Giáo án Địa lí Khối 8 - Bài 16: Đặc điểm kinh tế các nước Đông Nam Á

Trường:...................
Tổ:............................
Ngày: ........................
Họ và tên giáo viên:
 .............................
TÊN BÀI DẠY: ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á 
Môn học/Hoạt động giáo dục: ĐỊA LÍ; Lớp: 8
Thời gian thực hiện: (1 tiết)
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
Yêu cầu cần đạt :
- Trình bày được đặc điểm kinh tế khu vực Đông Nam Á
- Giải thích được vì sao khu vực này có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhưng không ổn định
- Phân tích được nguyên nhân vì sao khu vực có sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế.
2. Năng lực
* Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học: biết chủ động tích cực thực hiện nhiệm vụ học tập được giao.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Trình bày suy nghĩ/ ý tưởng, lắng nghe/ phản hồi tích cực; giao tiếp và hợp tác khi làm việc nhóm.
* Năng lực Địa Lí
- Năng lực nhận thức khoa học địa lí: Phân tích được bảng số liệu về tình hình tăng trưởng kinh tế một số nước Đông Nam Á, tỷ trọng các ngành kinh tế của một số nước Đông Nam Á. 
- Năng lực tìm hiểu địa lí: Quan sát và nhận xét được lược đồ phân bố nông nghiệp, công nghiệp khu vực Đông Nam Á.
- Năng lực vận dụng kiến thức kĩ năng đã học: Đánh giá hiện trạng kinh tế các nước, liên hệ kinh tế Việt Nam và đề xuất một số giải pháp phát triển kinh tế nhằm khai thác thế mạnh của các nước.
3. Phẩm chất
- Trách nhiệm: Có ý thức xây dựng nền kinh tế đất nước, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
- Chăm chỉ: Tìm hiểu sự phát triển kinh tế của khu vực Đông Nam Á.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của GV
- Bảng số liệu cập nhật mới
- Lược đồ các ngành kinh tế Đông Nam Á.
2. Chuẩn bị của HS
- Sách giáo khoa, sách tập ghi bài. 
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Hoạt động: Mở đầu (3 phút)
a) Mục đích:
- Tạo hứng thú cho học sinh trước khi bước vào bài mới. 
b) Nội dung:
HS dựa vào kiến thức của bản thân để trả lời câu hỏi
c) Sản phẩm:
HS nêu được các tài nguyên: đất phù sa, khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, nhiều khoáng sản, nguồn hải sản phong phú, 
d) Cách thực hiện:
Bước 1: Giao nhiệm vụ: Các nước Đông Nam Á có tài nguyên phong phú để phát triển kinh tế. Em hãy kể tên một số tài nguyên mà em biết?
Bước 2: HS trả lời bằng hiểu biết thực tế của mình.
Bước 3: HS báo cáo kết quả, một học sinh trả lời, các học sinh khác nhận xét, bổ sung đáp án
Bước 4: GV chốt thông tin và dẫn dắt vào bài mới
2. Hoạt động: Hình thành kiến thức mới
2.1. Hoạt động 1: Tìm hiểu tốc độ tăng trưởng kinh tế các nước Đông Nam Á (20 phút)
a) Mục đích:
Phân tích được tốc độ tăng trưởng kinh tế của một số nước. Trình bày được sự phát triển kinh tế Đông Nam Á
b) Nội dung:
- HS dựa vào nội dung sách giáo khoa và phân tích bảng số liệu để trả lời các câu hỏi.
Nội dung chính:
I. Nền kinh tế của các nước Đông Nam Á phát triển khá nhanh song chưa vững chắc 
- Điều kiện thuận lợi: nhân công, tài nguyên, nông phẩm phong phú, vốn và công nghệ nước ngoài. 
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao, song chưa vững chắc, dễ bị tác động từ bên ngoài, môi trường chưa được quan tâm đúng mức. 
c) Sản phẩm: HS hoàn thành các câu hỏi
- Thực trạng chung nền KT-XH các nước ĐNÁ: ĐNÁ còn là thuộc địa của các nước đế quốc TD (nghèo, kinh tế chậm phát triển).
- Các nước ĐNÁ có những thuận lợi:
+ Điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, khoáng sản ... nông phẩm vùng nhiệt đới.
+ XH: khu vực đông dân, nguồn lao động rẽ, thị trường tiêu thụ lớn.
+ Tranh thủ vốn đầu tư nước ngoài.
- Nhận xét tình hình tăng trưởng kinh tế một số nước giai đoạn 1990 - 2017
+ Các nước tăng nhiều: Philipin; Việt Nam
+ Các nước giảm: In đô nê xi a; Ma lai xi a; Thái Lan; Singapo
=> Có sự biến động về kinh tế.
d) Cách thực hiện:
Bước 1: GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK kết hợp với phân tích bảng số liệu và trả lời các câu hỏi:
Tăng trưởng kinh tế của một số nước Đông Nam Á qua các năm (% GDP tăng trưởng so với năm trước) (Đơn vị: %)
Năm
Tên nước
1990 
1995 
2000 
2005 
2010 
2015 
2017
In-đô-nê-xi-a 
9,0 
8,4 
4,8 
5,7 
6,2 
4,8 
5,1
Ma-lai-xi-a 
9,0 
9,8 
8,3 
5,3 
7,4 
5,0 
5,7
Phi-líp-pin 
3,0 
4,7 
4,0 
4,8 
7,6 
5,8 
6,7
Thái Lan 
11,2 
8,1 
4,4 
4,2 
7,5 
2,8 
4,0
Việt Nam 
5,1 
9,5 
6,7 
7,5 
6,4 
6,7 
6,8
Xin-ga-po 
8,9 
7,0 
9,9 
7,5 
15,2 
2,0 
3,7
Trung bình thế giới 
2,9 
3,0 
4,3 
3,8 
4,3 
2,5 
3,1
- Dựa vào kiến thức đã học cho biết thực trạng chung nền KT-XH các nước ĐNÁ.
- Cho biết các nước ĐNÁ có những thuận lợi gì cho sự phát triển kinh tế?
- Nhận xét tình hình tăng trưởng kinh tế một số nước qua các năm.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, ghi kết quả ra giấy nháp; GV quan sát, theo dõi, gợi ý, đánh giá thái độ học tập của HS
Bước 3: Đại diện một số HS trình bày kết quả; các HS khác nhận xét, bổ sung đáp án.
Bước 4: GV nhận xét, bổ sung và chuẩn kiến thức. Liên hệ: Để phát triển bền vững, các nước cần chú trọng vấn đề gì? Bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển kinh tế.
2.2. Hoạt động 2: Tìm hiểu cơ cấu kinh tế các nước Đông Nam Á. ( 15 phút)
a) Mục đích:
Trình bày được cơ cấu kinh tế và sự thay đổi cơ cấu kinh tế các nước Đông Nam Á.
b) Nội dung:
- Học sinh tìm hiểu kiến thức trong SGK và quan sát lược đồ để trả lời các câu hỏi.
Nội dung chính:
II. Cơ cấu kinh tế đang có những thay đổi
- Cơ cấu kinh tế đang có sự chuyển dịch rõ rệt theo hướng công nghiệp hoá: tỉ trọng nông nghiệp giảm, công nghiệp và dịch vụ tăng.
- Nông nghiệp: trồng nhiều lúa gạo, cây công nghiệp nhiệt đới (cao su, dầu cọ, dừa, cà phê, ca cao, hồ tiêu, mía...) và các loại hoa quả nhiệt đới.
- Công nghiệp:
+ Các ngành phát triển: khai khoáng (dầu khí, than, kim loại....), luyện kim, chế tạo máy, hoá chất, thực phẩm 
+ Phân bố : đồng bằng, ven biển.
c) Sản phẩm: HS hoàn thành các nội dung thảo luận nhóm
* Nhóm 1, 3 trả lời câu hỏi
+ Nền kinh tế của một nước thuộc địa sẽ có đặc điểm: kém phát triển, chủ yếu phụ thuộc vào nông nghiệp. Đặc điểm đó gây ra những hậu quả: làm cho nền kinh tế ở các nước bị lạc hậu hơn so với các nước khác trên thế giới.
+ Các nước Đông Nam Á đã tiến hành cải cách, mở cửa nền kinh tế, thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài để khôi phục nền kinh tế. Các thành tựu đạt được của các nước Đông Nam Á: nền kinh tế tăng trưởng nhanh chóng trong thời gian gần đây.
+ Tỉ trọng các ngành trong tổng sản phẩm trong nước của các quốc gia Đông Nam Á đều chuyển dịch theo hướng tích cực, công nghiệp hoá. Tăng tỉ trọng công nghiệp và dịch vụ, giảm tỉ trọng nông nghiệp.
* Nhóm 2, 4 trả lời câu hỏi
+ Kể tên các cây trồng vật nuôi ở Đông Nam Á: lúa, mía, cà phê, lợn, trâu bò, HS nhận xét về sự phân bố cây trồng vật nuôi trên lược đồ.
+ Các ngành công nghiệp chủ yếu ở Đông Nam Á: luyện kim, chế tạo máy, hoá chất, thực phẩm. HS nhận xét về sự phân bố công nghiệp trên lược đồ.
+ Các trung tâm công nghiệp đa ngành của khu vực Đông Nam Á: Hà Nội; TP.HCM; Viên Chăn; Singapo; Cua-la-lăm-pơ. HS xác định các trung tâm trên lược đồ.
d) Cách thực hiện:
Bước 1: GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK kết hợp với quan sát , phân tích bảng số liệu và hoàn thành các câu hỏi trong nhóm:
Cơ cấu tổng sản phẩm trong nước (GDP) phân theo ngành kinh tế của một số nước Đông Nam Á qua các năm (Đơn vị: %)
Nước
Nông nghiệp
Công nghiệp
Dịch vụ
Năm
1980
Năm
2000
Năm
2017
Năm
1980
Năm
2000
Năm
2017
Năm
1980
Năm
2000
Năm
2017
Cam-pu-chia
46,6
37,8
24,9
13,6
23,0
32,8
39,8
39,2
42,3
Lào
39,7
52,9
18,3
14,1
22,8
34,9
46,2
24,3
46,8
Phi-líp-pin
25,1
14,0
9,7
38,8
34,5
30,4
36,1
51,5
59,9
Thái Lan
23,2
10,5
8,3
28,7
40,0
35,3
48,1
49,5
56,4
* Nhóm 1, 3 trả lời câu hỏi
+ Nền kinh tế của một nước thuộc địa sẽ có đặc điểm gì? Đặc điểm đó gây ra những hậu quả như thể nào đến kinh tế các nước Đông Nam Á.
+ Các nước Đông Nam Á đã làm gì để khôi phục nền kinh tế. Nêu các thành tựu đạt được của các nước Đông Nam Á.
+ Cho biết tỉ trọng các ngành trong tổng sản phẩm trong nước của từng quốc gia Đông Nam Á tăng giảm như thế nào?
* Nhóm 2, 4 trả lời câu hỏi
+ Kể tên các cây trồng vật nuôi ở Đông Nam Á, nhận xét về sự phân bố cây trồng vật nuôi ở đây và giải thích tại sao có sự phân bố đó.
+ Kể tên các ngành công nghiệp chủ yếu ở Đông Nam Á. Nhân xét về sự phân bố công nghiệp ở đây và giải thích nguyên nhân vì sao có sự phân bố đó.
+ Kể tên các trung tâm công nghiệp đa ngành của khu vực Đông Nam Á. Xác định trên lược đồ.
Bước 2: Các nhóm HS thực hiện nhiệm vụ, ghi kết quả ra giấy nháp; GV quan sát, theo dõi, gợi ý, đánh giá thái độ học tập của HS
Bước 3: Đại diện một số nhóm HS lên bảng ghi kết quả của nhóm; nhóm HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: GV nhận xét, bổ sung và chuẩn kiến thức.
3. Hoạt động: Luyện tập (5 phút)
a) Mục đích:
- Giúp học sinh củng cố và khắc sâu nội dung kiến thức bài học
b) Nội dung: Vận dụng kiến thức bài học để đưa ra đáp án.
c) Sản phẩm: HS đưa ra đáp án theo tình thực tế hiện nay.
d) Cách thực hiện:
Bước 1: GV cho HS hoạt động theo nhóm 2 bạn chung bàn làm 1 nhóm và trả lời câu hỏi sau:
Bảo vệ môi trường chưa được quan tâm đúng mức đã dẫn đến hậu quả gì ở các nước Đông Nam Á?
Bước 2: HS có 2 phút thảo luận theo nhóm.
Bước 3: GV mời đại diện các nhóm trả lời. Đại diện nhóm khác nhận xét. GV chốt lại kiến thức của bài. 
4. Hoạt động: Vận dụng (2 phút)
a) Mục đích: Hệ thống lại kiến thức về khu vực Đông Nam Á
b) Nội dung: Vận dụng kiến thức đã học hoàn thành nhiệm vụ.
c) Sản phẩm: Thiết kế một sản phẩm.
d) Cách thực hiện:
Bước 1: GV giao nhiệm vụ: Tìm hiểu một vài hiện tượng gây ô nhiễm môi trường xảy ra ở nước ta hoặc địa phương em trong quá trình phát triển kinh tế mà em biết? Theo em cần có những giải pháp nào để giải quyết các vấn đề đó? 
Bước 2: HS hỏi và đáp ngắn gọn. GV giới thiệu các địa điểm HS có thể tìm hiểu.
Bước 3: GV dặn dò HS tự làm ở nhà tiết sau nhận xét.