Giáo án Sinh học Lớp 8 - Chủ đề 5: Tiêu hóa - Năm học 2020-2021

Ngày soạn: 10/12/2020
Chủ đề 5: TIÊU HÓA
(Kèm theo Công văn số 2214/SGDĐT-GDTrH ngày 3/11/2020 của Sở GD&ĐT Bình Định)
Tổng số tiết: 7; từ tiết: 25 đến tiết:31
Giới thiệu chung chủ đề: Chủ đề gồm
Tiêu hóa và các CQ tiêu hóa
Tiêu hóa ở khoang miệng
Thực hành: Tìm hiểu hoạt động của enzim trong nước bọt
Tiêu hóa ở dạ dày
Tiêu hóa ở ruột non
I. Mục tiêu
1. Kiến thức, Kỹ năng, Thái độ
* Kiến thức
- Trình bày được vai trò của hệ tiêu hoá, cấu tạo và chức năng của hệ tiêu hoá.
- Trình bày được các hoạt động tiêu hoá diễn ra ở khoang miệng và dạ dày. Hoạt động nuốt và đẩy Thức ăn qua dạ dày.
- Biết đặt thí nghiệm để tìm hiểu những điều kiện đảm bảo cho enzim hoạt động.
- Trình bày sự biến đổi của thức ăn trong ống tiêu hóa về mặt cơ học (miệng, dạ dày) và sự biến đổi hóa học nhờ các dịch tiêu hóa do các tuyến tiêu hóa tiết ra , đặc biệt ở ruột.
- Trình bày quá trình tiêu hoá diễn ra ở ruột non gồm: 
+ Các hoạt động 
+ Các cơ quan hay tế bào thực hiện hoạt động.
+ Tác dụng và kết quả của hoạt động.
* Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng quan sát tranh hình, sơ đồ, hoạt động nhóm, thực hành thí nghiệm.
- Nghiên cứu tài liệu SGK, thông tin trên mạng, chia sẻ nhóm tổng hợp thông tin. 
- Ở lớp thuyết trình, tương tác HS – HS; HS – GV. 
- Vận dụng kiến thức liên quan giải thích hiện tượng thực tế liên quan đến ăn uống bảo vệ sức khỏe.
* Thái độ: 
- GD ý thức bảo vệ hệ tiêu hóa
- Tích hợp BVMT: Liên hệ biện pháp BV hệ tiêu hóa khỏi tác nhân có hại.
2. Định hướng phát triển năng lực học sinh
- Năng lực chung:
+ Nghiên cứu tài liệu học tập (SGK), tìm hiểu thông tin tài tài liệu học tập (Tài liệu trên các sách báo, mạng, sách tham khảo .)
+ Chia sẻ nhóm. Ở lớp phải thuyết trình vấn đề tìm hiểu, tương tác nhóm, tạo tình huống tìm hiểu sâu vấn đề, luyện tập BT. 
+ NL tự học: tự đề ra kế hoạch tự học theo hướng dẫn của GV.
+ NL tự quản lí: 
Quản lí bản thân trong việc tự học, tham gia vào các hoạt động của nhóm, của lớp.
Quản lí nhóm trong lúc thảo luận nhóm.
+ NL hợp tác khi tự học và khi thảo luận nhóm
+ NL giao tiếp: Sử dụng ngôn ngữ chuẩn mực giao tiếp giữa HS –HS, HS- GV
+ NL sử dụng công nghệ thông tin: khai thác tranh ảnh, thông tin trên sách, báo, mạng internet . Về các vấn đề liên quan đến sức khỏe.
+NL sử dụng ngôn ngữ: trình bày rõ ràng các thông tin thu thập được hoặc báo cáo trước nhóm, trước lớp những vấn đề liên quan đến bệnh có liên quan đến vấn đề tiêu hóa.
+ NL giải quyết vấn đề trong thực tế: 
- NL chuyên biệt: 
+Quan sát: QS điều kiện môi trường sống liên quan đến vấn đề sức khỏe.
+Sưu tầm, phân loại: bệnh liên quan về đường tiêu hóa.
+ Tìm kiếm mối liên hệ: sức khỏe với môi trường.
+ Vận dụng kiến thức vào thực tiễn chăm sóc bản thân, bảo vệ môi trường.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên:
+ Tranh phóng to hình 25 - SGK
+ Dung cụ thí nghiệm:
12 ống nghiệm nhỏ. 
2 giá để ống nghiệm
2 đèn cồn và giá đun.
2 ống đong chia độ.
1 cuộn giấy đo pH 
2 phễu nhỏ và bông lọc 
1 bình thuỷ tinh .
Tranh phóng to hình 27.1, 28.1, 28.2, 29.1, 29.2, 29.3 - SGK 
- Tranh ảnh về bệnh răng, dạ dày, ruột, về các loại giun sán kí sinh ở ruột.
2. Học sinh: 
- Nghiên cứu bài ở SGK, tài liệu tham khảo.
- Chuẩn bị thí nghiệm tìm hiểu hoạt độngcủa enzim trong tuyến nước bọt. 
- Bảng nhóm. 
III. Tiến trình dạy học
Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)
Mục tiêu hoạt động: Giới thiệu nội dung liên quan đến tiêu hóa: Cấu tạo hệ tiêu hóa, hoạt động tiêu hóa, biến đổi thức ăn.
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh:
Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động:
- GV nêu vấn đề: Em đã biết gì về tiêu hóa?
- GV tạo tình huống để HS suy nghĩ: Thức ăn vào trong cơ thể được biến đổi như thế nào? Những hoạt động nào làm biến đổi thức ăn? 
* Dự kiến sản phẩm
- HS nêu những nội dung liên qua đến tiêu hóa qua hiểu biết thực tế: ăn uống, biến đổi thức ăn, ..
* Đánh giá kết quả hoạt động.
Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (302 phút)
Nội dung 1: TIÊU HÓA VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HÓA (50 phút)
Mục tiêu hoạt động: - HS trình bày được vai trò của hệ tiêu hoá, cấu tạo và chức năng của hệ tiêu hoá. Biến đổi thức ăn về hai mặt lí học (chủ yếu là biến đổi cơ học) và hoá học (trong đó biến đổi lí học đã tạo điều kiện cho biến đổi hoá học).
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh:
Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động: 
1. THÖÙC AÊN VAØ SÖÏ TIEÂU HOAÙ:
- Phân nhóm HS hoạt động nhóm theo góc phân tích nội dung:
Góc 1: Tìm hiểu thức ăn và sự tiêu hóa thức ăn:
+ Các chất dinh dưỡng trong thức ăn qua hoạt động tiêu hóa được biến đổi thành những chất nào mới hấp thụ được?
+ Hoạt động tiêu hóa gồm những hoạt động nào?
+ Vai trò của sự tiêu hóa?
- HS hoạt động nhóm theo góc, ghi KQ vào bảng nhóm
- Mời đại diện HS góc 1: 
- Đại diện HS trình bày nội dung theo bảng nhóm và sơ đồ 24.1, 2. Cả lớp theo dõi, nhận xét bổ sung.
- GV bổ sung:
+ Con người có thể nhịn thở trong 3 phút, nhịn ăn vài tuần nhưng không thể không ăn mà sống được.
+ Ăn uống để cung cấp liên tục chất dinh dưỡng cho cơ thể.
+ Chuẩn kiến thức về thức ăn và hoạt động tiêu hóa thức ăn theo sơ đồ 24.1,2.
+ Nêu câu hỏi để khắc sâu kiến thức:
- HS theo dõi chuẩn kiến thức của GV
*Thức ăn được biến đổi lí học như thế nào?
*Thức ăn được biến đổi hóa học ntn?
- Cho HS KL về thức ăn và tiêu hóa thức ăn.
* Dự kiến sản phẩm
Góc 1: 
+ Nhóm thức ăn phải qua biến đổi: Lipit, protit, gluxit, axit ncleic.
+ Vitamin, nước, muối khoáng hấp thụ trực tiếp.
+ Các hoạt động của quá trình tiêu hóa thức ăn:
Ăn: Nhai, nuốt.
Tiêu hóa thức ăn: Biến đổi lí học nghiền nhỏ, tiết dịch, ngấm dịch tiêu hóa; biến đổi hóa học tạo thành chất dinh dưỡng cơ thể hấp thụ được.
Hấp thụ
Thải phân.
.
* Đánh giá kết quả hoạt động
Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá rút ra kiến thức.
 1. THÖÙC AÊN VAØ SÖÏ TIEÂU HOAÙ:
Thöùc aên goàm chaát voâ cô vaø höõu cô.
-Hoaït ñoäng tieâu hoaù goàm: Aên, ñaåy thöùc aên, tieâu hoaù thöùc aên, haáp thuï chaát dinh döôõng, thaûi phaân.
-Nhôø quaù trình tieâu hoaù, thöùc aên bieán ñoåi thaønh chaát dinh döôõng cơ thể hấp thụ vaø thaûi chaát caën baû.
2. CAÙC CÔ QUAN TIEÂU HOAÙ
Góc 2: Tìm hiểu các cơ quan tiêu hóa:
Xác định các cơ quan tiêu hóa và tuyến tiêu hóa.
- HS hoạt động nhóm theo góc, ghi KQ vào bảng nhóm
- Cho HS trình bày KQ, báo cáo nội dung phân tích:
- Đại diện HS trình bày nội dung theo bảng nhóm và tranh hình 24.3, cả lớp theo dõi nhận xét bổ sung.
- GV chuẩn kiến thức theo H 24.3.
- Hỏi thêm:
+ Xác định vò trí caùc cô quan trong oáng tieâu hoaù vaø tuyeán tieâu hoaù trên mô hình và cơ thể mình?
+Vieäc xaùc ñònh caùc cô quan tieâu hoaù coù yù nghóa nhö theá naøo?
- HS trả lời các câu hỏi hỏi thêm:
+ Xác định trên mô hình vị trí các cơ quan tiêu hóa và trên cơ thể mình.
+ Xác định các cơ quan tiêu hóa trong chuyên môn y học người ta chẩn đoán bệnh.
-GV nhaän xeùt ñaùnh giaù phaàn traû lôøi, ñaëc bieät vieäc chæ treân tranh caàn chính xaùc.
- Cho HS KL về các cơ quan tiêu hóa.
Thông tin thêm:
Ruột thừa là vết tích tiêu giảm của một cơ quan tiêu hóa ở động vật, ở người ruột thừa không có chức năng trong quá trình tiêu hóa chỉ có liên quan tới hệ tiêu hóa về nguồn gốc, nó gây nên phiền toái là viêm ruột thừa.
* Dự kiến sản phẩm
Góc 2:
-OÁng tieâu hoaù goàm:
Mieäng, haàu, thöïc quaûn, daï daøy, ruoät, haäu moân.
-Tuyeán tieâu hoaù goàm: Tuyeán nöôùc boït, tuyeán gan, tuyeán tuî, tuyeán vò, tuyeán ruoät.
- Trình bày nội dung theo bảng nhóm và tranh hình 24.3, cả lớp theo dõi nhận xét bổ sung.
+ Xác định trên mô hình vị trí các cơ quan tiêu hóa và trên cơ thể mình.
+ Xác định các cơ quan tiêu hóa trong chuyên môn y học người ta chẩn đoán bệnh.
* Đánh giá kết quả hoạt động
Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá rút ra kiến thức.
2. CAÙC CÔ QUAN TIEÂU HOAÙ
-OÁng tieâu hoaù goàm:
Mieäng, haàu, thöïc quaûn, daï daøy, ruoät, haäu moân.
-Tuyeán tieâu hoaù goàm: Tuyeán nöôùc boït, tuyeán gan, tuyeán tuî, tuyeán vò, tuyeán ruoät.
Luyện tập:
2/ Laøm baøi taäp traéc nghieäm: 
Choïn caâutraû lôøi ñuùng:
* Câu hỏi cho học sinh khuyết tật:1.Caùc chaát trong thöùc aên goàm:
a.Chaát voâ cô, höõu cô, muoái khoaùng.
b.Chaát höõu cô, vitamin, proâteâin, lipit.
c.Chaát voâ cô, chaát höõu cô.
2.Vai troø cuûa tieâu hoaù laø:
a.Bieán ñoåi thöùc aên thaønh chaát dinh döôõng cô theå haáp thuï ñöôïc.
b.Bieán ñoåi veà maët lyù, hoaù hoïc
c.Thaûi caùc chaát caën baû ra khoûi cô theå
d.Haáp thuï chaát dinh döôõng cho cô theå.
e.Caû a, b, c, d
g.Chæ a,c
Hướng dẫn về nhà: 
- Hoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi SGK.
- Laøm BT vôû BT SH.
- Ñoïc muïc em coù bieát.
- Tìm hiểu bài tiêu hóaở khoang miệng, lập sơ đồ tư duy bài học.
* Phương pháp dạy học:
- Thảo luận nhóm
- Nêu và giải quyết vấn đề.
- Phương pháp trực quan.
2/ Laøm BT vaø traû lôøi:
1 – c
2 - g
Nội dung 2: TIÊU HÓA Ở KHOANG MIỆNG (50 phút)
Mucjtieeu hoạt động: Học sinh biết và hiểu được sự tiêu hóa về mặt hóa và lý học ở khoang miệng. Trình baøy ñöôïc hoaït ñoäng nuoát vaø ñaåy thöùc aên töø khoang mieäng qua thöïc quaûn xuoáng daï daøy.
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh:
Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động: 
- Hướng dẫn HS hoạt động nhóm theo góc phân tích ND:
Góc 1: Sự tiêu hóa ở khoang miệng:
+ Cấu tạo khoang miệng
+ Biến đổi thức ăn về mặt lí học 
+ Biến đổi thức ăn về mặt hóa học.
+ Tác dụng của biến đổi thức ăn trong khoang miệng.
- HS hoạt động nhóm theo góc, ghi KQ vào bảng nhóm:
Ghi KQ theo bảng 25 SGK.
Góc 2: Sự nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản:
+Moâ taû hoaït ñoäng nuoát vaø ñaåy thöùc aên.
+Nuoát thức ăn dieãn ra nhôø hoaït ñoäng cuûa cô quan naøo laø chuû yeáu vaø coù taùc duïng gì?
+Löïc ñaåy vieân thöùc aên qua thöïc quaûn xuoáng daï daøy ñaõ ñöôïc taïo ra nhö theá naøo?
+Thöùc aên qua thöïc quaûn coù ñöôïc bieán ñoåi veà maët lyù hoïc, hoaù hoïc khoâng?
* Dự kiến sản phẩm
Góc 1: 
+ Cấu tạo khoang miệng gồm răng, lưỡi và tuyến nước bọt.
+ Biến đổi thức ăn và tác dụng của các biến đổi về mặt lí học và hóa 
(Kết quả ghi theo nội dung bảng 25 GSK hoặc sơ đồ)
Góc 2: 
+ Mô tả hoạt động nuốt, đẩy: Lưỡi nâng lên, nắp thanh quản đóng lỗ khí quản, khẩu cái mềm đóng kín 2 lỗ thông lên mũi. Vòng cơ thực quản co đẩy viên thức ăn xuống dạ dày.
+ Nuốt thức ăn nhờ hoạt động của lưỡi là chủ yếu.
+ Đẩy thức ăn nhờ các cơ thực quản.
+ Thức ăn đi qua thực quản không có biến đổi về mặt lí học và hóa học.
(Ghi QK bằng sơ đồ)
Bieán ñoåi thöùc aên ôû khoang mieäng
Caùc hoaït ñoäng tham gia
Caùc thaønh phaàn 
tham 
gia hoaït ñoäng
Taùc duïng cuûa hoaït ñoäng
Bieán ñoåi lí hoïc
-Tieát nöôùc boït:
-Nhai:
-Ñaûo troän thöùc aên:
-Taïo vieân thöùc aên:
-Caùc tuyeán nöôùc boït:
-Raêng:
-Raêng, löôõi, caùc cô moâi vaø maù:
-Raêng, löôõi, caùc cô moâi vaø maù:
-Laøm öôùt vaø meàm thöùc aên.
-Laøm meàm vaø nhuyeãn thöùc aên.
-Laøm thöùc aên thaám nöôùc boït.
-Taïo vieân thöùc aên vöøa nuoát.
Bieán ñoåi hoaù hoïc
Hoaït ñoäng cuûa enzim Amilza trong nöôùc boït.
Ezim Amilaza
Bieán ñoåi moät phaàn tinh boät (chín) trong thöùc aên thaønh ñöôøng mantoâzô.
- HS báo cáo KQ và lần lượt trình bày nội dung:
 - HS trình bày KQ theo sơ đồ H 25.1 và nội dung bảng nhóm, cả lớp theo dõi, nhận xét bổ sung.
- Theo dõi bổ sung và kiến thức chuẩn của GV.
- HS trình bày, GV bổ sung:
+ Enzim là chất xúc tác sinh học, làm tăng tốc độ phản ứng biến đổi các chất. Mỗi enzim xúc tác một phản ứng nhất định.
+ Tinh bột Amilaza Mantozo
 t0= 37 0C
 pH = 7,2
+ Biến đổi thức ăn trong khoang miệng chủ yếu là lí học: tẩm nước bọt, nhai, tạo viên thức ăn. Một phần biến đổi hóa học: Tinh bột chín -> đường Mantozo nhờ enzim Amilaza trong nước bọt.
- Cho HS KL biến đổi thức ăn trong khoang miệng.
- Cho HS liên hệ: 
+Khi nhai côm, baùnh mì laâu trong mieäng caûm thaáy ngoït, vì sao?
+Taïi sao caàn phaûi nhai kyõ thöcù
aên?
+Taïi sao tröôùc khi ñi nguû khoâng neân aên keïo ñöôøng?
* Phương pháp dạy học:
- Thảo luận nhóm
- Nêu và giải quyết vấn đề.
- Phương pháp trực quan.
* Đánh giá kết quả hoạt động
Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá
Tieâu hoaù ôû khoang mieäng:
Bieán ñoåi lyù hoïc: Tieát nöôùc boït, nhai, ñaûo troän thöùc aên, taïo vieân thöùc aên.
*Taùc duïng: Laøm meàm, nhuyeãn thöùc aên, giuùp thöùc aên thaám nöôùc boït, taïo vieân vöøa ñeå nuoát.
-Bieán ñoåi hoaù hoïc: Hoaït ñoäng cuûa enzim amilaza trong nöôùc boït.
*Taùc duïng: Bieán ñoåi 1 phaàn tinh boät chín thaønh ñöôøng mantoâzô
- HS liên hệ: 
+ Tinh bột chín tạo thành đường Mantozo, có vị ngọt.
+Taïo ñieàu kieän ñeå thöùc aên 
ngaám dòch trong nöôùc boït dễ tiêu hóa, hiệu quả tiêu hóa cao.
+ Đường ở trong khoang miệng, răng biến đổi thành a xit làm hư men răng, dễ bị sâu răng. 
2. NUOÁT VAØ ÑAÅY THÖÙC AÊN QUA THÖÏC QUAÛN
- HS trình bày, GV chuẩn kiến thức theo sơ đồ H 25.3
- HS trình bày KQ theo sơ đồ H 25.3 và nội dung bảng nhóm, cả lớp theo dõi, nhận xét bổ sung.
- Theo dõi bổ sung và kiến thức chuẩn của GV.
- Khẳng định: 
+ Hoạt động nuốt nhờ lưỡi
+ Lực đẩy: các cơ thực quản
+ Phối hợp hoạt động của lưỡi và các cơ thực quản nuốt và đẩy thức ăn.
- Cho HS KL và ghi.
- Cho HS liên hệ: 
+Khi uoáng nöôùc quaù trình nuoát coù gioáng nuoát thöùc aên khoâng?
+Taïi sao ngöôøi ta khuyeân khi aên uoáng khoâng ñöôïc cöôøi ñuøa?
Luyện tập: 
2/ Traû lôøi caâu hoûi.
Choïn caâu traû lôøi ñuùng trong caùc caâu sau:
1.Quaù trình tieâu hoaù ôû khoang mieäng goàm:
a.Bieán ñoåi lyù hoïc
b.Nhai, ñaûo troän thöùc aên
c.Bieán ñoåi hoaù hoïc
d.Tieát nöôùc boït
e.Caû a,b,c,d
g.Chæ a vaø c
2.Loaïi thöùc aên ñöôïc bieán ñoåi veà maët hoaù hoïc ôû khoang mieäng laø:
a.Proâtit, tinh boät, lipit
b.Tinh boät chín 
c.Protit, tinh boät, hoa quaû
d.Baùnh mì, môõ thöïc vaät
Hướng dẫn về nhà: 
-Ñoïc muïc em coù bieát
-Chuaån bò baøi thöïc haønh: nöôùc boït, côm.
* Phương pháp dạy học:
- Thảo luận nhóm
- Nêu và giải quyết vấn đề.
- Phương pháp trực quan.
* Dự kiến sản phẩm
-Nhôø hoaït ñoäng cuûa löôõi ñaåy thöùc aên xuoáng thöïc quaûn
-Thöùc aên qua thöïc quaûn xuoáng daï daøy nhôø hoaït ñoäng cuûa caùc cô thöïc quaûn.
* Đánh giá kết quả hoạt động
Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá kết luận kiến thức
2. NUOÁT VAØ ÑAÅY THÖÙC AÊN QUA THÖÏC QUAÛN
+ Hoạt động nuốt nhờ lưỡi
+ Lực đẩy: các cơ thực quản
+ Phối hợp hoạt động của lưỡi và các cơ thực quản nuốt và đẩy thức ăn
- HS liên hệ: 
+ Nuốt nước không nhai, tạo ngụm rồi nuốt, nuốt thức ăn có nhai tạo viên rồi nuốt. Nuốt nước dễ bị sặc hơn nuốt thức ăn.
+ Khi ăn uống không được cười đùa, thức ăn, nước uống dễ bị lọt vào thanh quản làm tắt nghẽn đường hô hấp, nguy hiểm tính mạng.
* Dự kiến sản phẩm
TL câu 1: Caâu b
TL câu 2: Caâu g
* Đánh giá kết quả hoạt động
Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá kết luận
Nội dung 3: Thực hành: Tìm hiểu hoạt động của enzim trong nước bọt
Cả bài
Không thực hiện khuyến khích học sinh tự thực hiện
Nội dung 4: TIÊU HÓA Ở DẠ DÀY ( 50 phút)
Mục tiêu hoạt động: Trình baøy ñöôïc quaù trình tieâu hoaù ôû daï daøy goàm:
+ Caùc hoaït ñoäng.
+ Caùc cô quan hay teá baøo thöïc hieän hoaït ñoäng.
+Taùc duïng cuûa caùc hoaït ñoäng.
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động 
- Phân nhóm HS hoạt động nhóm theo góc phân tích ND:
Góc 1: Phân tích cấu tạo dạ dày, yêu cầu:
+ Trình bày cấu tạo của dạ dày.
- HS hoạt động nhóm theo góc, ghi KQ ở bảng nhóm, yêu cầu nêu được:
Góc 2: Phân tích hoạt động của dạ dày, yêu cầu:
+ Sự tiết dịch vị? Thành phần của dịch vị.
+ Hoạt của dạ dày như thế nào?
+ Hoạt động của enzim pepsin.
Góc 3: Sự biến đổi thức ăn ở dạ dày, yêu cầu:
+ Thức ăn được biến đổi về mặt lí học và hóa học ở dạ dày như thế nào?
+ Trả lời 3 câu hỏi lệnh.
- HS hoạt động nhóm theo góc, ghi KQ ở bảng nhóm, yêu cầu nêu được:
* Dự kiến sản phẩm
Góc 1: 
+Hình dạng: Dạng túi
+Thành dạ dày: 4 lớp, lớp cơ có 3 lớp.
+Tuyến tiêu hoá: Tuyến vị
Góc 2: 
+ Dịch vị tiết ra khi thức ăn hay vật gì chạm vào lưỡi hay niêm mạc dạ dày, sau 3 phút dịch vị tiết ra rất nhiều.
+ Thành phần dịch vị: Nước, enzim pepsin, axit HCl, chất nhầy.
+ Hoạt động của dạ dày: Co bóp làm nhuyễn thức ăn và thấm đều dịch vị.
+ Hoạt động của enzim pepsin cắt ngắn protein chuối dài thành chuỗi ngắn 3 – 10 axit amin.
Góc 3: 
+ Các hoạt động biến đổi thức ăn ở dạ dày theo nội dung bảng 27
- Trả lời các câu hỏi lệnh:
1/ Thöùc aên ñöôïc xuoáng daï daøy nhôø cô daï daøy co vaø phoái hôïp co cô voøng moân vò.
2/ Gluxit tieáp tuïc ñöôïc tieâu hoaù moät phaàn nhoû ôû giai ñoaïn ñaàu (khoâng laâu). Enzim Amilaza ñaõ ñöôïc troän ñeàu vôùi thöùc aên töø khoang mieäng tieáp tuïc phaân giaûi moät phaàn tinh boät thaønh ñöôøng Mantoâzô.
Lipit khoâng ñöôïc tieâu hoaù trong daï daøy, vì trong dòch vò khoâng coù men tieâu hoaù lipit.
3/ Proâteâin ñöôïc enzim Peisinbieán ñoåi caéùt chuoãi daøi nhieàu axit amin thaønh chuỗi ngaén.
+Proâteâin trong thöùc aên bò dòch vò phaân huyû nhöng Proâteâin cuûa lôùp nieâm maïc daï daøy khoâng bò phaân huyû laø nhôø caùc chaát nhaày ñöôïc tieát ra töø caùc teá baøo tieát chaát nhaày ôû coå tuyeán vò, phuû leân beà maët cuûa nieâm maïc ngaên caùch teá baøo nieâm maïc vôùi enzimPepsin.
Biến đổi thức ăn ở dạ dày
Bieán ñoåi thöùc aên ôû daï daøy
Caùc hoaït ñoäng tham gia
Cô quan hay teá baøo thöïc hieän
Taùc duïng 
cuûa 
hoaït ñoäng
Söï bieán ñoåi lí hoïc:
-Söï tieát dòch vò.
-Söï co boùp cuûa daï daøy.
-Tuyeán vò
-Caùc lôùp cô cuûa daï daøy.
-Hoaø loaõng thöùc aên.
-Ñaûo troän thöùc aên 
cho thaám ñeàu dòch vò.
Söï bieán doåi hoaù hoïc:
Hoaït ñoäng cuûa enzim Pepsin
-Enzim Pepsin.
-Phaân caéùt Proâteâin 
 chuoãi daøi thaønh 
caùc chuoãi ngaén 
goàm 3-10 Axitamin.
- Cho hs báo cáo kết quả phân tích ND: 
1. CAÁU TAÏO DAÏ DAØY:
- Sau khi HS trình bày, GV chuẩn kiến thức theo sơ đồ 27.1, Chỉ cho HS thấy rõ, các lớp cơ ở dạ dày chắc, khỏe tạo co bóp mạnh.
- Cho HS KL cấu tạo của dạ dày.
- Phần dự đoántiêu hóaở dạ dày chưa giải thích cho HS theo dõi tiếp qua mô tả biến đổi thức ăn ở dạ dày.
 - HS theo dõi chuẩn kiến thức của GV.
- HS trình bày cấu tạo dạ dày theo nội dung bảng nhóm và sơ đồ hình 27.1
* Đánh giá kết quả hoạt động
Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá kết luận
1. CAÁU TAÏO DAÏ DAØY:
-Daï daøy hình tuùi, dung 
tích 3 lít.
-Thaønh daï daøy coù 4 
lôùp: lôùp maøng ngoaøi, lôùp cô, lôùp nieâm maïc (lôùp döôùi nieâm maïc), nieâm maïc trong cuøng.
+Lôùp cô daøy, khoeû, goàm 3 lôùp: cô doïc, cô voøng, cô xieân.
+Lôùp nieâm maïc có nhieàu tuyeán tieát dòch vò.
2. TIEÂU HOAÙ ÔÛ DAÏ DAØY:
- Sau khi HS trình bày, GV chuẩn kiến thức theo từng phần:
+ Thức ăn sau khi tiếp xúc với lưỡi hoặc niêm mạc dạ dày thì dạ dày tiết ra dịch vị. Minh họa qua TN của Paplop. 
+ Dạ dày tiết dịch vị, nhào trộn thức ăn thấm đều dịch vị, co bóp đẩy thức ăn xuống ruột.
+ Chuẩn kiến thức theo bảng 27.
+ Minh họa hoạt động cắt protein của enzim pép sin.
-Cho HS KL theo câu hỏi 1,2 của lệnh, khẳng định dự đoán ban đầu của HS: Ở dạ dày thức ăn tiếp tục biến đổi về mặt lí học là chủ yếu, biến đổi hóa học là cắt ngắn protein và biến đổi tinh bột thành đường mantozo ở giai đoạn đầu dạ dày khi dạ dày chưa tiết axit HCl. Thức ăn tiếp tục rẽ tiêu hóa ở ruột.
- Giải thích câu hỏi 3 của lệnh: Proâteâin trong thöùc aên bò dòch vò phaân huyû nhöng Proâteâin cuûa lôùp nieâm maïc daï daøy khoâng bò phaân huyû laø nhôø caùc chaát nhaày ñöôïc tieát ra töø caùc teá baøo tieát chaát nhaày ôû coå tuyeán vò, phuû leân beà maët cuûa nieâm maïc ngaên caùch teá baøo nieâm maïc vôùi enzimPepsin.
-Lieân heä thöïc teá veà caùch aên uoáng ñeå baûo veä daï daøy:
+Loaïi thức aên naøo deã tieâu?
+Ăn uống như thế nào để BV daï daøy?
* Dự kiến sản phẩm
- Đại diện HS trình bày kết quả theo bảng nhóm, cả lớp bổ sung.
- HS theo dõi chuẩn kiến thức của GV.
* Đánh giá kết quả hoạt động
Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá kết luận kiến thức
2. TIEÂU HOAÙ ÔÛ DAÏ DAØY:
+ Tiết dịch vị.	
+ Co bóp làm nhuyễn thức ăn, thấm đều dịch vị.
+ Hoạt của enzim pepsin phân cắt protein.
- Hoạt động biến đổi thức ăn ở dạ dày:
+ Thöùc aên ôû daï daøy ñöôïc laøm nhuyeãn vaø ñaûo troän cho thaám ñeàu dòch vò
+Loaïi thöùc aên Proâteâin ñöôïc caét moät phaàn thaønh caùc chuoãi ngaén.
+Caùc loaïi thöùc aên khaùc nhö Gluxit, Lipit chæ bieán ñoûi veà maët lí hoïc.
-Thôøi gian löu thöùc aên trong daï daøy töø 3-6 giôø roài ñöôïc ñaåy daàn xuoáng ruoät.
- HS liên hệ: 
+ Thức ăn dễ tiêu protein
+ Nhai kĩ trước khi nuốt, tránh thức ăn xơ cứng.
Làm bài tập 
1/ Loaïi thöùc aên naøo ñöôïc bieán ñoåi caû veà lí hoïc vaø hoaù hoïc ôû daï daøy?
a/ Proâteâin.
b/ Gluxit.
c/ Lipit.
d/ Khoaùng.
2/ Bieán ñoåi lí hoïc ôû daï daøy goàm:
a/ Söï tieát dòch vò.
b/ Söï co boùp cuûa daï daøy.
c/ Söï nhaøo troän thöùc aên.
d/ Caû a, b, c ñeàu ñuùng.
e/ Chæ a vaø b ñuùng.
3/ Bieán ñoåi hoaù hoïc ôû daï daøy goàm:
a/ Tieát caùc dòch vò.
b/ Thaám ñeàu dòch vôùi thöùc aên.
c/ Hoaït ñoäng cuûa enzim Pepsin 
* Phương pháp dạy học:
- Thảo luận nhóm
- Nêu và giải quyết vấn đề.
- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp thực hành
Làm bài tập traû lôøi nhanh:
1. a
2. e
3.c
Nội dung 5: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON( 52 phút)
Mục tiêu hoạt động: - Trình bày quá trình tiêu hoá diễn ra ở ruột non gồm: 
Caáu taïo cuûa ruoät non, ñaëc bieät laø lôùp nieâm maïc nhieàu tuyeán tieâu hoaù phuø hôïp cho bieán ñoåi hoaù hoïc.
+ Các hoạt động 
+ Các cơ quan hay tế bào thực hiện hoạt động.
+ Tác dụng và kết quả của hoạt động.
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động 
- Phân nhóm HS hoạt động nhóm theo góc phân tích ND: 
+ Nhóm 1: TÌM HIỂU CAÁU TAÏO CUÛA RUOÄT NON
- Nghieân cöùu thoâng tin SGK, QS H 28.1, 28.2. Thaûo luaän nhoùm, traû lôøi caâu hoûi cuûa leänh:
+Ruoät non coù caáu taïo nhö theá naøo?
Nhóm 2: TIEÂU HOAÙ ÔÛ RUOÄT NON
- Nghieân cöùu thoâng tin SGK vaø QS hình 28.3. Thaûo luaän nhoùm, traû lôøi caùc caâu hoûi:
+ Sự tiết dịch tiêu hóa ở ruột non và các tuyến tiêu hóa ở ruột non như thế nào?
+ Thức ăn được đẩy từ dạ dày xuống ruột non nhờ đâu?
+ Sự biến đổi thức ăn ở ruột non như thế nào?
-Ñaïi dieän nhoùm trình baøy KQ, nhoùm khaùc boå sung.
-HS theo doõi kieán thöùc chuaån, KL được:
-Yêu cầu HS nêu döï ñoaùn cuûa caùc nhoùm leân baûng. Khoâng ñaùnh giaù ñuùng sai maø neâu vaán ñeà ñeå tìm hieåu ôû ND tiếp theo.
* Dự kiến sản phẩm
+ Cấu tạo:
* Lớp cơ: Cơ vòng, cơ dọc
* Lớp niêm mạc: có nhiều tuyến ruột và chất nhầy.
+ Góc 2:
+ Khi không có kích thích của thức ăn, gan tiết đều dịch mật dự trử ở túi mật, tụy tiết ít dịch. Khi thức ăn chạm vào lưỡi và niêm mạc dạ dày, dịch mật và dịch tụy tiết ra mạnh, dịch ruột chỉ tiết ra khi thức ăn chạm vào niêm mạc ruột.
+ Thức ăn được đẩy từ dạ dày xuống ruột nhờ sự đóng mở môn vị: 
+ Söï bieán ñoåi thức ăn về mặt hoaù hoïc theo sô ñoà H 28.3.
* Đánh giá kết quả hoạt động
Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá kết luận kiến thức
Thaønh ruoät non coù 4 lôùp nhöng moûng:
+Lôùp cô chæ coù cô doïc vaø cô voøng.
+Lôùp nieâm maïc (sau taù traøng) coù nhieàu tuyeán ruoät tieát dòch ruoät vaø chaát nhaày.
- Nêu KQ dự đoán tiêu hóa ở ruột non
2. Tieâu hoaù ôû ruoät non:
- Cho HS trình bày KQ thảo luận:
+Thöùc aên xuoáng tôùi ruoät non coøn chòu söï bieán ñoåi lí hoïc nöõa hay khoâng? Neáu coù thì bieåu hieän nhö theá naøo?
+Söï bieán ñoåi hoaù hoïc ôû ruoät non ñöôïc thöïc hieän ñoái vôùi nhöõng chaát naøo trong thöùc aên? 
+Vai troø cuûa lôùp cô trong thaønh ruoät non laø gì?
- Đại diện HS các nhóm trình bày KQ.
- HS theo dõi kiến thức chuẩn.
- GV chuẩn kiến thức, chốt lại:
+ Sự tiết dịch tiêu hóa ở ruột non và các tuyến tham gia tiêu hóa ở ruột non.
+ Sự đẩy thức ăn xuống ruột non.
+ Biến đổi thức ăn ở ruột: các thức ăn tiếp tục được tiêu hóa hoàn toàn.
- Cho HS KL các câu hỏi của lệnh:
Yeâu caàu HS KL:
+Hoaït ñoäng tieâu hoaù chuû yeáu ôû ruoät non.
+Caùc cô quan boä phaän ñoùng vai troø chuû yeáu.
+Keát quaû hoaït ñoäng tieâu hoaù ôû ruoät non.
-Lieân heä thöïc teá:
+Neáu ôû ruoät non maø thöùc aên khoâng ñöôïc bieán ñoåi thì seõ nhö theá naøo?
+Chuùng ta aên nhö theá naøo ñeå hieäu quaû tieâu hoaù cao?
* Dự kiến sản phẩm
+Thöùc aên xuoáng tôùi ruoät non vaãn coøn chòu söï bieán ñoåi lí hoïc. Bieåu hieän:
Thöùc aên ñöôïc hoaø loaõng vaø troän ñeàu vôùi caùc dòch tieâu hoaù (dòch maät, dòch tuîdòch ruoät).
Lipit ñöôïc muoái maät taùch ra thaønh gioït nhoû taïo thaønh daïng nhuõ töông hoaù.
Sự co bóp của thành ruột non làm thấm đều dịch tiêu hóa và đẩy thức ăn trong ruột.
+Söï bieán ñoåi hoaù hoïc là chủ yếu
+Vai troø cuûa lôùp cô treân thaønh ruoät non:
Nhaøo troän thöùc aên cho thaám ñeàu dòch tieâu hoaù.
Taïo löïc ñaåy thöùc aên daàn xuoáng caùc phaàn tieáp theo cuûa ruoät.
* Đánh giá kết quả hoạt động
Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá kết luận kiến thức
2. Tieâu hoaù ôû ruoät non:
-Thöùc aên xuoáng ñeán ruoät non ñöôïc bieán ñoåi veà maët hoaù hoïc laø chuû yeáu.
-Nhôø coù nhieàu tuyeán tieâu hoaù nhö tuyeán gan, tuyeán tuî, tuyeán ruoät, neân ôû ruoät non coù ñuû caùc loaïi enzim phaân giaûi caùc chaát Gluxit, Proâteâin, Lipit thaønh chaát dinh döôõng 
-Cô theå haáp thuï chaát dinh döôõng nhö
ñöôøng ñôn, glixeârin, axit beùo vaø axitamin.
-HS lieân heä thöïc teáđược:
+ÔÛ ruoät non neáu thöùc aên khoâng ñöôïc bieán ñoåi seõ bò ñaøo thaûi. Neáu khoâng ñaøo thaûi ñöôïc gaây ñau ñöôøng ruoät.
+Neân aên uoáng: nhai kó, naáu chín, haïn cheá aên môõ, aên tinh boät vöøa ñuû, aên theâm rau taêng chaát xô deã tieâu hoaù.
Laøm BT:
1/ Caùc chaát trong thöùc aên ñöôïc bieán ñoåi hoaøn toaøn ôû ruoät non laø:
a/ Proâteâin.
b/ Lipit.
c/ Gluxit.
d/ Caû a,b,c.
e/ Chæ a vaø b.
* Câu hỏi cho học sinh khuyết tật:2/ ÔÛ ruoät non söï bieán ñoåi thöùc aên chuû yeáu laø:
a/ Bieán ñoåi lí hoïc.
b/ Bieán ñoåi hoaù hoïc.
c/ Caû a vaø b.
-Höôùng daãn HS traû lôøi caâu hoûi 4 SGK
- Hướng dẫn về nhà: 
-Laøm BT vôû BT sinh hoïc.
-Ñoïc muïc: “Em coù bieát”.
-Tìm hiểu bi 29 hấp thụ dinh dưỡng và thải phân, chuẩn bị nội dung baûng 29 vaøo vôû BT. Lập sơđồ tư duy bài học
* Phương pháp dạy học:
- Thảo luận nhóm
- Nêu và giải quyết vấn đề.
- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp giải bài tập
2/ Laøm BT traû lôøi nhanh:
1. b
2.b
Caâu 4: Ngöôøi coù trieäu chöùng thieáu axit trong daï daøy thì söï tieâu hoaù ôû ruoät non coù theå dieãn ra nhö sau:
Moân vò thieáu tín hieäu ñoùng neân thöùc aên seõ qua moân vò xuoáng ruoät non lieân tuïc vaø nhanh hôn, thöùc aên seõ khoâng ñuû thôøi gian ngaám ñeàu dòch tieâu hoaù cuûa ruoät non neân hieäu quaû tieâu hoaù seõ thaáp.
NỘI DUNG 6: HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG VÀ THẢI PHÂN( 50 phút)
Mục tiêu hoạt động: HS nắm được:
+ Những đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các chất dinh dưỡng.
+ Các con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng từ ruột tới các cơ quan tế bào.
+ Vai trò đặc biệt của gan trên con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng.
+ Vai trò của ruột già trong quá trình tiêu hoá của cơ thể.
+ Giáo dục ý thức giữ vệ sinh nơi công cộng.
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động 
I. Hấp thụ các chất dinh dưỡng
- Giáo viên đặt câu hỏi thảo luận nhóm:
1. sự hấp thụ các chất dinh dưỡng xảy ra chủ yếu ở đâu?
- Cho các nhóm thời gian thảo luận 3 phút
- đại diện nhóm trình bày câu trả lời và các nhóm đề xuất phương án thảo luận.
II. Con đường vận chuyển, hấp thụ các chất và vai trò của gan.
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục II SGK, quan sát H 29.3
- Có mấy con đường hấp thụ chất dinh dưỡng trong ruột non?
- Yêu cầu HS hoàn thành bảng 29 trang 95 trên bảng GV đã kẻ sẵn.
- Gan đóng vai trò gì trong con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng về tim?
- Nếu gan của chúng ta bị mất chức năng khử độc gây hậu quả gì?
III. Thải phân
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục III SGK và trả lời câu hỏi:
- Vai trò chủ yếu của ruột già là gì?
- GV nêu 1 số nguyên nhân gây táo bón (do ít vận động , ăn ít chất xơ). Yêu cầu HS trình bày biện pháp chống táo bón.
* Lồng ghép BVMT
- Giáo dục ý thức vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường. 
- Tích hợp chủ đề Stem phân bón hữu cơ.
Luyện tập:
Câu 1: Chất dinh dưỡng được hấp thụ chủ yếu ở đâu?
Câu 2: Các chất dinh dưỡng được hấp thụ và vận chuyển theo con đường nào?
Câu 3: Vai trò của gan trong quá trình tiêu hoá.
* Dự kiến sản phẩm
- Chủ yếu ở ruột
* Đánh giá kết quả hoạt động: 
Cho các nhóm đánh giá chéo lẫn nhau rồi giáo viên đánh giá chung đưa ra kết luận ghi bài
I. Hấp thụ các chất dinh dưỡng
 Sự hấp thụ chất dinh dưỡng chủ yếu diễn ra ở ruột non. 
* Dự kiến sản phẩm
- 2 con đường máu và bạch huyết
- Hoàn thành bảng 29
- Gan tích lũy các chất dư thừa và loại thải các chất dư thừa độc hại.
- gây chết do chất độc của chính cơ thể tạo ra
* Đánh giá kết quả hoạt động: 
Cho các nhóm đánh giá chéo lẫn nhau rồi giáo viên đánh giá chung đưa ra kết luận ghi bài
II. Con đường vận chuyển, hấp thụ các chất và vai trò của gan.
- Có 2 con đường hấp thụ là máu và bạch huyết.
- Vai trò của gan đối với các chất đã hấp thụ.
+ Điều hoà nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu được ổn định.
+ Khử các chất độc bị lọt vào cùng chất dinh dưỡng.
* Dự kiến sản phẩm
- Hấp thụ nước và thải phân.
- Vận dụng kiến thức đã tiếp thu và trả lời.
* Đánh giá kết quả hoạt động: 
Cho các nhóm đánh giá chéo lẫn nhau rồi giáo viên đánh giá chung đưa ra kết luận ghi bài
III. Thải phân
- Vai trò của ruột già:
+ Hấp thụ nước cần thiết cho cơ thể.
+ Thải phân
Câu 1: Ruột non
Câu 2: Máu và bạch huyết
Câu 3:
+ Tiết dịch mật giúp tiê