Giáo án Địa lí Lớp 8 - Bài 5: Đặc điểm dân cư, xã hội châu Á - Năm học 2020-2021

Ngày soạn: 2/10/2020
Ngày giảng: 8a1: 4/10/2020
Tiết 5: ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ - XÃ HỘI CHÂU Á
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
 Trình bày và giải thích được một số đặc điểm nổi bật của dân cư, xã hội châu Á
 - Dân số đông, tăng nhanh.
 - Mật độ dân cư cao phân bố không đều.
 - Dân cư thuộc nhiều chủng tộc, nhưng chủ yếu là Môn-gô-lô-ít và Ơ-rô-pê-ô-it.
 - Văn hóa đa dạng, nhiều tôn giáo (các tôn giáo lớn như Phật giáo , Hồi giáo, Ấn Độ giáo và Thiên chúa giáo).
2. Kỹ năng
- Phân tích các bảng thống kê về dân số
- Tính toán 
3. Thái độ
- Yêu và bảo vệ thiên nhiên quê hương, đất nước
- Có ý thức xây dựng quê hương đất nước giàu đẹp hơn
4. Định hướng năng lực
- Năng lực chung: Năng lực giải quyết vấn đề, tự học, hợp tác, tư duy, sử dụng ngôn ngữ, tính toán.
- Năng lực chuyên biệt:
+ Sử dụng bản đồ: Xác định các các chủng tộc và sự phân bố trên lược đồ phân bố các chủng tộc ở châu Á
+ Sử dụng tranh ảnh: Biết được đặc điểm sinh hoạt của các tôn giáo
+ Sử dụng số liệu thống kê: Nhận xét số dân, mật độ dân số và tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên của Châu Á so với các châu lục khác và toàn thế giới.
II. Phương tiện dạy học
1. Giáo viên: Máy chiếu
2. Học sinh: học bài cũ và đọc trước nội dung bài, máy tính cầm tay(được sử dụng điện thoại dùng tính toán)
III. Tiến trình bài dạy
1. Ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra bài cũ: Tiết trước chúng ta vừa học xong bài thực hành phân tích hoàn lưu gió mùa ở châu Á nên tiết này cô không kiểm tra bài cũ nữa
3. Bài mới 
Châu
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung chính
Hoạt động 1: hoạt động cá nhân, nhóm 
? Tại sao người ta lại khẳng định châu Á là 1 châu lục đông dân nhất thì chúng ta sẽ cùng phân tích bảng số liệu bảng 5.1 để chứng minh
GV giới thiệu bảng 5.1: Dân số các châu lục qua 1 số năm (triều người) 
* Dân số châu Á qua các năm không bao gồm dân số Liên Bang Nga
** Dân số châu Âu qua các năm bao gồm dân số Liên Bang Nga) 
Số liệu được cập nhật đến 2017 từ “ tài liệu cập nhật 1 số thông tin số liệu sgk môn địa lí của GS.TS Nguyễn Viết Thịnh và GS.TS Đỗ Thị Minh Đức (NXB Giáo dục Việt Nam)
Để thực hiện nội dung này GV chia nhóm 513( mỗi nhóm có 5 học sinh, mỗi học sinh sẽ đưa ra 1 ý kiến trong vòng 3 phút và chuyển cho bạn tiếptheo)
Gợi ý: 
So sánh dân cư châu Á với các châu lục khác (dẫn chứng gấp bao nhiêu lần các châu lục khác và thế giới) năm 2017
Dân số châu Á chiếm bao nhiêu % dân số toàn thế giới năm 2017
Nhận xét dân số châu Á qua các năm
Tính mức tăng dân số của châu Á (lấy năm 1950 làm gốc bằng 100%) và nhận xét
Nhận xét tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên của châu Á so với các châu lục khác và toàn thế giới
Các nhóm báo cáo kết quả, các nhóm khác nhận xét bổ sung
GV: Qua phần tìm hiểu của các bạn đã chứng minh được châu Á là châu lục đông dân nhất thế giới chưa?
Cụ thể là gì?
Gv chốt kiến thức ghi bảng:
- Dân số châu Á đông (năm 2017 là 4494 triệu người), tăng nhanh
? Tại sao châu Á lại tập trung đông dân cư vậy?
HS không trả lời được, Gv có thể gợi ý (Có diện tích rộng lớn, có lịch sử khai thác lãnh thổ lâu đời, 1 số quốc gia đông dân nhất thế giới thuộc châu Á, có nền văn minh lúa nước từ lâu đời, Điều kiện tự nhiên thuận lợi vì nằm trong khu vực hoạt động gió mùa, có đầy đủ các đới khí hậu...)
? Tại sao tỉ lệ gia tăng của châu Á 1,0% thấp hơn toàn thế giới 1,1% nhưng mức tăng dân số của châu Á vẫn cao hơn toàn thế giới?
GV chiếu kết quả tính mức tăng dân số của châu Á và các châu lục khác của 1 nhóm
(HS ko nêu được Gv gợi ý: do quy mô dân số lớn nên mặc dù tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên của châu Á thấp hơn thế giới nhưng dân số vẫn tăng nhanh)
Gv chiếu Bảng : Số dân, diện tích và mật độ dân số của các châu lục và thế giới (năm 2017)
Yêu cầu HS quan sát và nhận xét về mật độ dân số của châu Á so với các châu lục khác và toàn thế giới
HS: châu Á có mật độ dân số cao hơn các châu lục khác và toàn thế giới.
Gv chiếu lược đồ phân bố dân cư châu Á, yêu cầu HS quan sát và nhận xét về sự phân bố dân cư?
HS: Dân cư phân bố không đều (dẫn chứng)
Như vậy chúng ta vừa làm rõ được đặc điểm nữa về dân cư châu Á đó là: Mật độ dân số cao, dân cư phân bố không đều-> Gv ghi bảng
? Theo các bạn khi dân số châu Á đông, tăng nhanh, mật độ dân số cao sẽ dẫn đến những hậu quả gì?
HS: đói nghèo, thiếu việc làm, bệnh tật, ô nhiễm môi trường...
Gv chiếu hình ảnh minh họa slide 8
Gv những năm gần đây không chỉ riêng Việt Nam mà còn 1 số quốc gia nữa ở châu Á có tỉ lệ gia tăng dân số giảm đáng kể theo em là do những biện pháp nào? (thực hiện chinhsachs KHHGĐ)
HS liên hệ trả lời
Gv chiếu slide 9 bổ sung liên hệ thực tế ở địa phương
Chuyển ý: Như vậy chúng ta vừa chúng minh được châu Á là 1 châu lục đông dân nhất thế giới. Vậy thành phần chủng tộc của dân cư châu lục này có đặc điểm gì chúng ta cùng sang mục 2.
Hoạt động 2: cá nhân 
Gv giới thiệu hình 5.1 lược đồ phân bố các chủng tộc ở châu Á. Cá nhân quan sát và lên xác định trên lược đồ
? Cho biết dân cư Châu Á thuộc những chủng tộc nào? Nơi phân bố của các chủng tộc? Chủng tộc nào chiếm tỉ lệ lớn?
Cá nhân thực hiện lệnh
Gv yêu cầu 1 HS lên trả lời và xác định trên lược đồ, cả lơp quan sát, nhận xét, bổ sung
Gv kết luận
? Ngày nay thành phần chủng tộc có gì thay đổi? Tại sao?
HS: thành phần chủng tộc đa dạng hơn, do họ chung sống, bình đẳng, hòa huyết tạo nên dòng người lai
Chuyển ý: Với dân số đông và thành phần chủng tộc đa dạng thì châu Á cúng là nơi ra đời của các tôn giáo lớn, đó là nội dung cuối chúng ta tìm hiểu trong bài hôm nay 
Hoạt động 3: cá nhân, nhóm 
? Em hãy kể tên 1 số tôn giáo mà em biết
HS: Thiên chúa giáo, phật giáo
Gv yêu cầu cá nhân nghiên cứu thông tin sgk mục 3
? Châu Á có những tôn giáo lớn nào?
HS trả lời
Gv giới thiệu 4 tôn giáo lớn ở châu Á qua hình ảnh slide 11,12,13,14
GV chiếu slide 15, giới thiệu bảng, giao nhiệm vụ: Hs thảo luận cặp bàn hoàn thành bảng trong 2 phút
Đại diện trình bày, cả lớp nhận xét, bổ sung
? Như vậy qua đây chúng ta kết luận được nội gì về tôn giáo ở châu Á?
HS: Nơi ra đời của 4 tôn giáo lớn...
Gv ghi bảng
? Là nơi ra đời của nhiều tôn giáo lớn theo các bạn thì nền văn hóa ở châu lục này có đặc điểm gì?
( nền văn hóa đa dạng, do mỗi tôn giáo có tín ngưỡng riêng, sinh hoạt tập quán khác nhau)
? Ở địa phương có những tôn giáo nào?
HS trả lời: 
? Vai trò tích cực của tôn giáo là gì?
(Khuyên răn con người hướng thiện và không làm điều ác)
Gv bên cạnh những tích cực đó thì những thế lục thù địch đã lợi dụng tôn giáo để tuyên truyền sai lệch về nhà nước XHCN ở Việt Nam, gây chí rẽ đoàn kết dân tộc. Chính vì thế nên khi chúng ta tự do tín ngưỡng cũng phải được sự cho phép của nhà nước, và luôn tỉnh táo trước các thế lực thù địch để bảo vệ tổ quốc, đoàn kết dân tộc, xây dựng quê hương, đất nước.)
I. Một châu lục đông dân nhất thế giới 
- Dân số đông (năm 2017: 4494 triệu người.
- Dân số tăng nhanh
- Mật độ dân số cao, dân cư phân bố không đều
2. Dân cư thuộc nhiều chủng tộc 
- Dân cư thuộc nhiều chủng tộc, chủ yếu là chủng tộc Môn-gô-lô-it và chủng tộc Ơ-rô-pê-ô-it
3. Nơi ra đời của các tôn giáo lớn
- Châu Á là nơi ra đời của nhiều tôn giáo lớn: Ấn Độ Giáo, Hồi giáo, Ki-tô-giáo, Phật giáo
- Nền văn hóa đa dạng
4. Đánh giá
Yêu cầu 1 Hs khái quát lại nội dung bài học
Bài tập củng cố: Hãy chọn đáp án đúng trong các câu sau
1. Điểm nào sau đây không đúng khi nói về dân cư châu Á
A. Là châu lục có dân số đông nhất thế giới.
B. Tỉ lệ gia tăng tự nhiên cao nhất thế giới.
C. Thành phần chủng tộc đa dạn.
D. Là nơi ra đời của nhiều tôn giáo lớn.
2. Tỉ lệ gia tăng dân số của châu Á giảm đáng kể do:
A. Chuyển cư.
B. Phân bố lại dân cư.
C. thực hiện chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình.
D. Thu hút nhập cư.
Đáp án: 1-B; 2-C
5. Hoạt động nối tiếp
Yêu cầu HS học bài, trả lời câu hỏi cuối bài (câu 2 không phải vẽ biểu đồ chỉ nhận xét)và chuẩn bị nội dung bài 6
6. Phụ lục 
-------------------------------------------------------
 Ngày... tháng 10 năm 2020
 Ký duyệt của tổ chuyên môn