Bài giảng dự giờ Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 37, Bài 9: Tiếng việt Nói quáa

PHÒNG GD&ĐT HUỆN CAM LÂMTRƯỜNG THCS TRẦN ĐẠI NGHĨAHỘI GIẢNG CẤP TRƯỜNGMôn: Ngữ Văn 7.GV dạy: Nguyễn Thị Kiều MyNHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP !HỘI GIẢNG CẤP TRƯỜNGMôn: Ngữ Văn 8.24315Ẩn dụSo sánhĐiệp ngữHoán dụChơi chữKhởi độngẨn dụSo sánhĐiệp ngữHoán dụChơi chữNói quá	Gọi tên biện pháp nghệ thuật tu từ được sử dụng trong câu thơ sau:Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăngThấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.(Viễn Phương)	Gọi tên biện pháp nghệ thuật tu từ được sử dụng trong câu thơ sau:Trẻ em như búp trên cànhBiết ăn ngủ, biết học hành là ngoan.(Hồ Chí Minh)	Gọi tên biện pháp nghệ thuật tu từ được sử dụng trong câu thơ sau:Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xaThương em, thương em, thương em biết mấy.	Gọi tên biện pháp nghệ thuật tu từ được sử dụng trong câu thơ sau:Áo chàm đưa buổi phân liCầm tay nhau biết nói gì hôm nay.(Tố Hữu)	Gọi tên biện pháp nghệ thuật tu từ được sử dụng trong câu sau:Trời mưa đất thịt trơn như mỡ Dò đến hàng nem chả muốn ăn.TIẾT 37: NÓI QUÁ1. Nói quá là gì?2. Tác dụng của nói quá.3. Bài tập TIẾT 37: NÓI QUÁ*Ví dụ: (sgk/101)a/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối.	 (Tục ngữ) b/ Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.	 (Ca dao)a/ - chưa nằm đã sáng đêm tháng năm ngắn. - chưa cười đã tối ngày tháng mười ngắn.- Tháng 5 (âm lịch) là vào mùa hè trời mau sáng và tối muộn hơn so với các mùa khác. Ta thấy vào tháng 5 thường sáng 5h trời đã tờ mờ sáng, tối 7h trời mới bắt đầu tối hẳn nên tạo cho ta cảm giác đêm tháng 5 ngắn hơn ban ngày.- Ngược lại tháng 10 (âm lịch) là vào mùa đông trời thường sáng muộn và tối sớm hơn so với các mùa khác. Ta thấy thường vào mùa đông sáng 6h – 6h30 trời mới tờ mờ sáng, tối 5h30 - 6h trời đã tối, tạo cảm giác ngày tháng 10 ngắn hơn đêm. TIẾT 37: NÓI QUÁ*Ví dụ: (sgk/101)a/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối.	 ( Tục ngữ) b/ Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.	 ( Ca dao)a/ - chưa nằm đã sáng đêm tháng năm ngắn - chưa cười đã tối ngày tháng mười ngắn Phóng đại tính chất của hiện tượng thời gian.b/ - thánh thót như mưa ruộng cày. mồ hôi rơi rất nhiều, nỗi vất vả trong việc cày đồng của người nông dân. Phóng đại, cường điệu về mức độ lao động (cày đồng) của người nông dân . => NÓI QUÁb. Cày đồng đang buổi ban trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.1.- Đêm tháng năm rất ngắn. - Ngày tháng mười rất ngắn.2. - Mồ hôi rơi rất nhiều. TIẾT 37: NÓI QUÁa. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, Ngày tháng mười chưa cười đã tối.(Tục ngữ)(Ca dao)=>Nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.Cách nói phóng đại.Cách nói bình thường.*Ví dụ: (sgk/101)b. Con ngựa của tớ có thể bay đến tận trời.Nói khoác (nói phét)Bài tập vận dụng: Chỉ ra đâu là biện pháp nói quá và phân tích tác dụng của nó?a. Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. (Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất) Nhấn mạnh sự quyết tâm cũng như công sức của con người. 	Dù khó khăn đến đâu mà quyết chí, gắng sức cũng sẽ đạt kết quả mỹ mãn. Nói quá Thảo luận nhóm Phân biệt nói quá với nói khoác? Thời gian: trong vòng 2 phút Phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác.Nói quáNói khoácGiống KhácĐều phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả.Nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. => tác động tích cựcNhằm mục đích làm cho người nghe tin vào những điều không có thật. => tác động tiêu cực.* Lưu ý:- Khi phân tích thơ văn, người ta hay dùng các khái niệm như thậm xưng, khoa trương, phóng đại, cường điệu, ngoa ngữ, ít dùng khái niệm nói quá.- Để nhận ra biện pháp nói quá cần đối chiếu nội dung lời nói với thực tế. Phải nắm được ý nghĩa hàm ẩn của lời nói (tức là hiểu theo nghĩa bóng chứ không phải hiểu theo nghĩa đen).- Nói quá thường được sử dụng trong thơ ca châm biếm, thơ ca trữ tình và trong lời nói hằng ngày.Bài tập 1/SGK tr102: Tìm và giải thích ý nghĩa của phép nói quá.a. b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.	( Nguyễn Minh Châu, Mảnh Trăng cuối rừng)c. [ ] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.	( Nam Cao- Chí Phèo) TIẾT 37: NÓI QUÁII. Luyện tập: Bài 1 (sgk/102): Tìm và giải thích ý nghĩa của phép nói quá:b. đi lên đến tận trời được. => Thể hiện ý chí nghị lực cũng như lòng lạc quan tin tưởng của con người. Mặt khác còn để trấn an mọi người rằng vết thương nhỏ chẳng có nghĩa lý gì.c. thét ra lửa. => Kẻ có quyền uy, hống hách, bắt nạt mọi người. TIẾT 37: NÓI QUÁBài 2 (sgk/102) : Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../ để tạo thành biện pháp tu từ nói quá: bầm gan tím ruột; chó ăn đá gà ăn sỏi; nở từng khúc ruột; ruột để ngoài da; vắt chân lên cổ mà chạy.a. Ở nơi ............................... thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà.b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................c. Cô Nam tính tình xởi lởi,.........................d. Lời khen của cô giáo làm cho nó ...........................e. Bọn giặc hoảng hồn .......................... mà chạy.chó ăn đá gà ăn sỏibầm gan tím ruộtruột để ngoài danở từng khúc ruộtvắt chân lên cổ TIẾT 37: NÓI QUÁ Bài 3 (sgk/102): Đặt câu với các thành ngữ có dùng phép nói quá sau: “nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc”.	a. Thúy Kiều là cô gái có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành.	b. Đoàn kết là sức mạnh dời non lấp biển.	c. Công việc lấp biển vá trời là công việc của nhiều đời, nhiều thế hệ mới có thể làm xong.	d. Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng.	e. Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này. TIẾT 37: NÓI QUÁBài 4 : Tìm thành ngữ so sánh có sử dụng phép nói quá TIẾT 37: NÓI QUÁTRÒ CHƠI ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮĐẹp như tiênBài 4 : Tìm thành ngữ so sánh có sử dụng phép nói quá Trắng như tuyết TIẾT 37: NÓI QUÁ Nhanh như sócPhi như bay TIẾT 37: NÓI QUÁNói như kétKhỏe như voi TIẾT 37: NÓI QUÁChậm như rùaTươi như hoa TIẾT 37: NÓI QUÁI.Bài học:Nói quá là gì?:Tác dụng:*Ghi nhớ: SGK/102II. Luyện tập:Bài 1:Bài 2:Bài 3:Bài 4:Bài 5: Viết đoạn văn hoặc xây dựng đoạn hội thoại có sử dụng biện pháp nói quá. TIẾT 37: NÓI QUÁTHẢO LUẬN NHÓM: Nhóm 1: Viết đoạn văn ngắn (chủ đề tự chọn) có sử dụng phép nói quá. Nhóm 2: Viết đoạn đối thoại ngắn có sử dụng phép nói quá. Thời gian thảo luận: 3 phút. BT5: Viết đoạn văn hoặc đoạn hội thoại có sử dụng biện pháp nói quá. * Đoạn văn: “ Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa.Chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa ta cũng vui lòng ”( Hịch tướng sĩ - Trần Quốc Tuấn) TIẾT 37: NÓI QUÁ TIẾT 37: NÓI QUÁ* Hướng dẫn về nhà. Làm tiếp bài tập 5 vào vở. Sưu tầm một số câu ca dao và thơ văn có sử dụng phép nói quá. Chuẩn bị “Ôn tập truyện kí Việt Nam”.+ Ôn lại các văn bản truyện kí đã học.+ Hoàn thành theo nội bảng thống kê SGK/104.+ Cảm nhận về một nhân vật mà em yêu thích qua các truyện kí.