Bài giảng môn Lịch sử Lớp 8 - Tiết 41, Bài 27: Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX

 CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT DẠY HÔM NAY!Lịch sử 8Câu hỏi: Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng như thế nào? - Giai đoạn 1 (1885 - 1888) + Ngày 13- 7- 1885 Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi ra “Chiếu Cần vương" kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước. + Từ đó phong trào chống quân xâm lược dâng lên mạnh mẽ kéo dài đến cuối thế kỷ XIX.+ Năm 1885 - 1888, phong trào bùng nổ khắp cả nước nhất là Trung Kỳ, Bắc Kỳ.- Giai đoạn 2 (1888 - 1896) + Tháng 11-1888, Vua Hàm Nghi bị bắt và bị đày sang An-giê-ri.+ Sau khi vua Hàm Nghi bị bắt, phong trào quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn có quy mô và trình độ tổ chức cao hơn.KIỂM TRA BÀI CŨCâu hỏi: Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương?- Thời gian tồn tại lâu (10 năm).- Địa bàn rộng khắp Trung Kì.- Có những thủ lĩnh thông minh, anh dũng (Phan Đình Phùng, Cao Thắng).- Chế tạo được súng trường.- Mang tính chất quyết định cho nhiều cuộc khởi nghĩa khác sau này.KIỂM TRA BÀI CŨI. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884 - 1913)II. PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI( không học)PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIXBài 27-T41BÀI 27: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIXI. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913) 1. Nguyên nhânEm hãy giới thiệu về Yên Thế?Vùng đất Yên ThếTỉnh Bắc GiangVùng đất Yên ThếI. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913)1. Nguyên nhânLƯỢC ĐỒ YÊN THẾLƯỢC ĐỒ MIỀN BẮC VIỆT NAMLƯỢC ĐỒ CĂN CỨ YÊN THẾ+ Yên Thế nằm ở phía Tây tỉnh Bắc Giang có diện tích rộng khoảng 40-50 km2, gồm đất đồi là chủ yếu, có cây cối rậm rạp, gò bụi um tùm.+ Từ đây có thể đi thông sang Tam Đảo, Thái Nguyên, xuống Phúc Yên, Vĩnh Yên. Địa hình rất hiểm trở.CĂN CỨ YÊN THẾHÌNH CHỤP BÊN TRONG CĂN CỨ YÊN THẾĐÌNH LÀNG - NƠI ĂN THỀ CỦA NGHĨA QUÂN YÊN THẾBÀI 27: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIXI. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913) 1. Nguyên nhânTình hình kinh tế dưới thời nhà Nguyễn như thế nào?Tình hình đó dẫn đến hậu quả gì?Nguyên nhân người dân Yên Thế nỗi dậy khởi nghĩa ?- Yên Thế trở thành mục tiêu bình định của Pháp. - Để bảo vệ cuộc sống, nhân dân Yên Thế đứng lên đấu tranh. 2. Diễn biếnBÀI 27: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIXI. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913) 1. Nguyên nhânDiễn biến khởi nghĩa Yên Thế chia làm mấy giai đoạn?- Yên Thế trở thành mục tiêu bình định của Pháp. - Để bảo vệ cuộc sống, nhân dân Yên Thế đứng lên đấu tranh. 2. Diễn biếnỞ giai đoạn 1 nghĩa quân hoạt động như thế nào? Do ai chỉ huy?- Nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, dưới sự chỉ huy của Đề Nắm. a. Giai đoạn 1: (1884 - 1892) Lương Văn Nắm (Đề Nắm) (?- 1892)- Lương Văn Nắm (? - 1892) còn được gọi là Đề Nắm, là lãnh tụ của cuộc khởi nghĩa Yên Thế chống thực dân Pháp vào cuối thế kỉ XIX trong lịch sử Việt Nam.- Đề Nắm sinh ra tại khu Rừng Tràm, làng Gia Tiến. Khi bố mất, Nắm theo mẹ về quê ngoại ở làng Khủa, xã Tân Trung.- Sinh thời, ông là người có tài trí và sức khoẻ hơn người, có tính cách ngang tàng, hào hiệp, thương người. Ông thường lấy của nhà giàu chia cho nhà nghèo nên ông được dân chúng trong vùng mến mộ. Vào thế kỉ XIX vùng Yên Thế là nơi giặc giã, cướp bóc nổi lên. Vì thế mà dân làng đã suy tôn ông làm thủ lĩnh chống lại bọn cướp, quân xâm lược.BÀI 27: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIXI. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913) 1. Nguyên nhânTháng 4-1892 sự kiện gì xảy ra?- Yên Thế trở thành mục tiêu bình định của Pháp. - Để bảo vệ cuộc sống, nhân dân Yên Thế đứng lên đấu tranh. 2. Diễn biến- Nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.- Tháng 4-1892, Đề Nắm mất, Đề Thám lên thay. a. Giai đoạn 1: (1884 - 1892) Hoàng Hoa Thám (Đề Thám) (1851 – 1913)- Hoàng Hoa Thám tên thật là Trương Văn Thám (1858 - 1913), quê làng Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên. - Tháng 4 năm 1892, Đề Nắm mất, Hoàng Hoa Thám trở thành thủ lĩnh tối cao danh tiếng nhất của phong trào nông dân chống Pháp với biệt danh "Hùm xám Yên Thế". - Trong gần 30 năm lãnh đạo đã tổ chức đánh nhiều trận, tiêu biểu là các trận ở thung lũng Hố Chuối (tháng 12 năm 1890) và Đồng Hom (tháng 2 năm 1892). BÀI 27: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIXI. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913) 1. Nguyên nhânThảo luận 2 phútỞ giai đoạn 2 sự thông minh, linh hoạt của Đề Thám thể hiện qua những hoạt động nào? 2. Diễn biến- Nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.- Tháng 4-1892, Đề Nắm mất, Đề Thám lên thay. a. Giai đoạn 1: (1884 - 1892) b. Giai đoạn 2: (1893 - 1908) Ở giai đoạn 2 sự thông minh, linh hoạt của Đề Thám thể hiện qua những hoạt động như: - Nhận ra sự tương quan lực lượng chênh lệch giữa ta với Pháp.- Hai lần chủ động đề nghị hòa hoãn với Pháp.- Phục kích bắt tên điền chủ người Pháp Sét-nay làm con tin.- Đề Thám chỉ đồng ý thả tên này khi Pháp rút quân khỏi Yên Thế và cho ông cai quản khu vực Nhã Nam, Mục Sơn, Yên Lễ, Hữu Thượng.BÀI 27: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIXI. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913) 1. Nguyên nhânThời gian hòa hoãn từ 1897- 1908, nghĩa quân đã có những hoạt động gì? 2. Diễn biến- Nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.- Tháng 4-1892, Đề Nắm mất, Đề Thám lên thay. a. Giai đoạn 1: (1884 - 1892) b. Giai đoạn 2: (1893 - 1908) Những nhà yêu nước nào đã tìm đến cuộc khởi nghĩa Yên Thế?Phan Bội Châu (1867 - 1940)Phan Châu Trinh (1872 - 1926)BÀI 27: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIXI. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913) 1. Nguyên nhân 2. Diễn biến- Nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.- Tháng 4-1892, Đề Nắm mất, Đề Thám lên thay. a. Giai đoạn 1: (1884 - 1892) b. Giai đoạn 2: (1893 - 1908) Nghĩa quân vừa chiến đấu, vừa xây dựng cơ sở dưới sự chỉ huy của Đề Thám.BÀI 27: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIXI. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913) 1. Nguyên nhân 2. Diễn biến- Nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.- Tháng 4-1892, Đề Nắm mất, Đề Thám lên thay. a. Giai đoạn 1: (1884 - 1892) b. Giai đoạn 2: (1893 - 1908) Nghĩa quân vừa chiến đấu, vừa xây dựng cơ sở dưới sự chỉ huy của Đề Thám.c. Giai đoạn 3: (1909 - 1913) Ở giai đoạn 3 của cuộc khởi nghĩa diễn ra như thế nào?Pháp tập trung lực lượng tấn công Yên Thế, lực lượng nghĩa quân hao mòn dần.Thảo luận 5 phút: Khởi nghĩa Yên Thế có những đặc điểm gì khác so với các cuộc khởi nghĩa khác cùng thời? Nội dung Phong trào Cần vươngKhởi nghĩa Yên Thế Thời gian Mục tiêu Lãnh đạo Lực lượngĐịa bàn hoạt độngTính chấtBảng so sánh điểm khác nhau giữa cuộc khởi nghĩa Yên Thế với các cuộc khởi nghĩa khác cùng thời Nội dung Phong trào Cần vươngKhởi nghĩa Yên Thế Thời gian Mục tiêu Lãnh đạo Lực lượngĐịa bàn hoạt độngTính chấtVăn thân, sĩ phu yêu nước.10 nămGần 30 nămĐuổi Pháp, giúp vua cứu nước.Đuổi Pháp, bảo vệ cuộc sống của mình. Nông dân kiệt xuất.Toàn dân nhưng chủ yếu là văn thân, sĩ phu.Toàn dân nhưng chủ yếu là nông dân.Tập trung ở các tỉnh Trung Kì .Tập trung ở các tỉnh Bắc Kì.Theo ý thức của hệ phong kiến.Tự vệ, tự phát..BÀI 27: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIXI. Khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913) 1. Nguyên nhân- Yên Thế trở thành mục tiêu bình định của Pháp. - Để bảo vệ cuộc sống, nhân dân Yên Thế đứng lên đấu tranh. 2. Diễn biến- Nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.- Tháng 4-1892, Đề Nắm mất, Đề Thám lên thay. a. Giai đoạn 1: (1884 - 1892) b. Giai đoạn 2: (1893 - 1908) Nghĩa quân vừa chiến đấu, vừa xây dựng cơ sở dưới sự chỉ huy của Đề Thám.c. Giai đoạn 3: (1909 - 1913) Pháp tập trung lực lượng tấn công Yên Thế, lực lượng nghĩa quân hao mòn dần.HÌNH ẢNH LỄ HỘI YÊN THẾ Ở BẮC GIANGCỦNG CỐ BÀI HỌC1. Nông dân Yên Thế đứng lên khởi nghĩa nhằm mục đích gì?A. Giúp vua cứu nước.B. Chia ruộng đất.C. Đuổi Pháp, bảo vệ cuộc sống của mình.D. Yêu cầu giảm thuế.CỦNG CỐ BÀI HỌC2. Đề Thám trở thành chỉ huy tối cao của phong trào nông dân Yên Thế từ khi nào?A. Tháng 2-1884.B. Tháng 10-1885.C. Tháng 4-1892.D. Tháng 5- 2000.CỦNG CỐ BÀI HỌC3. Giai đoạn 1893- 1908 là thời kì nghĩa quân Yên Thế làm gì?A. Xây dựng phòng tuyến.B. Tìm cách hòa hoãn với Pháp.C. Vừa chiến đấu, vừa xây dựng cơ sở.D. Tích lũy lương thực.Lập bảng niên biểu các sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Yên Thế? STT THỜI GIANSỰ KIỆN1 23Bảng niên biểu các sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Yên Thế STTTHỜI GIANSỰ KIỆN1 23GĐ1: (1884 - 1892)Nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.Nghĩa quân vừa chiến đấu, vừa xây dựng cơ sở dưới sự chỉ huy của Đề Thám.Pháp tập trung lực lượng tấn công Yên Thế, lực lượng nghĩa quân hao mòn dần.GĐ2: (1893 - 1908)GĐ3: (1909 - 1913)HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ- Học thuộc nội dung bài học.- Xem lại các câu hỏi cuối bài.- Xem trước các sách báo, các chướng trình truyền hình về địa phương để tiết học sau chúng ta tìm hiểu về “Lịch sử địa phương”.THÂN CHÀO!