Bài giảng môn Sinh học Khối 8 - Tiết 17, Bài 17: Tim và mạch máu

tim vµ m¹ch m¸uTiÕt 17I. CẤU TẠO TIMTIẾT 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1, Cấu tạo ngoàiQuan sát H17.1 cho biết cấu tạo ngoài của tim.Vị trí, hình dạng, kích thướcMàng tim- Động mạch và tĩnhI. CẤU TẠO TIMTIẾT 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1, Cấu tạo ngoàiVị trí: nằm trong lồng ngực, hơi lệch về phía trái.Hình dạng: Hình chóp đỉnh quay xuống dưới.Khối lượng khoảng 300gMàng tim bao bọc bên ngoài bằng mô liên kết mặt trong màng tiết ra chất dịch giúp tim hoạt động dê dàng.- Tim được cấu tạo bởi cơ tim.I. CẤU TẠO TIMTIẾT 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1, Cấu tạo ngoài2. Cấu tạo trongQuan sát H16.1 hoàn thành bảng 17.1 SGK.Các ngăn tim coNơi máu được bơm tới.Tâm nhĩ tráiTâm nhĩ phảiTâm thất tráiTâm thất phảiI. CẤU TẠO TIMTIẾT 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1, Cấu tạo ngoài2. Cấu tạo trongCác ngăn tim coNơi máu được bơm tới.Tâm nhĩ tráiTâm thất tráiTâm nhĩ phảiTâm thất phảiTâm thất tráiVòng tuần hoàn lớnTâm thất phảiVòng tuần hoàn nhỏ- Dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ dày nhất, ngăn tim nào có thành cơ mỏng nhất?- Dự đoán xem giwuax các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ lưu thông theo một chiều?I. CẤU TẠO TIMTIẾT 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1, Cấu tạo ngoài2. Cấu tạo trongTim 4 ngăn: 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất.Thành cơ tâm thất dày hơn thành cơ tâm nhĩ, thành cơ tâm thất trái dày nhất.- Giữa tâm nhĩ và tâm thất có van nhĩ thất, giữa tâm thất và động mạch có van tổ chim làm cho máu lưu thông theo một chiều.I. CẤU TẠO TIMTIẾT 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1, Cấu tạo ngoài2. Cấu tạo trongII. CẤU TẠO MẠCH MÁUQuan sát H 17.3 cho biết có mấy loại mạch? Nêu đặc điểm cấu tạo và chức năng của từng loại mạch? Bằng cách hoàn thiện bảng sau:I. CẤU TẠO TIMTIẾT 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1, Cấu tạo ngoài2. Cấu tạo trongII. CẤU TẠO MẠCH MÁUNội dungĐộng mạchTĩnh mạchMao mạch1. Cấu tạo:Thành mạchLòng trong2. Chức năngI. CẤU TẠO TIMTIẾT 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1, Cấu tạo ngoài2. Cấu tạo trongII. CẤU TẠO MẠCH MÁUNội dungĐộng mạchTĩnh mạchMao mạch1. Cấu tạo:Thành mạchLòng trong- Thành dày gồm 3 lớp.- Lòng hẹpThành gồm 3 lớp nhưng mỏng hơn thành động mạch.- Lòng hẹpMạch nhỏ phân nhiều nhánh chỉ gồm 1 lớp tế bào.- Lòng rất hẹp2. Chức năng- Dẫn máu từ tim đến các cơ quan với áp lực và vận tốc lớn- Dẫn máu từ các cơ quan về tim với áp lực và vận tốc nhỏ- Thực hiện quá trình trao đổi chấtGiải thích sự khác nhau giữa các loại mạch?I. CẤU TẠO TIMTIẾT 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1, Cấu tạo ngoài2. Cấu tạo trongII. CẤU TẠO MẠCH MÁUIII. CHU KÌ CO DÃN CỦA TIMQuan sát H 17.3 cho biết:+ Mỗi chu kì co giãn của tim kéo dài bao nhiêu giây gồm mấy pha?+ Tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giâyTIẾT 17-BÀI 17I. Cấu tạo timII. Cấu tạo mạch máuIII. Chu kì co dãn của timTIM VÀ MẠCH MÁUGiải thích tại sao tim hoạt động suốt cuộc đời mà không mệt mỏi?Thử tính xem trung bình mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu kì co dãn tim (nhịp tim)?I. CẤU TẠO TIMTIẾT 17: TIM VÀ MẠCH MÁU1, Cấu tạo ngoài2. Cấu tạo trongII. CẤU TẠO MẠCH MÁUIII. CHU KÌ CO DÃN CỦA TIMTim hoạt động theo chu kì, mỗi chu kì gồm 3 pha kéo dài 0,8 giây:+ Pha co tâm nhĩ 0,1 giây máu từ tâm nhĩ xuống tâm thất.+ Pha co tâm thất 0,3 giây máu từ tâm thất vào động mạch.+ Pha dãn chung 0,4 giây tim nghỉ ngơi hoàn toàn.- Trung bình mỗi phút diễn ra 75 chu kì co dãn tim.Cñng cè1§iÒn chó thÝch c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o cña tim234567891011Van nhÜ-thÊt V¸ch liªn thÊt T©m nhÜ tr¸iT©m nhÜ ph¶iT©m thÊt tr¸iTÜnh m¹ch chñ d­íiTÜnh m¹ch chñ trªnTÜnh m¹ch phæi§éng m¹ch phæi§éng m¹ch chñT©m thÊt ph¶iVan §M phæiH×nh 17-4: S¬ ®å cÊu t¹o trong cña tim5/16/202116Em Cã BiÕt ?* Laênêch (Laennec) – một thầy thuốc người Pháp (1781-1826), vào năm 1816 đã tình cờ phát minh ra cái ống nghe khi thấy lũ trẻ nô đùa thích thú với trò chơi: một đám gõ vào đầu này của thân cây gỗ dài và rỗng ở giữa và một đám lắng nghe ở đầu kia. Cho đến nay, ống nghe vẫn là phương tiện thường dùng giúp các bác sĩ chẩn đoán tim mạch người bệnh. Người ta đã dựng tượng ông ở Saint-Corentin quê hương ông để ghi nhận công lao này.* Vào năm 1903, W. Anhtôven (W. Einthoven) – một nhà sinh lí học người Hà lan (1860-1927), đã sáng tạo ra một dụng cụ ghi được điện tim (điện hoạt động của tim, còn gọi là điện tâm đồ) cho phép các bác sĩ thấy được hoạt động của các bộ phận của tim lúc bình thường cũng như khi mắt bệnh. Ông đã được tặng giải Nôben năm 1924.Phát minh ra ống nghe và điện tâm đồA: Dòng điện tim ở người bình thườngB: Dòng điện tim ở người bệnh nhồi máu cơ tim Về nhà:* Làm các bài tập: 1,2,3,4/57(sgk)* Soạn bài 18: Vận chuyển máu qua hệ mạch. Vệ sinh hệ tuần hoàn.* Chuẩn bị tiết 19 kiểm tra (1 tiết)