Giáo án Kĩ năng sống Lớp 8 - Tuần 12

KỸ NĂNG TƯ DUY SÁNG TẠO (2)
I. Mục tiêu bài giảng.
Học xong bài này, học sinh có khả năng:
- Về kiến thức: 
+ HS Hiểu được Bản đồ tư duy là một phương pháp phát triển tư duy sáng tạo.
+ HS trình bày được các bước, các nguyên tắc tạo lập bản đồ tư duy.
- Về kỹ năng:
HS lập được bản đồ tư duy giới thiệu về nhóm/lớp/gia đình mình.
- Về thái độ
+ Học sinh tích cực áp dụng phương pháp bản đồ tư duy trong học tập để phát triển khả năng tư duy sáng tạo, đạt kết quả cao trong học tập.
II. Tài liệu và phương tiện dạy học.
Giấy A4, giấy A0, bảng, bút, màu,...
Giáo án.
Bảng, phấn.
Slide, video
Máy chiếu/máy tính
.....
III. Hoạt động dạy và học
1. Ổn định lớp: (2 phút)
 - Giáo viên kiểm tra sỹ số, ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút)
Câu 1. ...............................
Câu 2. ...............................
3. Nội dung bài học mới:
Nội dung hoạt động
Hoạt động của GV và HS
Kết quả cần đạt
HĐ1: Định hướng bài mới
- Thời gian: 15 phút
- Hình thức: Tổ chức trò chơi.
- Phương pháp: Làm việc nhóm.
- Chuẩn bị: ống hút minh họa, hoặc sản phẩm từ ống hút.
- GV tổ chức trò chơi: Sáng tạo cùng ống hút
- Luật chơi: Các đội có 5 phút thảo luận, từ ống hút dùng để hút thì có sáng tạo dùng nó vào việc gì. Liệt kê theo thứ tự vào tờ giấy A4. Đội nào sáng tạo ứng dụng được càng nhiều số điểm cho mỗi ý tưởng là 10 điểm, 20 ý tưởng ghi được 200 điểm.
- Sau 5 phút giáo viên thu lại kết quả làm việc nhóm của các đội, đọc lần lượt kết quả của các đội, và chấp nhận những sự sáng tạo khả thi, các đội có thể lý giải về ý tưởng gây thắc mắc cho cả lớp. GV khen ngợi, tổng kết các ý tưởng, chấm điểm.
Ví dụ: 
à Chỉ với những chiếc ống hút bình thường, khi sử dụng xong, chúng ta không cần vứt đi mà có thể sáng tạo ra rất nhiều ý tưởng hay, và nhiều khi chúng ta thấy, hóa ra là chúng ta có thể sáng tạo nhiều đến thế. Ai trong tất cả chúng ta cũng có khả năng tư duy sáng tạo, nhưng chúng ta có phát huy được khả năng đó hay không là phụ thuộc vào sự rèn luyện. 
Kỹ năng tư duy sáng tạo nếu chúng ta áp dụng vào học tập và cuộc sống hàng ngày, nó sẽ đem đến sự thành công cho tất cả chúng ta.
Bản đồ tư duy – Mindmap chính là một phương pháp học tập giúp kích thích sự sáng tạo, tăng tính chủ động và phát triển tư duy.
Chính vì vậy, hôm nay chúng ta sẽ cùng sáng tạo với việc tạo lập Bản đồ tư duy.
- HS cảm thấy khởi đầu tiết học vui vẻ và nhớ được tên bài học.
HĐ2: Tạo bản đồ tư duy
- Thời gian: 15 phút
- Hình thức: 
- Phương pháp: 
- Chuẩn bị: Clip/ Bản đồ tư duy làm mẫu.
- Xem clip: Cách vẽ Mindmap – Bản đồ tư duy.
- Bảy bước để tạo nên một bản đồ tư duy:
Bước 1: Xác định các từ khóa liên quan tới chủ đề, để xây dựng các nhánh chính, nhánh cấp 1, cấp 2, .
Bước 2: Bắt đầu từ TRUNG TÂM của một tờ giấy trắng và kéo sang một bên. Tại sao? Bởi vì bắt đầu từ trung tâm cho bộ não, sự tự do để trải rộng một cách chủ động và để thể hiện phóng khoáng hơn, tự nhiên hơn. Dùng một HÌNH ẢNH hay BỨC TRANH cho ý tưởng trung tâm. Tại sao? Do một hình ảnh có giá trị tương đương cả nghìn từ và giúp ta sử dụng trí tưởng tượng của mình. Một hình ảnh ở trung tâm sẽ giúp chúng ta tập trung được vào chủ đề và làm cho chúng ta hưng phấn hơn.
Bước 3: Luôn sử dụng MÀU SẮC. Mã màu cho các nhánh. Tại sao? Bởi vì màu sắc cũng có tác dụng kích thích não như hình ảnh. Màu sắc mang đến cho Bản đồ Tư duy những rung động cộng hưởng, mang lại sức sống và năng lượng vô tận cho tư duy sáng tạo và nó cũng thật vui mắt.
Bước 4: Nối các NHÁNH CHÍNH tới HÌNH ẢNH trung tâm, và nối các nhánh cấp hai, cấp ba với nhánh cấp một và cấp hai, v.v... Tại sao? Bởi vì, như ta đã biết, bộ não làm việc bằng sự liên tưởng. Các đường kẻ càng ở gần hình ảnh trung tâm thì càng được tô đậm hơn, dày hơn. Khi chúng ta nối các đường với nhau, bạn sẽ hiểu và nhớ nhiều thứ hơn rất nhiều do bộ não của chúng ta làm việc bằng sự liên tưởng. Nếu ta nối các nhánh lại với nhau, sẽ hiểu và nhớ nhiều thứ dễ dàng hơn rất nhiều.
Bước 5: Vẽ nhiều nhánh CONG hơn đường thẳng. Tại sao?Vì chẳng có gì mang lại sự buồn tẻ cho não hơn các đường thẳng. Giống như các nhánh cây, các đường cong có tổ chức sẽ lôi cuốn và thu hút được sự chú ý của mắt hơn rất nhiều.
Bước 6: Sử dụng MỘT TỪ KHÓA TRONG MỖI DÒNG (MỖI NHÁNH). Bởi, các từ khóa mang lại cho Bản đồ Tư duy của ta nhiều sức mạnh và khả năng linh hoạt cao. Mỗi từ hay mỗi hình ảnh đơn lẻ giống như một cấp số nhân, mang đến cho những sự liên tưởng và liên kết của nó diện mạo đặc biệt. Bố trí thông tin đều quanh hình ảnh trung tâm
Bước 7: Dùng những HÌNH ẢNH xuyên suốt. Bởi vì giống như hình ảnh trung tâm, mỗi hình ảnh cũng có giá trị của một ngàn từ. Bố trí thông tin đều quanh hình ảnh trung tâm Vì vậy, nếu ta chỉ có mười hình ảnh trong Bản đồ Tư duy của mình thì nó đã ngang bằng với mười nghìn từ của những lời chú thích. Tạo ra một kiểu bản đồ riêng cho mình (Kiểu đường kẻ, màu sắc, )
Lưu ý: giáo viên mô tả 7 bước tạo ra Bản đồ tư duy bằng cách vẽ bản đồ tư duy theo các bước: Chủ đề tùy giáo viên lựa chọn.
Đây là một số gợi ý: 
- HS quan sát.
- HS lắng nghe và ghi nhớ các bước, các kỹ thuật, nguyên tắc để tạo lập bản đồ tư duy.
HĐ 3: Vẽ bản đồ tư duy giới thiệu về đội mình.
- Thời gian: 25 phút
- Phương pháp: Làm việc nhóm.
- Chuẩn bị: Giấy A0, bút màu, bút dạ.
 - Làm việc nhóm: Vẽ bản đồ tư duy giới thiệu về đội mình.
+ Các đội có thời gian 20 phút để vẽ bản đồ tư duy giới thiệu về đội mình. 
+ Đội nào tạo được Bản đồ tư duy đúng kỹ thuật, đúng nguyên tắc, sáng tạo, độc đáo và thuyết trình ấn tượng sẽ ghi 500 điểm.
+ Gợi ý: ý tưởng trung tâm là tên đội mình (Đội 1, Đội 2, Đội 3, Đội 4, ), các nhánh cấp 1 ví dụ: Tên thành viên, Điểm nổi bật của đội, Bài hát yêu thích của đội, Mục tiêu của đội, Áp dụng những bước, những lưu ý đã được học để tạo ra bản đồ tư duy giới thiệu về đội mình đúng kỹ thuật, nhưng tạo sự độc đáo, sáng tạo và ấn tượng riêng.
+ GV gợi ý Bản đồ tư duy giới thiệu về đội của mình của các bạn học sinh lớp khác đã làm. (Có trên slide, lưu ý học sinh không sao chép lại, hãy tạo ra một sản phẩm riêng cho đội mình).
- HS áp dụng đúng kỹ thật, đúng nguyên tắc, sáng tạo, độc đáo và làm việc nhóm hiệu quả.
HĐ4: Thuyết trình giới thiệu về đội mình qua bản đồ tư duy.
- Thời gian: 25 phút
- Nội dung trọng tâm: - Phương pháp: Thuyết trình.
- Chuẩn bị: Nam châm 
- HS có 5 phút giới thiệu về đội của mình trên bản đồ tư duy.
àGV khen ngợi, nhận xét những điểm học sinh đã làm tốt, những điểm học sinh chưa làm tốt, chấm điểm cho mỗi đội
àPhương pháp ôn tập bằng bản đồ tư duy sẽ giúp chúng ta sử dụng sức mạnh của não bộ để tư duy, ghi nhớ. Đặc biệt, khi chúng ta đã tự thiết kế, tự ghi chép bằng giấy và bút màu thì hiểu sâu hơn vì đã biết chuyển kiến thức từ sách vở thành cách hiểu của riêng mình. Chính vì vậy, các em hãy áp dụng phương pháp học tập Bản đồ tư duy hiệu quả trong cuộc sống, nhất là trong học tập. Ban đầu khi làm quen, sẽ gặp khó khăn, nhưng làm quen rồi, mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng và đem lại hiệu quả cao. Phương pháp bản đồ tư duy không dành cho những ai lười biếng, hãy tích cực làm việc, và sẽ đem lại thành công.
- HS Thuyết trình tự tin, ấn tượng về đội của mình.
4. Tổng kết buổi học (3 phút)
- Giáo viên giải đáp thắc của học sinh.
- Tổng kết: Tiết này các con đã được học về Kỹ năng Tư duy sáng tạo- Tạo lập bản đồ tư duy. Thầy/cô hy vọng các con sẽ hiểu được ý nghĩa của được Bản đồ tư duy là một phương pháp phát triển tư duy sáng tạo. Hãy tích cực áp dụng phương pháp bản đồ tư duy trong học tập để phát triển khả năng tư duy sáng tạo, các em sẽ có được nhiều thành công trong học tập và trong cuộc sống.
5. Bài tập về nhà (2 phút)
- Các đội tạo lập bản đồ tư duy giới thiệu về lớp mình, tiết sau sẽ nộp lại để cô chấm điểm.
- Chia sẻ với cha/mẹ về bài học hôm nay và điều mà con ấn tượng nhất trong buổi học.
- Tìm hiểu trước về nội dung sẽ học tiết sau . 
RÚT KINH NGHIỆM SAU TIẾT HỌC
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
GIÁO VIÊN
 	 ThS. Phạm Thị Phương