Thiên đô chiếu: + thiên:dời + đô: kinh đô + chiếu: một thể loại văn học Thiên đô chiếu: chiếu dời đôTuÇn 25 - TiÕt :90 V¨n b¶n: chiÕu dêi ®« ( “Thiªn ®« chiÕu”, LÝ C«ng UÈn) I.T×m hiÓu kh¸i qu¸t1.T¸c gi¶: LÝ c«ng UÈn (974 - 1028) – Tõ S¬n ,B¾c Ninh2. T¸c phÈm: viÕt n¨m 1010*ThÓ lo¹i: ChiÕu*§äc:* Gi¶i thÝch tõ khã:2 phÇn:- Lí do phải dời đô ( từ đầu đến không thể không dời đổi)- Lí do Đại La xứng đáng là kinh đô bậc nhất ? ( đoạn còn lại ) *Ph¬ng thøc biÓu ®¹t:*Bè côc: NghÞ luËnTuÇn 25 - TiÕt :90 V¨n b¶n: chiÕu dêi ®« (“Thiªn ®« chiÕu”, LÝ C«ng UÈn) TuÇn 25 - TiÕt :90 V¨n b¶n: chiÕu dêi ®« ( “Thiªn ®« chiÕu”, LÝ C«ng UÈn) I.T×m hiÓu kh¸i qu¸t1.T¸c gi¶: LÝ c«ng UÈn (974 - 1028) – Tõ S¬n ,B¾c Ninh2. T¸c phÈm: viÕt n¨m 1010II. T×m hiÓu chi tiÕt LÝ do dêi ®«* ViÖn dÉn sö s¸ch TriÒu ®¹i phån thÞnhChiÕu dêi ®«* Nhµ Th¬ng 5 lÇn dêi ®«- Nhµ Chu 3 lÇn dêi ®« V× sao §¹i La lµ n¬i ®Þnh ®«- Nhµ §inh, nhµ Lª kh«ng dêi ®«Sè vËn ng¾n ngñi,tr¨m hä ph¶i hao tæn* Thùc tÕ níc ta:Cố đô Hoa LưĐường vào cố đô Hoa LưHoa Lư với núi rừng hiểm trởTuÇn 25 - TiÕt :90 V¨n b¶n: chiÕu dêi ®« ( “Thiªn ®« chiÕu”, LÝ C«ng UÈn) I.T×m hiÓu kh¸i qu¸t1.T¸c gi¶: LÝ c«ng UÈn (974 - 1028) – Tõ S¬n ,B¾c Ninh2. T¸c phÈm: viÕt n¨m 1010II. T×m hiÓu chi tiÕt LÝ do dêi ®«* ViÖn dÉn sö s¸chTriÒu ®¹i phån thÞnhChiÕu dêi ®«*Nhµ Thêng 5 lÇn dêi ®«- Nhµ Chu 3 lÇn dêi ®« V× sao §¹i La lµ n¬i ®Þnh ®«- Nhµ §inh, nhµ Lª kh«ng dêi ®«Sè vËn ng¾n ngñi,tr¨m hä ph¶i hao tæn* Thùc tÕ níc ta:LËp luËn chÆt chÏ,DÉn chøng cô thÓC¶m xóc ch©n thµnh. V× sao §¹i La ®îc chän lµm n¬i ®Þnh ®« míi, xÐt vÒ c¸c yÕu tè:-VÒ lÞch sö: -VÒ vÞ thÕ ®Þa lÝ: -VÒ chÝnh trÞ x· héi:Vị trí địa lí: ở trung tâm đất nước, mở ra bốn hướng nam, bắc, đông, tây; “được cái thế rồng cuộn hổ ngồi”,“lại tiện hướng nhìn sông dực núi”.Về địa thế: “rộng mà bằng”, đất đai cao mà thoáng”, tránh được cảnh ngập lụt,mu«n vËt t«t t¬i, lµ th¾ng ®ÞaVề chính trị văn hóa: Là đầu mối giao lưu, “chốn tụ hội trọng yếu TuÇn 25 - TiÕt :90 V¨n b¶n: chiÕu dêi ®« ( “Thiªn ®« chiÕu”, LÝ C«ng UÈn) I.T×m hiÓu kh¸i qu¸t1.T¸c gi¶: LÝ c«ng UÈn (974 - 1028) – Tõ S¬n ,B¾c Ninh2. T¸c phÈm: viÕt n¨m 1010II. T×m hiÓu chi tiÕt LÝ do dêi ®«* ViÖn dÉn sö s¸chTriÒu ®¹i phån thÞnhChiÕu dêi ®«*Nhµ Thêng 5 lÇn dêi ®«- Nhµ Chu 3 lÇn dêi ®« V× sao §¹i La lµ n¬i ®Þnh ®«- Nhµ §inh, nhµ Lª kh«ng dêi ®«Sè vËn ng¾n ngñi,tr¨m hä ph¶i hao tæn* Thùc tÕ níc ta:LËp luËn chÆt chÏ,DÉn chøng cô thÓC¶m xóc ch©n thµnh VÒ lÞch sö - Kinh đô cũ cña Cao V¬ng VÒ ®Þa lÝ: Trung tâm trời đất; Th¾ng ®Þa ChÝnh trÞ: - §Çu mèi giao lu - Hng thÞnh Kinh ®« bËc nhÊt C©u v¨n biÒn ngÉu nhÞp nhµng giäng ®iÖu truyÒn c¶m, mang tÝnh ®èi tho¹i, trao ®æiTuÇn 25 - TiÕt :90 V¨n b¶n: chiÕu dêi ®« ( “Thiªn ®« chiÕu”, LÝ C«ng UÈn) I.T×m hiÓu kh¸i qu¸t 1.T¸c gi¶: LÝ c«ng UÈn (974 - 1028) – Tõ S¬n ,B¾c Ninh 2. T¸c phÈm: viÕt n¨m 1010 II. T×m hiÓu chi tiÕt LÝ do dêi ®« * ViÖn dÉn sö s¸ch TriÒu ®¹i phån thÞnhChiÕu dêi ®« *Nhµ Thêng 5 lÇn dêi ®« - Nhµ Chu 3 lÇn dêi ®« V× sao §¹i La lµ n¬i ®Þnh ®«- Nhµ §inh, nhµ Lª kh«ng dêi ®«Sè vËn ng¾n ngñi,tr¨m hä ph¶i hao tæn* Thùc tÕ níc ta:LËp luËn chÆt chÏ,DÉn chøng cô thÓC¶m xóc ch©n thµnh VÒ lÞch sö - Kinh đô cũ cña Cao V¬ng VÒ ®Þa lÝ: Trung tâm trời đất; Th¾ng ®Þa ChÝnh trÞ: - §Çu mèi giao lu - Hng thÞnh Kinh ®« bËc nhÊt C©u v¨n biÒn ngÉu nhÞp nhµng giäng ®iÖu truyÒn c¶m, mang tÝnh ®èi tho¹i, trao ®æiNghÖ thuËt: LËp luËn chÆt chÏ, cã sù kÕt h¬p hµi hßa gi÷a lÝ vµ t×nh, søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ*Néi dung: Kh¸t väng cña nh©n d©n ta vÒ mét ®Êt níc ®éc lËp thèng nhÊt, ý chÝ tù cêng cña d©n técIII. Ghi nhíTh¶o LuËn NhãmVÏ s¬ ®å néi dung phÇn “Lîi thÕ cña §¹i La”.NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña phÇn nµy ?0123456789102030405060708090ý tæng qu¸t:lý tëng vÒ mäi mÆtý 1: VÒ lÞch söý 3: VÒ tiÒm n¨ngý 2: VÒ §Þa lýM« h×nh quy n¹pS¬ ®å lËp luËn phÇn "Lîi thÕ cña §¹i La"TuÇn 25 - TiÕt :90 V¨n b¶n: chiÕu dêi ®« ( “Thiªn ®« chiÕu”, LÝ C«ng UÈn) S¬ ®å bµi häcÝ tưởng dời đô(mệnh lệnh + Ý kiếnLý do dời đô cũ(Hoa Lư không còn phù hợp)Ý chí định đô mớiĐại La mảnh đất lý tưởng)Gương sáng đời xưa(Dời đô đúng nên phát triển)Thực tế triều đìnhLêĐịnh đô chưa đúng khó phát triển)Lợi thế của Đại La(Lý tưởng về mọi mặt)Quyết định dời đô của nhà vua(QuyÕt ®Þnh dêi ®«)Ngày 2-9-1945, Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình (Hà Nội) khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoàHà Nội – Trungtâm chính trị, kinh tế, văn hóaHội trường Ba ĐìnhPhủ Chủ tịchThủ đô Hà NộiHồ Hoàn Kiếm – Tháp RùaHà Nội được UNESCO công nhận là“THÀNH PHỐ VÌ HÒA BÌNH”Tháp RùaNhà sàn Bác HồĐón tiếp khách nước ngoài Hội nghị APEC 2006Đối với bài học ở tiết học này:+ Tập đọc “ Chiếu dời đô” theo yêu cầu của thể loại. Sưu tầm tài liệu về Lí Thái Tổ và lịch sử Hà Nội. + Phát biểu cảm nghĩ của em sau khi học xong “Chiếu dời đô”Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Chuẩn bị bài “Hịch tướng sĩ”. Những nhân vật đựợc nêu gương có địa vị xã hội như thế nào? Các nhân vật này có địa vị xã hội cao thấp khác nhau, thuộc các thời đại khác nhau, nhưng ở họ có những điểm chung nào để thành gýõng sáng cho mọi người noi theo ? Theo em tác giả nêu gương sáng của những bậc trung thần nghĩa sĩ để làm gì?Để mở bài tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật gì? Nghệ thuật đó đã đem lại hiệu quả gì cho đoạn văn ? Híng dÉn vÒ nhµTuÇn 25 - TiÕt :90 V¨n b¶n: chiÕu dêi ®« ( “Thiªn ®« chiÕu”, LÝ C«ng UÈn)Giê häc kÕt thócchóc c¸c thÇy, c« gi¸o m¹nh khoÎC¸c em häc tËp tèt
Tài liệu đính kèm:
- bai_giang_ngu_van_lop_8_tiet_99_chieu_doi_do_thien_do_chieu.ppt