Giáo án Sinh học Lớp 8 - Chương trình cả năm - Năm học 2020-2021 - Trường Trung học Cơ sở Giang Phong
A. Mục tiêu.
1. Kiến thức.
- HS trình bày được các thành phần cấu tạo tế bào phù hợp với chức năng của cơ thể.
- Chứng minh được tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể.
2. Kĩ năng.
- Rèn kĩ năng quan sát tranh, mô hình để tìm kiến thức.
- Rèn tư duy suy luận logic, kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ.
- Giáo dục ý thức học tập, lòng yêu thích bộ môn.
4. Năng lực hình thành:Rèn năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
B. Chuẩn bị.
1. Phương pháp: Dạy học nhóm, hỏi chuyên gia, vấn đáp tìm tòi, động não, trực quan, khăn trải bàn.
2. Đồ dùng dạy học
- Tranh phóng to hình 3.1; 4.1; 4.4 SGK
- Bảng phụ kẻ sẵn bảng 3.1; 3.2
C. Hoạt động dạy - học.
1. Ổn đinh lớp: 1 phút
2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút
- Kể tên các hệ cơ quan và chức năng của mỗi hệ cơ quan trong cơ thể?
- Tại sao nói cơ thể là một khối thống nhất? Sự thống nhất của cơ thể do đâu? Cho 1 VD chứng minh?
3. Bài mới: 2 phút
VB: Cơ thể dù đơn giản hay phức tạp đều được cấu tạo từ tế bào.
- GV treo H 4.1 đến 4.4 phóng to, giới thiệu các loại tế bào cơ thể.
? Nhận xét về hình dạng, kích thước, chức năng của các loại tế bào?
- GV: Tế bào khác nhau ở các bộ phận nhưng đều có đặc điểm giống nhau.
Tuần 1 - Tiết 1 Ngày soạn : 1/9/2020 Bài 1: BÀI MỞ ĐẦU Ngày dạy: / 9/2020 A. Mục tiêu. 1. Kiến thức - Nêu được mục đích và ý nghĩa của kiến thức phần cơ thể người - Xác định được vị trí của con người trong tự nhiên. - Nêu được các phương pháp đặc thù của môn học. 2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm, kĩ năng tư duy độc lập và làm việc với SGK. 3. Thái độ - Có ý thức bảo vệ, giữ gìn vệ sinh cơ thể. 4. Năng lực hình thành: Rèn cho HS năng lực tự học B. Chuẩn bị. 1. Phương pháp: Dạy học nhóm, hỏi chuyên gia, vấn đáp tìm tòi, động não, trực quan. 2. Đồ dùng dạy học. - Tranh phóng to các hình SGK trong bài. - Bảng phụ. C. Hoạt động dạy - học. I – Hoạt động khởi động ( 5 phút) 1. Ổn định lớp: 1 phút. 2. Trò chơi: 4 phút. GV cho các đội thi: mỗi đội đại diện 1 thành viên lên bảng ghi tên các loài động vật đã học ở lớp 7 Đội nào nhanh hơn chính xác hơn sẽ chiến thắng. II. Hoạt động hình thành kiến thức mới (35 phút) Giới thiệu sơ qua về chương trình sinh học lớp 8. Hoạt động 1: Vị trí của con người trong tự nhiên (10 phút) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung - Yêu cầu các nhóm thảo luận trả lời các câu hỏi - Xác định vị trí phân loại của con người trong tự nhiên? - Con người có những đặc điểm nào khác biệt với động vật thuộc lớp thú? - Yêu cầu HS hoàn thành bài tập s SGK. - Đặc điểm khác biệt giữa người và động vật lớp thú có ý nghĩa gì? - GV gọi đại diện nhóm lên bảng thuyết trình - Đọc thông tin, trao đổi nhóm và rút ra kết luận. - Cá nhân nghiên cứu bài tập. - Trao đổi nhóm và xác định kết luận đúng bằng cách đánh dấu trên bảng phụ. - Các nhóm khác trình bày, bổ sung " Kết luận. I. Vị trí của con người trong tự nhiên - Người có những đặc điểm giống thú " Người thuộc lớp thú. - Sự khác biệt giữa người và thú chứng tỏ người là động vật tiến hoá nhất, đặc biệt là biết lao động, có tiếng nói, chữ viết, tư duy trừu tượng, hoạt động có mục đích " Làm chủ thiên nhiên. Hoạt động 2: Nhiệm vụ của môn cơ thể người và vệ sinh(11 phút) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung - Yêu cầu các nhóm thảo luận : - Học bộ môn cơ thể người và vệ sinh giúp chúng ta hiểu biết những gì? - Yêu cầu HS quan sát hình 1.1 "1.3, liên hệ thực tế để trả lời: - Hãy cho biết kiến thức về cơ thể người và vệ sinh có quan hệ mật thiết với những ngành nghề nào trong xã hội? - GV gọi đại diện nhóm lên thuyết trình. - Cá nhân nghiên cứu £ trao đổi nhóm. - Một vài đại diện trình bày, bổ sung để rút ra kết luận. - Quan sát tranh + thực tế " trao đỏi nhóm để chỉ ra mối liên quan giữa bộ môn với khoa học khác. - Đại diện nhóm lên bảng, các nhóm khác theo dõi nhận xét, bổ sung. II.Nhiệm vụ của môn sinh học người - Bộ môn sinh học 8 cung cấp những kiến thức về cấu tạo, sinh lí, chức năng của các cơ quan trong cơ thể. mối quan hệ giữa cơ thể và môi trường, những hiểu biết về phòng chống bệnh tật và rèn luyện thân thể " Bảo vệ cơ thể. - Kiến thức cơ thể người và vệ sinh có liên quan đến khoa học khác: y học, tâm lí học, hội hoạ, thể thao... Hoạt động 3: Phương pháp học tập bộ môn cơ thể người và vệ sinh(11p) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung - Yêu cầu HS nghiên cứu £ mục III SGK, liên hệ các phương pháp đã học môn Sinh học ở lớp dưới để trả lời: - Nêu các phương pháp cơ bản để học tập bộ môn? - Cho HS lấy VD cụ thể minh hoạ cho từng phương pháp. - Cho 1 HS đọc kết luận SGK. - Cá nhân tự nghiên cứu £, trao đổi nhóm. - Đại diện nhóm trình bày, bổ sung để rút ra kết luận. - HS lấy VD cho từng phương pháp. III.Phương pháp học tập bộ môn cơ thể người và vệ sinh - Trực quan - Thí nghiệm để tìm ra chức năng sinh lí các cơ quan, hệ cơ quan. - Vận dụng kiến thức để giải thích hiện tượng thực tế, có biện pháp vệ sinh, rèn luyện thân thể. 4. Tổng kết: 3 phút ? Trình bày những đặc điểm giống và khác nhau giữa con người và động vật thuộc lớp thú? Điều này có ý nghĩa gì? ? Lợi ích của việc học bộ môn “ Cơ thể người và sinh vật”. 5. Hướng dẫn học tập: 1 phút - Học bài và trả lời câu 1, 2 SG- Kẻ bảng 2 vào vở. - Ôn lại hệ cơ quan ở động vật thuộc lớp thú. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ngày soạn : 1/9/2020 Ngày dạy: / 9 /2020 Tuần 1 - Tiết 2 Chương I – Khái quát về cơ thể người Bài 2: CẤU TẠO CƠ THỂ NGƯỜI A. Mục tiêu. 1. Kiến thức. - Nêu được đặc điểm của cơ thể người - HS kể được tên và xác định được vị trí của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể trên mô hình. - Giải thích được vai trò của hệ thần kinh và hệ nội tiết trong sự điều hoà hoạt động các cơ quan. 2. Kĩ năng. - Rèn kĩ năng quan sát, nhận biết kiến thức. - Rèn tư duy tổng hợp logic, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ. - Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể tránh tác động mạnh vào một số cơ quan quan trọng. 4. Năng lực hình thành: Rèn cho HS năng lực tự học (xác định nhiệm vụ học tập một cách chủ động, tự giác B. Chuẩn bị. 1. Phương pháp: Dạy học nhóm, hỏi chuyên gia, vấn đáp tìm tòi, động não, trực quan 2. Đồ dùng dạy học - Tranh phóng to hình 2.1; 2.2 SGK hoặc mô hình tháo lắp các cơ quan của cơ thể người. - Bảng phụ kẻ sẵn bảng 2 và H 2.3 (SGK).PHT C. Hoạt động dạy - học. 1. Ổn định lớp: 1 phút. 2. Kiểm tra bài cũ: 7 phút. - Trình bày đặc điểm giống và khác nhau giữa người và thú? Từ đó xác định vị trí của con người trong tự nhiên. - Cho biết lợi ích của việc học môn “Cơ thể người và vệ sinh” 3. Bài mới. Hoạt động 1: Cấu tạo cơ thể (30phút) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung 1.Các phần cơ thể - Yêu cầu HS quan sát H 2.1 và 2.2, kết hợp tự tìm hiểu bản thân để trả lời: - Cơ thể người gồm mấy phần? Kể tên các phần đó? - Cơ thể chúng ta được bao bọc bởi cơ quan nào? Chức năng của cơ quan này là gì? -Dưới da là cơ quan nào? - Khoang ngực ngăn cách với khoang bụng nhờ cơ quan nào? - Những cơ quan nào nằm trong khoang ngực, khoang bụng? (GV treo tranh hoặc mô hình cơ thể người để HS khai thác vị trí các cơ quan) 2, Các hệ cơ quan. - Cho 1 HS đọc to £ SGK và trả lời:-? Thế nào là một hệ cơ quan? - Kể tên các hệ cơ quan ở động vật thuộc lớp thú? - Yêu cầu HS trao đổi nhóm để hoàn thành bảng 2 (SGK) vào phiếu học tập. - GV thông báo đáp án đúng. - Ngoài các hệ cơ quan trên, trong cơ thể còn có các hệ cơ quan nào khác? - So sánh các hệ cơ quan ở người và thú, em có nhận xét gì? - Cá nhân quan sát tranh, tìm hiểu bản thân, trao đổi nhóm. Đại diện nhóm trình bày ý kiến. - HS có thể lên chỉ trực tiếp trên tranh hoặc mô hình tháo lắp các cơ quan cơ thể. - 1 HS trả lời . Rút ra kết luận. - Nhớ lại kiến thức cũ, kể đủ 7 hệ cơ quan. - Trao đổi nhóm, hoàn thành bảng. Đại diện nhóm điền kết quả vào bảng phụ, nhóm khác bổ sung " Kết luận: - 1 HS khác chỉ tên các cơ quan trong từng hệ trên mô hình. - Các nhóm khác nhận xét. - Da, các giác quan, hệ sinh dục và hệ nội tiết. - Giống nhau về sự sắp xếp, cấu trúc và chức năng của các hệ cơ quan. I.Cấu tạo cơ thể 1.Các phần cơ thể - Cơ thể chia làm 3 phần: đầu, thân và tay chân. - Da bao bọc bên ngoài để bảo vệ cơ thể. - Dưới da là lớp mỡ " cơ và xương (hệ vận động). - Khoang ngực ngăn cách với khoang bụng nhờ cơ hoành. 2. Các hệ cơ quan - Hệ cơ quan gồm các cơ quan cùng phối hợp hoạt động thực hiện một chức năng nhất định của cơ thể. 4. Tổng kết: 6 phút HS trả lời câu hỏi: - Cơ thể có mấy hệ cơ quan? Chỉ rõ thành phần và chức năng của các hệ cơ quan? Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu em cho là đúng: 1. Các cơ quan trong cơ thể hoạt động có đặc điểm là: a. Trái ngược nhau b. Thống nhất nhau. c. Lấn át nhau d. 2 ý a và b đúng. 2. Những hệ cơ quan nào dưới đây cùng có chức năng chỉ đạo hoạt động hệ cơ quan khác. a. Hệ thần kinh và hệ nội tiết b. Hệ vận động, tuần hoàn, tiêu hoá và hô hấp. c. Hệ bài tiết, sinh dục và nội tiết. d. Hệ bài tiết, sinh dục và hệ thần kinh. 5. Hướng dẫn học tập: 1 phút - Học bài và trả lời câu 1, 2 SGK. - Ôn lại cấu tạo tế bào thực vât Phiếu Học Tập Thành phần, chức năng của các hệ cơ quan Hệ cơ quan Các cơ quan trong từng hệ cơ quan Chức năng của hệ cơ quan - Hệ vận động - Hệ tiêu hoá - Hệ tuần hoàn - Hệ hô hấp - Hệ bài tiết - Hệ thần kinh - Cơ và xương - Miệng, ống tiêu hoá và tuyến tiêu hoá. - Tim và hệ mạch - Mũi, khí quản, phế quản và 2 lá phổi. - Thận, ống dẫn nước tiểu và bóng đái. - Não, tuỷ sống, dây thần kinh và hạch thần kinh. - Vận động cơ thể - Tiếp nhận và biến đổi thức ăn thành chất dd cung cấp cho cơ thể. - Vận chuyển chất dd, oxi tới tế bào và vận chuyển chất thải, cacbonic từ tế bào đến cơ quan bài tiết. - Thực hiện trao đổi khí oxi, khí cacbonic giữa cơ thể và môi trường. - Bài tiết nước tiểu. - Tiếp nhận và trả lời kích từ môi trường, điều hoà hoạt động của các cơ quan. PHẦN KÝ DUYỆT ______________________________________________________________ Ngày soạn : 6 /9/2020 Ngày dạy: /9/2020 Tuần 2 - Tiết 3 Bài 3: TẾ BÀO A. Mục tiêu. 1. Kiến thức. - HS trình bày được các thành phần cấu tạo tế bào phù hợp với chức năng của cơ thể. - Chứng minh được tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. 2. Kĩ năng. - Rèn kĩ năng quan sát tranh, mô hình để tìm kiến thức. - Rèn tư duy suy luận logic, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ. - Giáo dục ý thức học tập, lòng yêu thích bộ môn. 4. Năng lực hình thành:Rèn năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo B. Chuẩn bị. 1. Phương pháp: Dạy học nhóm, hỏi chuyên gia, vấn đáp tìm tòi, động não, trực quan, khăn trải bàn. 2. Đồ dùng dạy học - Tranh phóng to hình 3.1; 4.1; 4.4 SGK - Bảng phụ kẻ sẵn bảng 3.1; 3.2 C. Hoạt động dạy - học. 1. Ổn đinh lớp: 1 phút 2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút - Kể tên các hệ cơ quan và chức năng của mỗi hệ cơ quan trong cơ thể? - Tại sao nói cơ thể là một khối thống nhất? Sự thống nhất của cơ thể do đâu? Cho 1 VD chứng minh? 3. Bài mới: 2 phút VB: Cơ thể dù đơn giản hay phức tạp đều được cấu tạo từ tế bào. - GV treo H 4.1 đến 4.4 phóng to, giới thiệu các loại tế bào cơ thể. ? Nhận xét về hình dạng, kích thước, chức năng của các loại tế bào? - GV: Tế bào khác nhau ở các bộ phận nhưng đều có đặc điểm giống nhau. Hoạt động 1: Cấu tạo tế bào (10 phút) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung - Yêu cầu HS quan sát H 3.1 và cho biết cấu tạo một tế bào điển hình. - Treo tranh H 3.1 phóng to để HS gắn chú thích. - Quan sát kĩ H 3.1 và ghi nhơ kiến thức. - 1 HS gắn chú thích. Các HS khác nhận xét, bổ sung. I.Cấu tạo tế bào Cấu tạo tế bào gồm 3 phần: + Màng + Tế bào chất gồm nhiều bào quan + Nhân Hoạt động 2 Chức năng của các bộ phận trong tế bào( 13 phút) (GV có thể gộp HĐ2 với HĐ1 để HS thảo luận) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung - Yêu cầu HS đọc và nghiên cứu bảng 3.1 để ghi nhớ chức năng các bào quan trong tế bào. - Màng sinh chất có vai trò gì? Tại sao? - Lưới nội chất có vai trò gì trong hoạt động sống của tế bào? - Năng lượng cần cho các hoạt động lấy từ đâu? - Tại sao nói nhân là trung tâm của tế bào? - Hãy giải thích mối quan hệ thống nhất về chức năng giữa màng, chất tế bào và nhân? - Cá nhân nghiên cứu bảng 3.1 và ghi nhớ kiến thức. - Dựa vào bảng 3 để trả lời. II.Chức năng của các bộ phận trong tế bào Kết luận bảng 3.1 Hoạt động 3: Hoạt động sống của tế bào(10 phút) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung - Yêu cầu HS nghiên cứu kĩ sơ đồ H 3.2 SGK để trả lời câu hỏi: - Hằng ngày cơ thể và môi trường có mối quan hệ với nhau như thế nào? - Kể tên các hoạt động sống diễn ra trong tế bào. - Hoạt động sống của tế bào có liên quan gì đến hoạt động sống của cơ thể? - Qua H 3.2 hãy cho biết chức năng của tế bào là gì? - Nghiên cứu kĩ H 3.2, trao đổi nhóm, thống nhất câu trả lời. + Cơ thể lấy từ môi trường ngoài oxi, chất hữu cơ, nước, muối khoáng cung cấp cho tế bào trao đổi chất tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động và thải cacbonic, chất bài tiết. + HS rút ra kết luận. - 1 HS đọc kết luận SGK. IV.Hoạt động sống của tế bào - Hoạt động của tế bào gồm: trao đổi chất, lớn lên, phân chia, cảm ứng. - Hoạt động sống của tế bào liên quan đến hoạt động sống của cơ thể + Trao đổi chất của tế bào là cơ sở trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường. + Sự phân chia tế bào là cơ sở cho sự sinh trưởng và sinh sản của cơ thể. + Sự cảm ứng của tế bào là cơ sở cho sự phản ứng của cơ thể với môi trường bên ngoài. => Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. 4. Tổng kết: 4 phút Cho HS làm bài tập 1 (Tr 13 – SGK) Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu em cho là đúng: Nói tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng của cơ thể vì: a. Các cơ quan trong cơ thể đều được cấu tạo bởi tế bào. b. Các hoạt động sống của tế boà là cơ sở cho các hoạt động của cơ thể. c. Khi toàn bộ các tế bào chết thì cơ thể sẽ chết. d. a và b đúng. (đáp án d đúng) 5. Hướng dẫn học tập: 1 phút - Học bài và trả lời câu hỏi 2 (Tr13- SGK) - Đọc mục “Em có biết” - Vẽ sơ đồ cấu tạo tế bào vào vở, học thuộc tên và chức năng. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ngày soạn : 06/9 /2020 Ngày dạy: /9 /2020 Tuần 2 - Tiết 4 Bài 4: MÔ A. Mục tiêu. 1. Kiến thức - HS trình bày được khái niệm mô. - Phân biệt được các loại mô chính, cấu tạo và chức năng các loại mô. 2. Kĩ năng - Rèn luyện kĩ năng quan sát tranh. - Rèn luyện khả năng khái quát hoá, kĩ năng hoạt động nhóm. 3, Thái độ - Yêu thích bộ môn 4. Năng lực hình thành: Rèn cho Hs năng lực tự học và năng lực giao tiếp B. Chuẩn bị. 1. Phương pháp: Dạy học nhóm, hỏi chuyên gia, vấn đáp tìm tòi. 2. Đồ dùng dạy học - Tranh phóng to hình 4.1 " 4.4 SGK . PHT C. Hoạt động dạy - học. 1. Ổn định lớp:1 phút 2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút - Nêu cấu tạo và chức năng các bộ phận của tế bào? - Chứng minh tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể? 3. Bài mới Hoạt động 1: Khái niệm mô(10 phút) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung - Yêu cầu HS đọc £ mục I SGK và trả lời câu hỏi: - Hãy kể tên những tế bào có hình dạng khác nhau mà em biết? - Giải thích vì sao têa bào có hình dạng khác nhau? - GV phân tích: chính do chức năng khác nhau mà tế bào phân hoá có hình dạng, kích thước khác nhau. Sự phân hoá diễn ra ngay ở giai đoạn phôi. - Vậy mô là gì? - HS trao đổi nhóm để hoàn thành bài tập s. - Dựa vào mục “Em có biết” ở bài trước để trả lời. - Vì chức năng khác nhau. - HS rút ra kết luận 1.Khái niệm mô Mô là một tập hợp các tế bào chuyên hoá có cấu tạo giống nhau, đảm nhiệm chức năng nhất định, một số loại mô còn có các yếu tố không có cầu trúc tế bào. Hoạt động 2: Các loại mô(24 phút) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung - Phát phiếu học tập cho các nhóm. - Yêu cầu HS đọc £ mục II SGK. - Quan sát H 4.1 và nhận xét về sự sắp xếp các tế bào ở mô biểu bì, vị trí, cấu tạo, chức năng. Hoàn thành phiếu học tập. - GV treo tranh H 4.1 cho HS nhận xét kết quả. - Kẻ sẵn phiếu học tập vào vở. -Nghiên cứu kĩ hình vẽ kết hợp với £SGK, trao đổi nhóm để hoàn thành vào phiếu học tập của nhóm. - Đại diện nhóm báo cáo kết quả II.Các loại mô Nội dung PHT - Yêu cầu HS đọc £ mục II SGK kết hợp quan sát H 4.2, hoạt động nhóm để hoàn thành phiếu học tập. - GV treo H 4.2 cho HS nhận xét. GV đặt câu hỏi: - Máu thuộc loại mô gì? Vì sao máu được xếp vào loại mô đó? - Mô sụn, mô xương có đặc điểm gì? Nó nằm ở phần nào? - GV nhận xét, đưa kết quả đúng. - HS trao đổi nhóm, hoàn thành phiếu học tập. - Đại diện nhóm báo cáo kết quả, nhận xét các nhóm khác. - HS quan sát kĩ H 4.2 để trả lời. - Yêu cầu HS đọc kĩ £ mục III SGK kết hợp quan sát H 4.3 và trả lời câu hỏi - Hình dạng tế bào cơ vân và cơ tim giống và khác nhau ở điểm nào? - Tế bào cơ trơn có hình dạng và cấu tạo như thế nào? - Yêu cầu các nhóm hoàn thành tiếp vào phiếu học tập. - GV nhận xét kết quả, đưa đáp án. - Cá nhân nghiên cứu £ kết hợp quan sát H 4.3, trao đổi nhóm để trả lời. - Hoàn thành phiếu học tập của nhóm. đại diện nhóm báo cáo kết quả. - Yêu cầu HS đọc kĩ £ mục 4 kết hợp quan sát H 4.4 để hoàn thành tiếp nội dung phiếu học tập. - GV nhận xét, đưa kết quả đúng. - Cá nhân đọc kĩ £ kết hợp quan sát H 4.4; trao đổi nhóm hoàn thành phiếu học tập theo nhóm. - Báo cáo kết quả. Kết luận: Cấu tạo, chức năng các loại mô Tên các loại mô Vị trí Chức năng Cấu tạo 1. Mô biểu bì - Biểu bì bao phủ - Biểu bì tuyến - Phủ ngoài da, lót trong các cơ quan rỗng. - Nằm trong các tuyến của cơ thể. - Bảo vệ. che chở, hấp thụ. - Tiết các chất. - Chủ yếu là tế bào, các tế bào xếp xít nhau, không có phi bào. 2. Mô liên kết - Mô sợi - Mô sụn - Mô xương - Mô mỡ - Mô máu và bạch huyết. Có ở khắp nơi như: - Dây chằng - Đầu xương - Bộ xương - Mỡ - Hệ tuần hoàn và bạch huyết. Nâng đỡ, liên kết các cơ quan hoặc là đệm cơ học. - Cung cấp chất dinh dưỡng. Chủ yếu là chất phi bào, các tế bào nằm rải rác. 3. Mô cơ - Mô cơ vân - Mô cơ tim - Mô cơ trơn - Gắn vào xương - Cấu tạo nên thành tim - Thành nội quan Co dãn tạo nên sự vận động của các cơ quan và cơ thể. - Hoạt động theo ý muốn. - Hoạt động không theo ý muốn. - Hoạt động không theo ý muốn. Chủ yếu là tế bào, phi bào ít. Các tế bào cơ dài, xếp thành bó, lớp. - Tế bào có nhiều nhân, có vân ngang. - Tế bào phân nhánh, có nhiều nhân, có vân ngang. - Tế bào có hình thoi, đầu nhọn, có 1 nhân. 4. Mô thần kinh - Nằm ở não, tuỷ sống, có các dây thần kinh chạy đến các hệ cơ quan. - Tiếp nhận kích thích và sử lí thông tin, điều hoà và phối hợp hoạt động các cơ quan đảm bảo sự thích ứng của cơ thể với môi trường. - Gồm các tế bào thần kinh (nơron và các tế bào thần kinh đệm). - Nơron có thân nối với các sợi nhánh và sợi trục. 4. Tổng kết: 3 phút - 1 HS đọc ghi nhớ SGK. Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu đúng nhất: 1. Chức năng của mô biểu bì là: a. Bảo vệ và nâng đỡ cơ thể. b. Bảo vệ, che chở và tiết các chất. c. Co dãn và che chở cho cơ thể. 2. Mô liên kết có cấu tạo: a.Chủ yếu là tế bào có hình dạng khác nhau. b.Các tế bào dài, tập trung thành bó. c. Gồm tế bào và phi bào (sợi đàn hồi, chất nền) 5.Hướng dẫn học tập: 1 phút - Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK. - Làm bài tập 4 vào vở. ____________________________________________________ Ngày soạn: 18/9 /2020 Ngày dạy: /9/ 2020 Tuần 3 - Tieát 5 : Bài 5: THÖÏC HAØNH: QUAN SAÙT TEÁ BAØO VAØ M¤ A. MUÏC TIEÂU 1.KiÕn thøc: - Chuaån bò ñöôïc tieâu baûn taïm thôøi teá baøo moâ cô vaân. - Quan saùt vaø veõ caùc teá baøo trong caùc tieâu baûn ñaõ laøm saün: Teá baøo nieâm maïc mieäng, (Moâ bieåu bì), moâ suïn, moâ xöông, moâ cô vaân, moâ cô trôn, phaân bieät boä phaän chính cuûa teá baøo goàm maøng sinh chaát, chaát teá baøo vaø nhaân. -Phaân bieät ñöôïc ñieåm khaùc nhaucuûa moâ bieåu bì, moâ cô, moâ lieân keát. 2.KÜ n¨ng: - Reøn kyõ naêng söû duïng kính hieån vi, kyõ naêng moå taùch teá baøo. - Giaùo duïc yù thöùc nghieâm tuùc, baûo veä maùy, veä sinh phoøng sau khi laøm thöïc haønh. 3.Th¸i ®é: -Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc ,b¶o vÖ kÝnh hiÓn vi. -Vs phßng häc sau khi lµm thùc hµnh. 4. Năng lực hình thành: Rèn năng lực hợp tác và năng lực sáng tạo B. ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC - HS: Chuaån bò theo nhoùm ñaõ phaân coâng. - GV: +Kính hieån vi, lam kính, la men, boä ñoà moå, khaên lau, giaáy thaám. + Moät con eách soáng, hoaëc baép thòt ôû chaân gioø lôïn. + Dung dòch sinh lyù 0,65% NaCl, oáng huùt, dung dòch axít axeâtic 1% coù oáng huùt. + Boä tieâu baûn ñoäng vaät. C. PHƯƠNG PHÁP: Thùc hµnh. D. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. Ổn định (1phút) 2. Kieåm tra:3/ GV: + Kieåm tra phaàn chuaån bò theo nhoùm cuûa HS. + Phaùt duïng cuï cho nhoùm tröôûng cuûa caùc nhoùm (chuù yù soá löôïng) + Phaùt hoäp tieâu baûn maãu. 3. Thùc hµnh: Hoaït ñoäng 1:17phút LAØM TIEÂU BAÛN VAØ QUAN SAÙT TEÁ BAØO MO CÔ VAÂN Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc Noäi dung - GV giôùi thieäu noäi dung caùc böôùc laøm tieâu baûn. - Goïi moät HS leân laøm maãu caùc thao taùc. - Phaân coâng veà caùc nhoùm. - Sau khi caùc nhoùm laáy ñöôïc teá baøo moâ cô vaân ñaët leân lam kính, GV höôùng daãn caùch ñaët la men. - Nhoû 1 gioït axít axeâtíc 1% vaøo caïnh la men vaø duøng giaáy thaám huùt bôùt dung dòch sinh lyù ñeå axít thaám vaøo döôùi la men. - GV ñi kieåm tra coâng vieäc cuûa caùc nhoùm, giuùp ñôõ nhoùm naøo chöa laøm ñöôïc. - GV yeâu caàu caùc nhoùm ñieàu chænh kính hieån vi. - GV caàn löu yù: Sau khi HS quan saùt ñöôïc teá baøo thì phaûi kieåm tra laïi, traùnh hieän töôïng HS nhaàm laãn, hay laø mieâu taû theo SGK. *GV naém ñöôïc soá nhoùm coù tieâu baûn ñaït yeâu caàu vaø chöa ñaït yeâu caàu. - HS theo doõi ® ghi nhôù kieán thöùc, moät HS nhaéc laïi caùc thao taùc. - Caùc nhoùm tieán haønh laøm tieâu baûn nhö ñaõ höôùng daãn. Yeâu caàu: + Laáy sôïi thaät maûnh. + Khoâng bò ñöùt. + Raïch baép cô phaûi thaúng. - Caùc nhoùm cuøng tieán haønh ñaäy la men. Yeâu caàu: khoâng coù boït khí. - Caùc nhoùm tieáp tuïc thao taùc nhoû axít axeâtíc. - Hoaøn thaønh tieâu baûn ñaët leân baøn ñeå GV kieåm tra. - Caùc nhoùm thöû kính, laáy aùnh saùng neùt ñeå nhìn roõ maãu. - Ñaïi dieän nhoùm quan saùt, ñieàu chænh cho ñeán khi nhìn roõ teá baøo. - Caû nhoùm quan saùt, nhaän xeùt.Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán. Yc: Thaáy ñöôïc maøng, nhaân, vaân ngang, TB daøi. a- Caùch laøm tieâu baûn moâ cô vaân: + Raïch da ñuøi eách laáy moät baép cô. + Duøng kim nhoïn raïch doïc baép cô (thaám saïch) + Duøng ngoùn troû vaø ngoùn caùi aán 2 beân meùp raïch. + Laáy kim muõi maùc gaït ngeï vaø taùch moät sôïi maûnh. + Ñaët sôïi maûnh môùi taùch leân lan kính, nhoû dung dòch sinh lyù 0,65% NaCl. + Ñaäy la men, nhoû axít axeâtíc. b- Quan saùt teá baoø: - Thaáy ñöôïc caùc phaàn chính: Maøng, teá baøo chaát, nhaân, vaân ngang. Hoaït ñoäng 2: QUAN SAÙT TIEÂU BAÛN CAÙC LOAÏI MO KHAÙC:15 phút Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc Noäi dung - GV yeâu caàu quan saùt caùc moâ ® veõ hình. - GV daønh thôøi gian ñeå giaûi ñaùp tröôùc lôùp nhöõng thaéc maéc cuûa HS. - Trong nhoùm khi ñieàu chænh kính ñeå thaáy roõ tieâu baûn thì laàn löôït caùc thaønh vieân ñeàu quan saùt ® veõ hình. - Nhoùm thaûo luaän ñeå thoáng nhaát traû lôøi. Yeâu caàu: thaønh phaàn caáu taïo, hình daùng teá baøo ôû moãi moâ. - HS coù theå neâu thaéc maéc nhö: + Taïi sao khoâng laøm tieâu baûn ôû caùc moâ khaùc? + Taïi sao teá baøo moâ cô vaân laïi taùch deã, coøn teá baøo caùc moâ khaùc thí sao? + Oùc lôïn raát meàm, laøm theá naøo ñeå laáy ñöôïc teá baøo? * Keát luaän: - Moâ bieåu bì: Teá baøo xeáp xít nhau. - Moâ suïn: Chæ coù 2-3 teá baøo taïo thaønh nhoùm. - Moâ xöông: teá baøo nhieàu. - Moâ cô: Teá baøo nhieàu, daøi. 4.Tổng kết ( 4 phút) GV: * Nhaän xeùt giôø hoïc: - Khen caùc nhoùm laøm vieäc nghieâm tuùc coù keát quaû toát. - Pheâ bình nhoùm chöa chaêm chæ vaø keát quaû chöa cao ñeå ruùt kinh nghieäm. * Ñaùnh giaù: - Trong khi laøm tieâu baûn moâ cô vaân caùc em gaëp khoù khaên gì? - Nhoùm coù keát quaû toát cho bieát nguyeân nhaân thaønh coâng. - Lyù do naøo laøm cho maãu cuûa moât soá nhoùm chöa ñaït yeâu caàu. * Yeâu caàu caùc nhoùm: - Laøm veä sinh, doïn saïch lôùp. - Thu duïng cuï ñaày ñuû, röûa saïch lau khoâ, tieâu baûn maãu xeáp vaøo hoäp. 5.Hướng dẫn học tập (2 phút) -Veà nhaø moãi HS vieát moät baûn thu hoaïch theo maãu SGK tr.19. -¤ân laïi kieán thöùc veà moâ thaàn kinh. Ngày soạn: 28/8/2017 Ngày dạy: 7/9/2017 Tiết 6 - Bài 6 :PHẢN XẠ A. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc - HS phaûi naém ñöôïc caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa cô trôn. - HS chæ roõ 5 thaønh phaàn cuûa moät cung phaûn xaï vaø ñöôøng daãn truyeàn xung thaàn kinh trong cung phaûn xaï. 2. Kyõ naêng - Reøn kyõ naêng quan saùt keânh hình, thoâng tin naém baét kieán thöùc. - Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm. 3.Thaùi ñoä. - Giaùo duïc yù thöùc baûo veä cô theå. 4. Năng lực hình thành: - Rèn năng lực tự học, năng lực hợp tác; năng lực giải quyết vấn đề B. ÑOÀ DUØNG DAÏY – HOÏC - Gv:Tranh hình SGK -Hs : OÂn laïi kieán thöùc veà moâ thaàn kinh. C .PHÖÔNH PHAÙP:Tröïc quan,ñaøm thoaïi, hoaït ñoäng nhoùm. III. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG. Ổn định(1 phút) 2 .Kieåm tra baøi cuõ:3 phút -Neâu toùm taét pp laøm tieâu baûn moâ cô vaân. -Thu baùo caùo thöïc haønh cuûa giôø tröôùc. 3. Baøi môùi Môû baøi: ôû ngöôøi:- Sôø tay vaøo vaät noùng ® Ruït tay. - Nhìn thaáy quaû kheá ® Tieát nöôùc boït ® Hieän töôïng ruït tay vaø tieát nöôùc boït ñoù laø phaûn xaï ® Vaäy, phaûn xaï ñöôïc thöïc hieän nhôø cô cheá naøo? Cô sôû vaät chaát cuûa hoaït ñoäng phaûn xaï laø gì? Hoaït ñoäng 1 :17 phút TÌM HIEÅU CAÁU TAÏO VAØ CHÖÙC NAÊNG CUÛA NÔRON Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc Noäi dung - Haõy moâ taû caáu taïo cuûa moät nôron ñieån hình? + GV giaûi thích: löu yù bao Mieâlin taïo neân nhöõng eo chöù khoâng phaûi laø noái lieàn. - Nôron coù chöùc naêng gì? - Coù nhaän xeùt gì veà höôùng daãn truyeàn xung thaàn kinh ôû nôron caûm giaùc vaø nôron vaän ñoäng. - GV keû baûng nhoû ñeå HS hoaøn thieän. - GV nhaéc laïi: Höôùng daãn truyeàn xung thaàn kinh ôû 2 nôron ngöôïc chieàu nhau. - HS nghieân cöùu SGK keát hôïp quan saùt hính 6.1 tr.20 ® traû lôøi caâu hoûi ® lôùp boå sung, hoaøn thieän kieán thöùc. - HS nghieân cöùu thoâng tin trong SGK töï ghi nhôù kieán thöùc. - Trao ñoåi nhoùm ® thoáng nhaát caâu traû lôøi. Yeâu caàu: - Hai chöùc naêng chính. - Ba loaïi nôron: Vò trí vaø chöùc naêng. - Hoaøn thaønh baûng kieán thöùc ® ñaïi dieän nhoùm traû lôøi ® nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung. - HS töï hoaøn thieän kieán thöùc. a- Caáu taïo nôron: Nô ron goàm: - Thaân: chöùa nhaân, xung quanh laø tua ngaén goïi laø sôïi nhaùnh. - Tua daøi: Sôïi truïc coù bao mieâlin ® nôi tieáp noái nôron goïi laø xinaùp. b- Chöùc naêng nôron: - Caûm öùng: laø khaû naêng tieáp nhaän caùc kích thích vaø phaûn öùng laïi kích thích baèng hình thöùc phaùt xung thaàn kinh. -Daãn truyeàn xung thaàn kinh laø khaû naêng lan truyeàn xung thaàn kinh theo moät chieàu nhaát ñònh. Caùc loaïi nôron Vò trí Chöùc naêng Nôron höôùng taâm (caûm giaùc) Thaân naèm ngoaøi trung öông thaàn kinh. Truyeàn xung thaàn kinh töø cô quan veà trung öông Nôron trung gian (lieân laïc) Thaân naèm trong trung öông thaàn kinh. Lieân heä giöõa caùc nôron. Nôron li taâm (vaän ñoäng) Thaân naèm trong trung öông thaàn kinh. Sôïi truïc höôùng ra cô quan caûm öùng. Truyeàn xung thaàn kinh tôùi caùc cô quan phaûn öùng. Hoaït ñoäng 2: CUNG PHAÛN XAÏ: 20 phút Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc Noäi dung - Phaûn xaï laø gì? Cho ví duï veà phaûn xaï ôû ngöôøi vaø ñoäng vaät. - Neâu ñieåm khaùc nhau giöõa phaûn xaï ôû ngöôøi, vaø tính caûm öùng ôû thöïc vaät (cuïp laù) ? - GV löu yù: Khi ñöa khaùi nieäm phaûn xaï HS hay queân vai troø cuûa heä thaàn kinh. - GV hoûi theâm: Moät phaûn xaï thöïc hieän ñöôïc nhôø söï chæ huy cuûa boä phaän naøo? + Coù nhöõng loaïi nôron naøo tham gia vaøo cung ohaûn xaï? + Caùc thaønh phaàn cuûa moät cung phaûn xaï? + Cung phaûn xaï laø gì? + Cung phaûn xaï coù vai troø nhö theá naøo? - GV nhaän xeùt, ñaùnh giaù phaàn thaûo luaän cuûa lôùp giuùp HS hoaøn chænh kieán thöùc. -Haõy giaûi thích phaûn xaï: Kim chaâm vaøo tay ® ruït laïi (GV caàn naém ñöôïc bao nhieâu nhoùm vaän duïng ñöôïc kieán thöùc ñeå traû lôøi ñuùng caâu hoûi). - Theá naøo laø voøng phaûn xaï? - Voøng phaûn xaï coù yù nghóa ntn trong ñ.soáng? - GV löu yù: Ñaây laø vaán ñeà tröøu töôïng. Neáu HS khoâng traû lôøi ñöôïc thì GV: giaûng giaûi baèng moät ví duï cuï theå (nhö SGV) ®HS laáy ví duï töông töï. - HS ñoïc thoâng tin trong SGK tr.21 trao ñoåi nhoùm - Ñaïi dieän nhoùm traû lôøi ® nhoùm khaùc boå sung. Yeâu caàu: - Phaûn öùng cuûa cô theå. - Thöïc vaät khoâng coù heä thaàn kinh thì do moät phaàn ñaëc bieät beân trong thöïc hieän. - Trao ñoåi nhoùm, hoaøn thaønh caâu traû lôøi: Nhôø heä thaàn kinh. + 3 loaïi nôron tham gia. + 5 thaønh phaàn. + Con ñöôøng daãn truyeàn xung thaàn kinh. -Ñaïi dieän nhoùm trình baøy, nhoùm khaùc boå sung. -HS vaän duïng kieán thöùc veà cung phaûn xaïñeå traû lôøi, yeâu caàu: Kim (kích thích) ® Cô quan thuï caûm da Tuyû soáng (phaân tích) Cô ôû ngoùn tay ® Co tay, ruït laïi. - HS nghieân cöùu SGK sô ñoà hình 6.3 (SGK tr.22) traû lôøi caâu hoûi. - Ñaïi dieän HS trình baøy baèng sô ñoà ® lôùp boå sung. a- Phaûn xaï: * Phaûn xaï laø phaûn öùng cuûa cô theå traû lôøi kích thích töø moâi tröôøng döôùi söï ñieàu khieån cuûa heä thaàn kinh. b- Cung phaûn xaï: * Cung phaûn xaï ñeå thöïc hieän phaûn xaï. * Cung phaûn xaï goàm 5 khaâu: - Cô quan thuï caûm. - Nôron höôùng taâm (nôron caûm giaùc). - Nôron trung gian (nôron lieân laïc). - Nôron li taâm (nôron vaän ñoäng). - Cô quan phaûn öùng (cô quan traû lôøi). c- Voøng phaûn xaï: - Thöïc chaát laø ñeå ñieàu chænh phaûn xaï nhôø coù luoàng thoâng tin ngöôïc baùo veà trung öông. - Phaûn xaï thöïc hieän chính xaùc hôn. * Keát luaän chung: HS ñoïc keát luaän cuoái baøi. 4. Tổng kết Caên cöù vaøo chöùc naêng ngöôøi ta phaân bieät maáy loaïi Nôron ? Caùc loaïi nôron ñoù khaùc nhau ôû ñieåm naøo ? Phaân bieät cung phaûn xaï vaø voøng phaûn xaï ? - GV duøng tranh caâm veà 1 cung phaûn xaï ñeå cho HS chuù thích caùc khaâu vaø neâu chöùc naêng cuûa töøng khaâu ñoù. 5.Hướng dẫn học tập: 1phút - Hoïc baøi traû lôøi caâu hoûi SGK. - OÂân taäp caáu taïo boä xöông cuûa thoû. - Ñoïc muïc: “Em coù bieát?” ___________________________________________________________________________ PHẦN KÝ DUYỆT ___________________________________________________________________________ Ngày soạn: 4/9/2017 Tuaàn 4 Ngày dạy: 10/9/2017 Chương II: VẬN ĐỘNG Tieát 7 – Bài 7 :BOÄ XÖÔNG A. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc - HS trình baøy ñöôïc caùc thaønh phaàn chính cuûa boä xöông, vaø xaùc ñònh ñöôïc vò trí caùc xöông chính ngay treân cô theå mình. - Phaân bieät ñöôïc caùc loaïi xöông daøi, xöông ngaén, xöông deït veà hình thaùi, caáu taïo. -Phaân bieät ñöôïc caùc loaïi khôùp xöông, naém vöõng caáu taïo khôùp ñoäng. 2. Kyõ naêng Reøn kyõ naêng:- Quan saùt tranh, moâ hình, nhaän bieát kieán thöùc. - Phaân tích, so saùnh, toång hôïp, khaùi quaùt. - Hoaït ñoäng nhoùm. 3. Thaùi ñoä Giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn, veä sinh boä xöông. 4. Năng lực hình thành: Rèn cho Hs năng tự học và năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự học B. ÑOÀ DUØNG DAÏY – HOÏC Tranh caáu taïo moät ñoát soáng ñieån hình, hình 7.4 SGK tr.26. -Tra
Tài liệu đính kèm:
- giao_an_sinh_hoc_lop_8_chuong_trinh_ca_nam_nam_hoc_2020_2021.doc