Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 27: Tiêu hóa ở dạ dày

KIỂM TRA BÀI CŨ1/ Em hãy nêu biến đổi hoá học ở khoang miệng?2/ Thức ăn qua thực quản có được biến đổi gì về mặt lí học và hóa học không?1 - Hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt đã biến đổi một phần thức ăn tinh bột chín thành đường mantôzơ2- Thức ăn qua thực quản không bị biến đổi gì về mặt lí họcvà hóa học vì thức ăn qua thực quản rất nhanh ( chỉ 2 – 4 giây)Trả lời:Câu 1 :Bộ răng người trưởng thành khác bộ răng của trẻ em 	như thế nào? A. Bộ răng người lớn có 32 chiếc, bộ răng trẻ em chỉ có 20 chiếc B. Trẻ em chưa có răng hàm C. Bộ răng của trẻ em dần dần thay thế bằng các răng mới, ở người 	trưởng thành không có hiện tượng này. D. Tất cả A, B, C đều đúngCâu 2 : Thức ăn từ thực quản xuống được dạ dày là do: A. Được bôi trơn bằng nước bọt từ khi ở khoang miệng B. Cơ thực quản co dãn tạo lực đẩy. C. Niêm mạc thực quản có nhiều lông nhỏ đẩy thức ăn đi xuống dạ dày. D. Lưỡi đẩy xuống E. Cả A và BHãy chọn câu trả lời đúng Câu 1:Về mặt sinh học, thành ngữ “ nhai kĩ no lâu” có ý nghĩa gì?	A. Nhai kĩ thì ăn được nhiều hơn 	B. Nhai kĩ làm thức ăn biến đổi thành những phần tử nhỏ, tạo 	điều kiện cho enzim phân giải hết thức ăn, do đó có nhiều chất 	nuôi cơ thể hơn	C. Nhai kĩ thời gian tiết nước bọt lâu hơn 	D. nhai kĩ tạo cho ta cảm giác ăn nhiều nên no lâu hơnCâu 2: Với khẩu phần ăn đầy đủ các chất , sau kh tiêu hóa ở miệng và thực quản thì còn những loại chất nào trong thức ăn cần được tiêu hóa tiếp 	A.Gluxit B. Lipit C. Protein D. Tất cả A, B, C đều đúngHãy chọn câu trả lời đúng Tâm vịNiêm mạcTế bào tiết chất nhàyTế bào tiết pepsinôgenTế bào tiết HClMôn vịTuyến vị3 lớp cơBề mặt bên trong dạ dàyCác lỗ trên bề mặt lớp niêm mạcHình 27.1: Cấu tạo dạ dày và lớp niêm mạc của nóTrình bày các đặc điểm cấu tạo chủ yếu của dạ dày ? Tâm vịNiêm mạcTế bào tiết chất nhàyTế bào tiết pepsinôgenTế bào tiết HClMôn vịTuyến vị3 lớp cơBề mặt bên trong dạ dàyCác lỗ trên bề mặt lớp niêm mạcHình 27.1: Cấu tạo dạ dày và lớp niêm mạc của nóCăn cứ vào đặc điểm cấu tạo, dự đoán xem ở dạ dày có thể diễn ra các hoạt động tiêu hoá nào ? Hình dạng: hình túi thắt 2 đầu, dung tích khoảng 3 lít Thành dạ dày gồm 4 lớp : + Lớp màng bọc bên ngoài + Lớp cơ: rất dày và khoẻ gồm 3 lớp: cơ dọc, cơ vòng và cơ chéo + Lớp dưới niêm mạc + Lớp niêm mạc trong cùng: có nhiều tuyến tiết dịch vị Hình 27.3: Thí nghiệm “bữa ăn giả” của chóI van Petrovich Paplop Khi nào dịch vị trong dạ dày được tiết ra ? Khi thức ăn chạm vào lưỡi hay niêm mạc của dạ dày thì gây ra phản xạ tiết dịch vị - Nước : 95% - Enzim pepsin - Axit clohidric (HCl) - Chất nhày5%Em hãy cho biết thành phần của dịch vị ? * Thành phần của dịch vị : - Nước : 95% - Enzim pepsin, axit clohidric (HCl), chất nhày ( 5%) Em hãy nêu trạng thái của dạ dày khi chưa có thức ăn và khi có thức ăn ?Lúc đói dạ dày co bóp rất nhẹ và thưa. Khi có thức ăn, dạ dày co bóp mạnh và nhanh hơn, giai đoạn đầu để nhào trộn thức ăn với dịch vị, giai đoạn sau để đẩy thức ăn xuống ruột* Thành phần của dịch vị - Nước : 95% - Enzim pepsin, axit clohidric (HCl), chất nhày ( 5%) PepsinôgenPepsinHClHCl (pH = 2-3)Prôtêin(Chuỗi dài gồm nhiều axit amin)Prôtêin chuỗi ngắn(Chuỗi ngắn gồm 3-10 axit amin) - Thành phần của dịch vị + Nước : 95% + Enzim pepsin, axit clohidric (HCl), chất nhày ( 5%) Biến đổi thức ăn ở dạ dàyCác hoạt động tham giaCác thành phần tham gia hoạt động Tác dụng của hoạt độngBiến đổi lí họcBiến đổi hoá học- Sự tiết dịch vị Sự co bóp của thức ăn của dạ dày- Hoạt động của enzim pepsin- Tuyến vị Các lớp cơ của dạ dày Enzim pepsin- Hoà loãng thức ăn Đảo trộn thức ăn cho thấm đều dịch vị- Phân cắt prôtêin chuỗi dài thành các chuỗi ngắn gồm 3 đến 10 axit aminBảng 27. Các hoạt động biến đổi thức ăn ở dạ dày Qua bảng: Các em tự đánh giá về dự đoán ở mục I ? * Thành phần của dịch vị : - Nước : 95% - Enzim pepsin, axit clohidric (HCl), chất nhày ( 5%) * Các hoạt động biến đổi thức ăn ở dạ dày : - Biến đổi lí học gồm : + Sự tiết dịch vị Hoà loãng thức ăn + Sự co bóp của dạ dày Đảo trộn thức ăn cho thấm đều dịch vị - Biến đổi hoá học : Hoạt động của enzim pepsin Phân cắt protein chuỗi dài thành các protein chuỗi ngắn gồm 3 - 10 axit amin 1. Sự đẩy thức ăn xuống ruột nhờ hoạt động của các cơ quan bộ phận nào?2. Loại thức ăn gluxit và lipit được tiêu hoá trong dạ dày như thế nào?3. Thử giải thích vì sao prôtêin trong thức ăn bị dịch vị phân huỷ nhưng prôtêin của lớp niêm mạc dạ dày lại được bảo vệ và không bị phân huỷ? Nhờ hoạt động co của các cơ dạ dày và sự co cơ vòng ở môn vị. + Một phần nhỏ tinh bột được phân giải nhờ enzim amilaza (trộn đều ở khoang miệng) tạo thành đường mantôzơ ở giai đoạn đầu khi thức ăn chưa trộn đều với dịch vị. + Lipit không tiêu hoá trong dạ dày. Nhờ chất nhày được tiết ra từ các tế bào tiết chất nhày ở cổ tuyến vị. Các chất nhày phủ lên bề mặt lớp niêm mạc, ngăn cách các tế bào niêm mạc với pepsin và HCl.Liên hệ: 1. Vì sao khi đầy bụng, ta hay ợ ra nước chua ? 2. Vì sao lúc đói bụng lại sôi ùng ục ?Khi đói dịch vị vẫn tiếp tục tiết ra. Do trống rỗng, dạ dày co mạnh làm cho các dịch trong đó bị đẩy lên, dồn xuống, sủi bọt và cho ta có cảm giác vừa thấy đói bụng vừa sôi lên ùng ục Vận dụng: Hàng ngày em đã có những thói quen nào để bảo vệ hệ tiêu hóa, đặc biệt là dạ dày?Hãy chọn ý đúng nhất Câu 1 : Cơ cấu tạo thành dạ dày thuộc loại : A. Cơ vòng B. Cơ dọc C. Cơ chéo D. Cả 3 loại cơ trên Câu 2 : Chỗ thông giữa dạ dày với thực quản được gọi là : A. Hầu B. Tâm vị C. Môn vị D. Thân vịCâu 3 : Chất nào dưới đây không có trong dịch vị ? A. HCl B. Chất nhày C. Enzim pepsin D. Enzim amylazaThực hành / luyện tập Câu 4 : Tác dụng của HCl trong dịch vị là : A. Hoạt hóa biến đổi enzim pepsinogen thành enzim pepsin B. Tạo môi trường axit cho enzim hoạt động C. Cả A và B đều đúng D. Tất cả A, B, C đều saiCâu 5 : Sản phẩm của sự biến đổi hóa học ở dạ dày là : A. Đường mantozo B. Vitamin C. Protein chuỗi ngắn D. Axít amin Hãy chọn ý đúng nhất Thực hành / luyện tập Câu 6 : Tìm những điểm giống và khác nhau giữa tiêu hóa ở khoang miệng và tiêu hóa ở dạ dày ? * Giống nhau : - Đều có hoạt động biến đổi lí học mạnh hơn biến đổi hóa học - Sản phẩm tạo ra là những chất trung gian, chưa phải là chất đơn giản nhất * Khác nhau : Tiêu hóa ở khoang miệng Tiêu hóa ở dạ dày Biến đổi lí học mạnh hơn dạ dày do tác dụng của các cơ lưỡi, răng, các cơ nhai Biến đổi hóa học yếu hơn dạ dày (enzim amylaza làm biến đổi tinh bột chín) Sản phẩm tạo ra do tác dụng của enzim amylaza là đường đôi mantozo Môi trường tiêu hóa mang tính chất kiềm do dịch nước bọt tạo ra Biến đổi lí học yếu hơn ở miệng do tác dụng của các cơ trên thành dạ dày Biến đổi hóa học mạnh hơn ở miệng (enzim pepsin làm biến đổi protein) - Sản phẩm tạo ra do tác dụng cua enzim pepsin là protein chuỗi ngắn Môi trường tiêu hóa mang tính chất axit do dịch vị tạo ra a. Sự tiết dịch vịd. Cả a,b,c b. Sự co bóp ở dạ dàyc. Sự nhào trộn thức ănCâu 1: Biến đổi lí học ở dạ dày gồm: Chọn câu trả lời đúng:Prôtêinc. Lipitb. Gluxitd. Cả B, C đều đúngCâu 2. Loại chất không được tiêu hoá hoá học ở dạ dày là c. Tripsina. Pepsinb. Mantazad. Cả A, B, C đều đúng Câu 3. Enzim tiêu hoá dịch vị là Dặn dò+ Học bài, trả lời 4 câu hỏi sgk tr89.+ Đọc mục “Em có biết” ?+ Nghiên cứu bài 28 sgk và chuẩn bị PHT theo bài.