Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Bài 4: Tập làm văn Liên kết các đoạn văn trong văn bản

LIấN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢNLIấN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢNI. TÁC DỤNG CỦA VIỆC LIấN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN:Hai đoạn văn sau đõy cú mối liờn hệ gỡ khụng?I. TÁC DỤNG CỦA VIỆC LIấN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN:Truước sân truường làng Mĩ Lí dày đặc cả ngưuời. Nguười nào áo quần cũng sạch sẽ, guương mặt cũng vui tươi và sáng sủa. Lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy truường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tưuờng. Tôi không có cảm tưuởng nào khác là nhà trưuờng cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.Vớ dụ 1:Truước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả nguười. Nguười nào áo quần cũng sạch sẽ, gưuơng mặt cũng vui tưuơi và sáng sủa. Trưuớc đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại truường một lần. Lần ấy trưuờng đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tưuờng. Tôi không có cảm tưuởng nào khác là nhà truường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.Vớ dụ 2:Đoạn 1:Tả cảnh sõn trường Mỹ Lý ngày tựu trường.Đoạn 2: Cảm giỏc của nhõn vật “tụi” một lần ghộ qua trường gần đõy Cả hai đoạn văn cựng viết về ngụi trường ấy nhưng khụng cú sự gắn bú Cụm từ trước đú mấy hụm bổ sung ý nghĩa gỡ cho đoạn văn thứ 2?1. Đọc lại hai đoạn văn của Thanh Tịnh và trả lời cõu hỏi.1. Đọc lại hai đoạn văn của Thanh Tịnh và trả lời cõu hỏi.a. Tạo sự liờn tưởng cho người đọc với đoạn 1.b. Tạo sự liờn kết chặt chẽ, liền ý, liền mạch.c. Tỏc dụng: làm cho ý giữa cỏc đoạn văn liền mạch, tạo tớnh chỉnh thể cho văn bản.II. CÁCH LIấN KẾT CÁC ĐẠN VĂN TRONG VĂN BẢN:1. Dựng từ ngữ để liờn kết cỏc đoạn văn:Đọc đoạn văn và thực hiện cỏc yờu cầu bờn dưới:Hai đoạn văn trờn liệt kờ hai khõu của quỏ trỡnh lĩnh hội và cảm thụ tỏc phẩm văn học. Đú là những khõu nào? Bắt đầu là tìm hiểu. Tìm hiểu phải đặt bài văn vào hoàn cảnh lịch sử của nó. Thế là cần đến khoa học lịch sử, lịch sử dân tộc, có khi cả lịch sử thế giới. Sau khâu tìm hiểu là khâu cảm thụ. Hiểu đúng bài văn đã tốt. Hiểu đúng cũng bắt đầu thấy nó hay, nhưng chưa đủ. Bắt đầu là tìm hiểuSau khâu tìm hiểu Để liờn kết cỏc đoạn văn cú quan hệ liệt kờ, ta thường dựng từ ngữ cú tỏc dụng liệt kờ. Hóy kể tiếp cỏc phương tiện liờn kết cú quan hệ liệt kờ?Trước hết, đầu tiờn, mở đầu, bắt đầu, một là, hai là, tiếp đến, thờm vào đú, ngoài ra, một mặt, mặt khỏc.b. Đọc đoạn văn và thực hiện cỏc yờu cầu bờn dưới:Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ.Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng. Nhưng lần này lại khác. Trước mắt tôi làng Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà Ấp. Sân nó rộng, mình nó cao hơn trong những buổi trưa hè đầy vắng lặng. Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.Phõn tớch ý nghĩa giữa hai đoạn văn trờn?II. CÁCH LIấN KẾT CÁC ĐẠN VĂN TRONG VĂN BẢN:Hai đoạn văn trờn cú quan hệ ý nghĩa từ cụ thể sang khỏi quỏt, tổng kết.Từ ngữ liờn kết giữa cỏc đoạn văn là: núi túm lại, tổng kết lại, nhỡn chung, đỏnh giỏ chung.II. CÁCH LIấN KẾT CÁC ĐẠN VĂN TRONG VĂN BẢN:c. Đọc đoạn văn ở mục I.2 trang 50- 51cho biết đú thuộc loại từ nào. Trước đú là khi nào?Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc những người. người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa. Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.II. CÁCH LIấN KẾT CÁC ĐẠN VĂN TRONG VĂN BẢN:II. CÁCH LIấN KẾT CÁC ĐẠN VĂN TRONG VĂN BẢN:* Đú là từ dựng để thay thế.+ Từ ngữ tương tự: này, nọ, kia, ấy * Trước đú mấy hụm là thời điểm diễn ra sự việc, khi nhõn vật “tụi” chưa đi học.II. CÁCH LIấN KẾT CÁC ĐẠN VĂN TRONG VĂN BẢN:d. Đọc đoạn văn sau và thực hiện cỏc yờu cầu bờn dưới:Bây giờ, khi Bác viết gì cũng đưa cho một số đồng chí xem lại, chỗ nào khó hiểu thì các đồng chí bảo cho mình sửa chữa. Nói tóm lại, viết cũng như mọi việc khác, phải có chí, chớ giấu dốt, nhờ tự phê bình và phê bình mà tiến bộ.d. Đọc đoạn văn sau và thực hiện cỏc yờu cầu bờn dưới:Phõn tớch mối quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn trờn?II. CÁCH LIấN KẾT CÁC ĐẠN VĂN TRONG VĂN BẢN:II. CÁCH LIấN KẾT CÁC ĐẠN VĂN TRONG VĂN BẢN:Hai đoạn văn cú quan hệ tổng kết, khỏi quỏt.Từ ngữ liờn kết: núi túm lạiTừ ngữ liờn kết tương tự: núi túm lại, tổng kết lại, nhỡn chung.II. CÁCH LIấN KẾT CÁC ĐẠN VĂN TRONG VĂN BẢN:2. Dựng cõu nối liờn kết cỏc đoạn văn:Tỡm cõu liờn kết giữa hai đoạn văn sau, tại sao cõu đú cú tỏc dụng liờn kết?U lại nói tiếp: - Chăn cho giỏi, rồi hôm nào phiên chợ u mua giấy về bố đóng sách cho mà đi học bên anh Thận. ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy! Học thích hơn hay là đi chăn nghé thích hơn nhỉ? Thôi, cái gì làm một cái thôi. Thế thằng Các nó vừa chăn trâu vừa đi học đó thì sao. ( Bùi Hiển, Ngày công đầu tiên của cu Tí)ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy! 2. Dựng cõu nối liờn kết cỏc đoạn văn:Cõu cú tỏc dụng liờn kết vỡ: nối trực tiếp để phỏt triển ý ở cụm từ “ bố đúng sỏch cho con đi học” ở đoạn văn trờn.GHI NHỚ: SGK/ 53III. LUYỆN TẬPBài tập 1: Tỡm cỏc từ ngữ cú tỏc dụng liờn kết và cho biết chỳng thể hiện ý nghĩa gỡ?Cỏc từ ngữ cú tỏc dụng liờn kết:Núi như vậy tổng kếtThế mà tương phảnCũng nối tiếp, liệt kờTuy nhiờn tương phảnBài tập 2: Chọn từ ngữ thớch hợp điền vào chỗ trống làm phương tiện liờn kết.Từ đúNúi túm lạiTuy nhiờnThật khú trả lờiIV. CỦNG CỐKhi nào thỡ dựng liờn kết cõu?Cú mấy cỏch dựng liờn kết cỏc đoạn văn?V. DẶN Dề* Về nhà học bài* Xem trước bài “ từ ngữ địa phương và biệt ngữ xó hội”.