Bài giảng môn Sinh học Lớp 8 - Tiết 40, Bài 38: Bài tiết và cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu

Sinh Học 81Nước tiểuMuối khoáng Ôxi Thức ăn, nước PhânCO2 CƠ THỂHệ hô hấpHệ tiêu hóaMôi trường ngoài Môi trường ngoài(1)(2)(3)(4)Hệ bài tiếtCâu 1. Hoàn thành sơ đồ sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường ngoài?CHỦ ĐỀ 12. BÀI TIẾTTIẾT 40. BÀI 38: BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂUSản phẩm thải chủ yếuCơ quan bài tiết chủ yếu PhổiThậnDaNhững sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể ?CO2Nước tiểuMồ hôiI/Bài tiếtBảng 38. Các sản phẩm thải chủ yếu và cơ quan thực hiện bài tiếtBảng 38. Các sản phẩm thải chủ yếu và cơ quan thực hiện bài tiếtSản phẩm thải chủ yếuCơ quan bài tiết chủ yếuCO2PhổiNước tiểuThậnMồ hôiDaCác sản phẩm thải cần được bài tiết phát sinh từ đâu?I/Bài tiết- Các sản phẩm cần được bài tiết phát sinh từ sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong cơ thể hoặc những chất thừa gây hại cho cơ thể.TẠO RA CÁC CHẤT CẦN THIẾT CHO TẾ BÀOQu¸ tr×nh TRAO ĐỔI CHẤT CỦA TẾ BÀOT¹o ra c¸c CHẤT CẶN BÃ vµ DƯ THỪACÁC CHẤT THẢI KHÁC HÒA TAN TRONG MÁUCO2 PHỔITHẬNDAMÔI TRƯỜNG NGOÀIHOẠT ĐỘNG BÀI TIẾT HÔ HẤPBÀI TIẾT NƯỚC TIỂU THOÁT MỒ HÔIVậy bài tiết là gì ? I/ Bài tiết:- Bài tiết là một hoạt động của cơ thể thải loại chất cặn bã và các chất độc hại khác để duy trì tính ổn định môi trường trong.T¹o ra CÁC CHẤT CẦN THIẾT CHO TẾ BÀOQu¸ tr×nh TRAO ĐỔI CHẤT CỦA TẾ BÀOT¹o ra c¸c CHẤT CẶN BÃ vµ DƯ THỪACÁC CHẤT THẢI KHÁC HÒA TAN TRONG MÁUCO2 PHỔITHẬNDAMÔI TRƯỜNG NGOÀIHOẠT ĐỘNG BÀI TIẾT HÔ HẤPBÀI TIẾT NƯỚC TIỂU THOÁT MỒ HÔI Bài tiết có vai trò như thế nào đối với cơ thể?I/ Bài tiết:Vai trò của sự bài tiết: + Giúp cơ thể thải loại các chất cặn bã do hoạt động trao đổi chất của tế bào tạo ra và các chất dư thừa.+ Đảm bảo tính ổn định của môi trường trong.- Bài tiết là một hoạt động của cơ thể thải loại chất cặn bã và chất độc hại ra ngoài.- Vai trò của sự bài tiết: + Giúp cơ thể thải loại các chất cặn bã do hoạt động trao đổi chất của tế bào tạo ra và các chất dư thừa. + Đảm bảo tính ổn định của môi trường trong.I/Bài tiết Giả sử các chất thải trong cơ thể không được thải ra ngoài thì cơ thể sẽ như thế nào ? Tại sao ? - Cơ thể bị nhiễm độc có các biểu hiện như: mệt mỏi, đau đầu, thậm chí tới mức hôn mê và chết. - Vì các chất thải (CO2, urê, axit uric, ) sẽ bị tích tụ nhiều trong máu làm biến đổi các tính chất của môi trường trong cơ thể.I/Bài tiếtT¹o ra CÁC CHẤT CẦN THIẾT CHO TẾ BÀOQu¸ tr×nh TRAO ĐỔI CHẤt CỦA TẾ BÀOT¹o ra c¸c CHẤT CẶN BÃ vµ DƯ THỪACÁC CHẤT THẢI KHÁC HÒA TAN TRONG MÁUCO2 PHỔITHẬNDAMÔI TRƯỜNG NGOÀIHOẠT ĐỘNG BÀI TIẾT HÔ HẤPBÀI TIẾT NƯỚC TIỂU 90%10%THOÁT MỒ HÔITrong các hoạt động bài tiết thì hoạt động bài tiết nào quan trọng nhất ?I/Bài tiếtII/Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểuThaän traùiThaän phaûiOÁng daãn nöôùc tieåuBoùng ñaùiOÁng ñaùiSơ đồ hệ bài tiết nứơc tiểuII/ Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:15432Thận phảiỐng dẫn nước tiểuBóng đáiỐng đáiPhần vỏPhần tủyBể thậnHình 38.1A: C¸c c¬ quan hÖ bµi tiÕt n­íc tiÓuH 38.1B: L¸t c¾t däc thËnII/ Cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu:Thận trái- Hệ bài tiết nước tiểu gồm: thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái. OÁng goùpThaän phaûiOÁng daãn nöôùc tieåuOÁng ñaùiBoùng ñaùiPhaàn tuyûBeå thaänPhaàn voûH38.1AH38.1Boáng thaänCaàu thaänNang caàu thaänPhaàn tuyûNang caàu thaän vaø caàu thaänPhaàn voûoáng thaänH38.1CH38.1DĐộng mạch điĐộng mạch đếnII/ Cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu:- Hệ bài tiết nước tiểu gồm: thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.- Thận gồm 2 quả với khoảng 2 triệu đơn vị chức năng gồm cầu thận, nang cầu thận và ống thận. Đơn vị chức năng của thận làm nhiệm vụ gì ? chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu. OÁng ñaùiH38.1AII/ Cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu:- Hệ bài tiết nước tiểu gồm: thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.- Thận gồm 2 quả với khoảng 2 triệu đơn vị chức năng gồm cầu thận, nang cầu thận và ống thận.→ chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu.12345Thận phảiThận tráiỐng dẫn nước tiểuBóng đáiỐng đáiHình 38.1A: Các cơ quan trong hệ bài tiết nước tiểuPhaàn tuyûBeå thaänPhaàn voûCầu thận và nang cầu thậnống thậnống gópHình 38.1B: Lát cắt dọc của thậnHình 38.1C: Một đơn vị chức năng của thậnII/ Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:Hãy chọn câu trả lời đúng nhất:3. Cấu tạo của thận gồm:a. Phần vỏ, phần tuỷ, bể thận, ống dẫn nước tiểu.b. Phần vỏ, phần tuỷ, phần bể thận.c. Phần vỏ, phần tuỷ với các đơn vị chức năng, bể thận.d. Phần vỏ và phần tuỷ với các đơn vị chức năng của thận cùng các ống góp, bể thận.4. Mỗi đơn vị chức năng của thận gồm:a. Cầu thận, nang cầu thận.b. Nang cầu thận, ống thận.c. Cầu thận, ống thận.d. Cầu thận, nang cầu thận, ống thận.1. Hệ bài tiết nước tiểu gồm các cơ quan:a. Thận, cầu thận, bóng đái.b. Thận, ống thận, bóng đái.c. Thận, bóng đái, ống đái.d. Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái2. Cơ quan quan trọng nhất của hệ bài tiết nước tiểu là:a. Thận. b. Ống dẫn nước tiểu.c. Bóng đái. d. Ống đái.PHIẾU HỌC TẬP- Học bài và làm bài tập 1,2,3 trang 124 SGK.- Đọc mục “em có biết”.- Chuẩn bị bài mới tiết 43. Bài tiết nước tiểu. + Quá trình tạo thành nước tiểu và thải nước tiểu được diễn ra như thế nào? + So sánh nước tiểu đầu với nước tiểu chính thức?HƯỚNG DẪN TỰ HỌCHệ bài tiết nước tiểu gồm: ............, ....................... .... , ................. và ............... . Thận gồm .............. với khoảng .................... đơn vị chức năng để ..................... và hình thành .......................thậnống dẫn nước tiểu(1)(2)(3)bóng đái(4)ống đái(5)2 quả(6)2 triệu(7)lọc máu(8)nước tiểuCỦNG CỐTRÒ CHƠI Ô CHỮBÀITIẾTNƯỚCTIỂUMỒHÔISỎITHẬNCÂU HỎI12341234Từ khoáHoạt động nào thải chất cặn bã, chất độc hại ra khỏi cơ thể?Sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể do thận đảm nhiệm?THẬNSản phẩm thải chủ yếu của cơ thể do da đảm nhiệm?Sự kết tinh của muối khoáng và một số chất khác ở đường dẫn nước tiểu có thể dẫn đến bệnh gì?Ảnh chụp X quang cho thấy một viên sỏi ở bể thận phảiViên sỏi dài 8mm được tạo bởi các tinh thể canxiphotphatTrong thành phần nước tiểu có những muối vô cơ và hữu cơ như muối canxi, muối phôtphat, muối urat, dễ bị kết tinh khi nồng độ của chúng quá cao và gặp pH thích hợp hoặc gặp những điều kiện đặc biệt khác. Các tinh thể của chúng có thể làm ngưng trệ quá trình bài tiết nước tiểu và thậm chí gây đau đớn dữ dôi, ảnh hưởng tới sức khoẻ và mọi hoạt động khác.- Học bài và làm bài tập 1,2,3 trang 124 SGK.- Đọc mục “em có biết”.- Chuẩn bị bài mới tiết 43. Bài tiết nước tiểu. + Quá trình tạo thành nước tiểu và thải nước tiểu được diễn ra như thế nào? + So sánh nước tiểu đầu với nước tiểu chính thức?HƯỚNG DẪN TỰ HỌC