Giáo án Địa lí Lớp 8 - Bài 1 đến 4

PHẦN I - THIÊN NHIÊN VÀ CON NGƯỜI Ở CÁC CHÂU LỤC.
XI - CHÂU Á.
VỊ TRÍ ĐỊA LÍ- ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN
I- MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức:
- HS cần hiểu rõ : đặc điểm vị trí địa lí , kích thước , đặc điểm địa hình và khoáng sản của châu Á .
2. Kĩ năng:
- Củng cố phát triển kỹ năng đọc , phân tích so sánh các yếu tố địa lí trên bản đồ .
- Phát triển tư duy địa lí , giải thích được các mối quan hệ chặt chẽ giữa các yếu tố tự nhiên .
3. Phẩm chất
- Giáo dục thái độ yêu thiên nhiên và tìm hiểu về châu lục mình .
- Có ý thức và hành đông bảo vê , giữ gìn đôc lập chủ quyền của đất nước.
4. Định hướng năng lực
- Năng lực chuyên biệt : Sử dụng bản đồ , tranh ảnh để phân tích số liệu ,nhận xét (Tư duy tổng hợp kiến thức, sử dụng hình ảnh, mô hình .)
II- ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC
1. Giáo viên:
- Bản đồ tự nhiên Châu Á.
- Tranh ảnh về các dạng địa hình cầu châu Á .
- Lược đồ H4.1 và H4.2/SGK
- Mỏy chiếu
2. Học sinh:-Đọc trước bài .
III- TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định 
2. kiểm tra bài cũ(4’)
- Kiểm tra đồ dùng sách vở bộ môn 
3. Vào bài mới: 
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Nội dung kiến thức cần đạt
HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (2’)
Mục tiêu: Định hướng nội dung kiến thức của bài
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, năng sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
- GV đưa ra các gợi ý: Đưa ra bản đồ tự nhiên thế giới .Quan sát và đánh giá hiểu biết của về Châu Á.
- HS đưa ra các nhận định và để giải quyết các giả thiết đó,
- GV nhấn mạnh về Châu Á là châu lục rộng lớn bao gồm các đặc điểm tự nhiên nói chung trên bề mặt TĐ.
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức (20’)
Mục tiêu- HS cần hiểu rõ : đặc điểm vị trí địa lí , kích thước , đặc điểm địa hình và khoáng sản của châu Á .
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
Hoạt động của GV
Hoạt động của
 HS
Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí địa lý và kích thước của châu lục ( 12’) 
- Các em quan sát lược đồ 1.1 trang 4 cho biết :
? Điểm cực bắc và điểm cực Nam phần đất liền của châu Á nằm trên vĩ độ địa lý nào ?
- GV nói thêm và chỉ trên bản đồ địa lý châu Á, trên quả địa cầu 
+ Cực bắc châu Á là mũi Sờ-li-u-xkin.
+ Cực nam châu Á là mũi Pi-ai.
+ Cực đông châu Á là mũi Đê-giơ-nep.
+ Cực tây châu Á là mũi Bala .
* GV cho HS quan sát bản đồ tự nhiên châu Á 
? Châu Á giáp với các đại dương và các châu lục nào ?
GV nhận xét 
? Chiều dài từ điểm cực bắc đến điểm cực nam , chiều rộng từ bờ tây sang bờ đông nơi rộng nhất là bao nhiờu km ?
? DT châu Á bao nhiêu và So sánh diện tích châu Á với một số châu lục khác mà em đó học? 
? Vị trí nằm từ vùng cực bắc đến xích đạo , kích thước từ Tây sang đông rộng lớn vậy có ảnh hưởng gì đến việc hình thành khí hậu ?
Cả lớp quan sát lược đồ 
HSTL: cực bắc nằm trên vĩ tuyến 77044’B và điểm cực nam nắm trên vĩ tuyến 1016’B )
Lớp quan sát bản đồ 
HSTL ->HS khác nhận xét 
HSTL dựa vào hình 1.1 SGK 
Lớp nhận xét 
- HS nhớ lại kiến thức trả lời ->HS khác nhận xét
(khí hậu đa dạng và phức tạp , các đới khí hậu thay đổi từ bắc xuống nam và từ tây sang đông )
1/ Tìm hiểu vị tớ địa lý và kích thước của châu lục
* Vị trí: Nằm ở nửa cầu Bắc, Là một bộ phận của lục địa Á – Âu
* Giới hạn: Trải rộng từ vùng cực Bắc đến vùng xích đạo.
- Bắc: Giáp Bắc Băng Dương 
- Nam: Giáp Ấn Độ Dương 
-Tây: Giáp châu Âu, Phi, Địa Trung Hải.
- Đông: Giáp Thái Bình Dương 
* Kích thước: Châu Á là một châu lục có diện tích lớn nhất thế giới 44,4 triệu km2 ( kể cả các đảo ). 
Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm địa hình châu Á ( 23’) 
Các em quan sát lược đồ 1.2 trang 5 hoặc bản đồ tự nhiên châu Á cho biết : Châu Á có những dạng địa hình nào? 
? Tìm, đọc tên và chỉ trên bản đồ các dãy núi chính : Himalaya, Cụn Luõn , Thiên Sơn , An-tai .
( GV núi núi châu Á là núi cao nhất thế gới , cũng được coi là “nóc nhà” của thế gới )
? Tìm , đọc tên và chỉ trên bản đồ các sơn nguyên chính : Trung Xibia , Tây Tạng , Aráp , Iran , Đề – can .
? Tìm và đọc tên, chỉ trên bản đồ các đồng bằng lớn bậc nhất : Tu – ran , lưỡng hà , Ấn – Hằng, Tây Xibia , Hoa bắc , hoa trung
* GV nhận xét và xác định trên bản đồ TN châu Á. 
? Xác định hướng các hướng núi chính? 
? Các dãy núi, đồng bằng, sơn nguyên thường tập trung ở đâu?
? Nhận xét sự phân bố các núi, sơn nguyên, đồng bằng trên bề mặt lãnh thổ? 
GV nhận xét
Cả lớp quan sát bản đồ , trả lời -> nhận xét, bổ sung 
HSTL dựa vào bản đồ đọc tên dãy núi, sơn nguyên, đồng bằng- > HS khác nhận xét
- HSTL
HS khác nhận xét
- HS: Trung tâm, đồng bằng 
- HS nhận xét 
HS khác bổ sung 
2/ Đặc điểm địa hình & khoáng sản :
a. Đặc điểm địa hình :
- Có nhiều hệ thống núi, sơn nguyên cao đồ sộ, nhiều đồng bằng rộng bậc nhất thế giới. Tập trung ở trung tâm và rỡa lục địa. 
- Các dãy núi chạy theo 2 hướng chính Đông – Tây hoặc Bắc – Nam.
- Nhiều hệ thống núi, sơn nguyên và đồng bằng nằm xen kẽ nhau -> địa hình bị chia cắt phức tạp. 
Hoạt động 3: Tìm hiểu về khoáng sản châu Á ( 5’)
? Dựa vào hình 1.2 SGK hoặc bản đồ tự nhiên châu Á cho biết. 
? Châu Á có những khoáng sản chủ yếu nào? 
? Dầu mỏ và khí đốt tập trung ở những khu vực nào? Vì sao? 
? Như vậy ở Việt Nam ta có mỏ dầu không ? Hãy kể tên một vài mỏ dầu mà em biết ?
GV nhận xét: - ( VN có mỏ dầu như mỏ Bạch Hổ, mỏ Đại Hùng , mỏ Rạng Đông , mỏ Rồng ở vựng biển Vũng Tàu )
 GV gọi HS đọc KL 
Cả lớp quan sát bản đồ TN châu Á. 
HSTL ->HS khác nhận xét 
- HSTL: Tây Nam A, Đông Nam Á -> đây là một trong những điểm nóng của thế giới. 
- HS liên hệ trả lời 
HS đọc KL
b. Khoáng sản 
- Châu Á có nguồn khoáng sản rất phong phú và có trữ lượng lớn, tiêu biểu là: dầu mỏ, khí đốt, than, sắt, Crôm và nhiều kim loại màu khác .
* Kết luận ( SGK) 
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')
Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
Câu1 : Xác định trên bản đồ tự nhiên châu á: 
- Các điểm cực B, N,Đ,T của châu á ? Châu Á kéo dài kháang bao nhiêu vĩ độ ?
- Châu Á tiếp giáp với đại dương nào ?
- Châu Á tiếp giáp với lục địa nào ?
Câu2 : Phát phiếu hoạc tập cho Hs : điền vào các ô trống các kiến thức cho đúng ?
Các dạng địa hình
Tên
Phân bố
- Dãy núi cao chính 
- Sơn nguyên chính 
- Đồng bằng rộng lớn 
HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)
Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập 
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
Giáo viênghi các câu hỏi trắc nghiệm ở bảng phụ: Khoanh tròn câu trả lời đúng của bài tập sau đây.
Câu 1: Các mỏ dầu khí ở Việt Nam được hình thành vào giai đoạn lịch sử phát triển nào?
a.Giai đoạn Tiềm cambri
b.Giai đoạn Cổ kiến tạo
c.Giai đoạn Tõn kiến tạo
d.Hai giai đoạn Tiền Cambri và Tõn kiến tạo
Câu 2:Mỏ than lớn nhất và thuộc loại tốt nhất nước ta là mỏ than
a.Thỏi Nguyên
b.Nông Sơn (Quảng Ninh)
c.Đụng Triều(Quảng Ninh)
d.Thanh Húa
HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)
Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đó học
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
- Xác định địa hình chính của quê em? Liệt kê các con sông chính chảy qua địa phương em.
* Bài cũ :
- Học bài theo câu hỏi cuối SGK .
- Làm bài tập trong VBT .
* Bài mới :
- Tìm hiểu bài “khí hậu châu Á ”theo câu hỏi in nghiêng trong bài học .
* Rút kinh nghiệm:
Bài 2: KHÍ HẬU CHÂU Á
I- MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức:
- Nắm được tính đa dạng , phức tạp của khí hậu châu Á và giải thích được vì sao châu Á có nhiều kiểu khí hậu và nhiều đới khí hậu .
- Hiểu rõ đặc điểm các kiểu khí hậu chính của châu Á.
2. Kĩ năng:
- Nâng cao kỹ năng phân tích biểu đồ khí hậu . Xác định trên biểu đồ sự phân bố các đớivà các kiểu khí hậu .
- Xác lập các mối quan hệ giữa khí hậu với vị trí , kích thước , địa hình ,biển ....
- Mô tả đặc điểm khí hậu ...
3. Phẩm chất
- Giáo dục thái độ yêu thiên nhiên và tìm hiểu về khí hậu châu lục 
- Có ý thức và hành đông bảo vê , giữ gìn đôc lập chủ quyền của đất nước. 
4. Định hướng phát triển năng lực.
- Năng lực chung : Tự học, giải quyết vấn đề , hợp tác ,giáo tiếp( sáng tạo, tự quản lý, sử dụng công nghệ thông tin, sử dụng ngôn ngữ, hợp tác .)
- Năng lực chuyên biệt : Sử dụng bản đồ , tranh ảnh để phân tích số liệu ,nhận xét (Tư duy tổng hợp kiến thức, sử dụng hình ảnh, mô hình .)
II- ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC
Giáo viên:
- Lược đồ các đới khí hậu Châu Á.
- Tranh ảnh về các kiểu khí hậu châu Á.
- Lược đồ H4.1 và H4.2/SGK
- Mỏy chiếu
Học sinh:
-Đọc trước bài 	
III- TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC
1.Ổn định
 2. kiểm tra bài cũ.(4’)
* Nêu đặc điểm vị trí địa lí , kích thước lãnh thổ châu Á và ý nghĩa của chúng đối với khí hậu ?
* Địa hình châu Á có đặc điểm gì nổi bật ?
3. Bài mới
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Nội dung kiến thức cần đạt
HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (2’)
Mục tiêu: Định hướng nội dung kiến thức của bài
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, năng sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
- GV đưa ra các gợi ý: Đưa ra hình ảnh về môi trường tự nhiên của châu Á . Yêu cầu HS đưa ra nhận định .
- HS đưa ra các nhận định và để giải quyết các giả thiết đó,
- GV nhấn mạnh về Châu Á là châu lục rộng lớn trải dài trên nhiều vĩ tuyến nên đây là châu lục có nhiều kiểu khí hậu .
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức (20’)
Mục tiêu: - Nắm được tính đa dạng , phức tạp của khí hậu châu Á và giải thích được vì sao châu Á có nhiều kiểu khí hậu và nhiều đới khí hậu .
- Hiểu rõ đặc điểm các kiểu khí hậu chính của châu Á.
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
1: Khí hậu châu Á phân hóa rất đa dạng ( 14’) 
GV: Treo lược đồ hình 2.1(sgk) kết hợp bản đồ khí hậu châu Á cho biết 
? Dựa vào hình 2.1 . Em hãy đọc tên các đới khí hậu từ vùng cực Bắc đến vùng xích đạo dọc theo kinh tuyến 800Đ?
? Giải thích tại sao khí hậu châu Á lại chia nhiều đới như vậy ?
GV : Gọi HS đọc lại phần b
? Dựa vào H2.1 , em hãy kể tên các kiểu khí hậu trong từng đới khí hậu ?
GV nhận xét hướng dẫn HS đọc tên các kiểu khí hậu trên H2.1 
? Em hãy giải thích vì sao khí hậu châu Á lại có sự phân hóa thành nhiều kiểu? 
GV nhận xét, giải thích: Nguyên nhân do lãnh thổ trải dài từ vựng Bắc đến xích đạo, lãnh thổ rộng, lại chịu ảnh hưởng của địa hình Làm cho châu Á có nhiều đới khí hậu
Quan sát bản đồ 
HS lên đọc tên 5 đới khí hậu trên H2.1
(Do lãnh thổ trải dài từ vựng cực Bắc đến vùng xích đạo). 
HS đọc thông tin 
Trả lời dựa vào H2.1 
HS giải thích 
HS khác nhận xét, bổ sung 
1/ Khí hậu Châu Á phân hoá đa dạng 
a. khí hậu châu Á rất đa dạng phân hoá thành nhiều đới và kiểu khí hậu khác nhau.
* 5 đới khí hậu ( SGK) 
=> Trong cùng 1đới khí hậu lại có sự phân chia thành các khu vực có khí hậu khác nhau
b. Các kiểu khí hậu châu Á 
thường phân hoá thành nhiều kiểu khí hậu khác nhau
Ví dụ: Đới khí hậu cận nhiệt 
Gồm: 
- Kiểu cận nhiệt địa Trung Hải
- Kiểu cận nhiệt gió mùa 
- Kiểu cận nhiệt lục địa 
- Kiểu núi cao.
* Lãnh thổ rộng trải dài từ vựng cực Bắc đến vùng xích đạo, địa hình phân hóa rất phức tạp.
2: Khí hậu châu Á phổ biến là các kiểu khí hậu gió mùa và các kiểu khí hậu lục địa (15’)
- Giáo viêngọi học sinh đọc lại phần 2 của bài 
? Quan sát hình 2.1 em hãy chỉ ra các khu vực thuộc các kiểu khí hậu gió mùa?
- GV nhận xét, xác định các khu vực đó 
? Nêu đặc điểm khí hậu gió mùa của các khu vực trên: Nam Á, Đông Nam Á, Đông Á?
GV nhận xét: Có 2 mùa
- Mùa đông: lạnh, khô, ít mưa
- Mùa hạ: nóng ẩm, mưa nhiều
? Liên hệ: VN nằm trong đới khí hậu nào? Thuộc kiểu khí hậu nào? 
? Dựa vào hình 2.1 xác định những khu vực thuộc kiểu khí hậu lục địa? 
- GV nhận xét, xác định các khu vực đó
? Nêu đặc điểm khí hậu lục địa ở vùng nội địa, Tây Nam Á?
GV nhận xét: Có 2 mùa
. Mùa đông: lạnh, khô
. Mùa hạ: khô, nóng
GV: Gọi học sinh đọc KL ( sgk) 
HS đọc thông tin 
HS trả lời trên hình 2.1 các khu vực thuộc kiểu khí hậu gió mùa 
Trả lời 
HS liên hệ 
HS xác định trên H2.1 
Trả lời 
HS đọc KL
2. Khí hậu châu Á phổ biến là các kiểu khí hậu gió mùa và các kiểu khí hậu lục địa
a. Các kiểu khí hậu gió mùa
+ Khí hậu gió mùa nhiệt đới phân bố ở Đông Nam Á, Nam Á. 
+ Khí hậu gió mùa cận nhiệt và ôn đới phân bố ở Đông Á
* Đặc điểm: Có 2 mùa
- Mùa đông: Gió từ lục địa thổi ra, không khí khô, lạnh, ít mưa
- Mùa hạ: Gió từ đại dương thổi vào lục địa, nóng ẩm , mưa nhiều. 
b. Các kiểu khí hậu lục địa
- Khu vực: vùng nội địa, Tây Nam Á
* Đặc điểm: có 2 mùa
- Mùa Đông : lạnh, khô
- Mùa Hạ: khô, nóng
=> Lượng mưa ớt, từ 200 – 500 mm, độ ẩm không khí thấp. 
*Kết luận: SGK(T 8)
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')
Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
Câu1 : Yếu tố nào tạo nên sự đa dạng của khí hậu châu Á:
A .Do châu Á có diện tích rộng lớn .
B . Do địa hình châu Á cao , đồ sộ nhất .
C . Do vị trí của châu Á trải dài từ 77044’B ->1016’B.
D . Do châu Á nằm giữa 3 đại dương lớn .
Câu2 : Hướng dẫn HS làm bài tâp 1 /SGK 
Địa điểm 
Kiểu khí hậu
Nhiệt độ
Lượng mưa
Đ2 khí hậu 
Nguyên nhân 
Y-an- gun
Nhiệt đới gió mùa
E – ri – at
Nhiệt đới khô 
U -lan Ba -to
Ôn đới lục địa 
HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)
Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập 
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
- GV hệ thống bài -> HS làm bài tập trắc nghiệm 
1. Quan sát lược đồ vị trí địa lí Châu Á trên quả địa cầu và cho biết:
a.Châu Á giáp các đại dương nào? 
b.Châu Á giáp các châu lục nào? 
2. Dựa vào lược đồ địa hình, khoáng sản và sông hồ châu Á, hãy cho biết
a.Các loại khoáng sản chủ yếu ở châu Á: than sắt, đồng, thiếc, dầu mỏ
b.( Đánh dấu X vào câu có nội dung phù hợp)
- Khu vực tập trung nhiều dầu mỏ, khí đốt ở châu Á là:
A. Đông và Bắc Á D. Tây Nam Á
B. Đông Nam Á E. Trung Á
 C. Nam Á
HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)
Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quátlại toàn bộ nội dung kiến thức đó học
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
Vẽ sơ đồ tư duy bài học
* Bài cũ :
- Học bài theo câu hỏi cuối SGK và làm tiếp bài 1.(không yêu cầu trả lời câu hỏi số 2)
- Làm bài tập trong VBT .
* Bài mới :
- Tìm hiểu bài “ Sông ngòi và cảnh quan châu Á ”theo câu hỏi in nghiêng trong bài học 
Bài 3: SÔNG NGÒI VÀ CẢNH QUAN CHÂU Á
I- MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức:HS hiểu
- Mạng lưới sông ngòi Châu Á khá phát triển có nhiều hệ thống sông lớn .
- Đặc điểm một số hệ thống sông lớn và giải thích nguyên nhân .
- Sự phân hoá đa dạng của các cảnh quan và nguyên nhân của sự phân hoá đó .
- Thuận lợi và khó khăn của tự nhiên châu Á .
2. Kĩ năng:
- Biết sử dụng bản đồ để tìm đặc điểm của sông ngòi và cảnh quan của chau Á .
- Xác lập trên bản đồ vị trí cảnh quan tự nhiên và các hệ thống sông lớn .
- Xác lập mối quan hệ giữa khí hậu , địa hình với sông ngòi và cảnh quan tự nhiên .
3. Phẩm chất
- Giáo dục thái độ yêu thiên nhiên và tìm hiểu về khí hậu châu lục 
- Có ý thức và hành đông bảo vê , giữ gìn đôc lập chủ quyền của đất nước. 
4. Định hướng phát triển năng lực.
- Năng lực chung : Tự học, giải quyết vấn đề , hợp tác ,giáo tiếp( sáng tạo, tự quản lý, sử dụng công nghệ thông tin, sử dụng ngôn ngữ, hợp tác .)
- Năng lực chuyên biệt : Sử dụng bản đồ , tranh ảnh để phân tích số liệu ,nhận xét (Tư duy tổng hợp kiến thức, sử dụng hình ảnh, mô hình .)
II- ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC
Giáo viên:
- Bản đồ tự nhiên Châu Á.
- Tranh ảnh về cảnh quan tự nhiên châu Á.
- Lược đồ H4.1 và H4.2/SGK
- Mỏy chiếu
Học sinh:
-Đọc trước bài 	
III- TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC
1.Ổn định
 2. kiểm tra bài cũ.(4p)
* Châu Á có những đới khí hậu nào ? Giải thích sự phân hoá khí hậu từ bắc xuống nam và từ đông sang tây của châu Á ?
*Trình bày sự phân hoá phức tạp của đới khí hậu cận nhiệt , giải thích nguyên nhân ?
3. Bài mới
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Nội dung kiến thức cần đạt
HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (2’)
Mục tiêu: Định hướng nội dung kiến thức của bài
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, năng sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
- GV đưa ra các gợi ý: Đưa ra hình ảnh về các dòng sông lớn của Châu Á và yêu cầu HS đánh giá qua quan sát những hình ảnh đó.
- HS đưa ra các nhận định và để giải quyết các giả thiết đó,
- GV nhấn mạnh về Châu Á là châu lục rộng lớn tập trung nhiều dòng sông lớn . Những dòng sông trên tạo thuận lợi và khó khăn gì, cũng như cảnh quan châu lục ... tìm hiểu bài học .
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức (20’)
Mục tiêu: - Mạng lưới sông ngòi Châu Á khá phát triển có nhiều hệ thống sông lớn .
- Đặc điểm một số hệ thống sông lớn và giải thích nguyên nhân .
- Sự phân hoá đa dạng của các cảnh quan và nguyên nhân của sự phân hoá đó .
- Thuận lợi và khó khăn của tự nhiên châu Á .
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
1: Đặc điểm sông ngòi (19’) 
Quan sát bản đồ tự nhiên châu Á co biết 
? Kể tên các sông lớn của Bắc Á và Đông Á, Tây Nam Á..? 
? Em hãy nêu đặc điểm của sông ngòi châu Á?
? Các sông lớn của Bắc Á và Đông Á bắt nguồn từ khu vực nào, đổ vào biển và đại dương nào? 
( Các sông lớn ở Bắc Á đổ nước vào BBD: sông Ôbi, sông I- ê-nit – xây, sông Lêna).
( Các sông lớn ở Đông Á đổ nước vào TBD: sông Amua, sông Hoàng Hà, sông Trường Giang). 
? Sông Mê Công ( Cửu long) chảy qua nước ta bắt nguồn từ sơn nguyên nào?
? Sông ngòi Bắc Á, có đặc điểm gì?
? Sông ngòi Đông Á, Đông Nam Á, Nam Á có đặc điểm gì? 
? Sông ngòi Tây Nam Á, Trung Á có đặc điểm gì? 
GV nhận xét 
Dựa vào hình 1.2 và 2.1SGK cho biết ? Sông ễ- BI chảy theo hướng nào? và qua các đới khí hậu nào? 
GV nhận xét: ( sông ễ-bi chảy theo hướng từ nam lên bắc, chảy qua các đới khí hậu: cực và cận cực, ôn đới)
? Tại sao về mùa xuân vùng trung và hạ lưu sông Ô- BI lại có lũ băng lớn?
 GV nhận xét: ( Tại vì mùa xuõn nhiệt độ tăng lên băng tuyết ở thượng nguồn tan ra và đổ nước về trung và hạ lưu, lúc đó ở trung và hạ lưu là nơi gần cực hơn nên khí hậu cũn lạnh có băng tuyết mà thượng nguồn đổ về, vậy sẽ gây ra lũ băng lớn)
? Nêu giá trị kinh tế của sông ngòi và hồ châu Á? 
? Liên hệ giá trị lớn của sông ngòi, hồ ở việt Nam? Em cần phảo bảo vệ các sông ngòi châu Á ntn? 
HS quan sát bản đồ TN châu Á 
HS lên xác định các sông lớn ở từng khu vực 
Trả lời 
HS xác định trên bản đồ 
HS: Sơn nguyên Tây Tạng
Trả lời 
Trả lời
QS hình 1.2 & 2.1SGK
Trả lời -> nhận xét, bổ sung 
HS giải thích-> lớp nhận xét 
HS trả lời -> lớp nhận xét 
HS liên hệ 
1. Đặc điểm sông ngòi
- Châu Á có nhiều hệ thống sông lớn ( I – ê-nít- xây, hoàng Hà, Trường Giang, Mê công, Ấn, Hằng ) nhưng phân bố không đều, chế độ nước khá phức tạp 
+ Bắc Á: Mạng lưới sông ngòi dày, mùa đông nước đóng băng, mùa xuân có lũ do băng tan. 
+ Đông Á, Đông Nam Á, Nam Á: Mạng lưới sông dày, có nhiều sông lớn, nước lớn vào cuối hạ, đầu thu, cạn vào cuối đông, đầu xuân.
+ Tây Nam Á, Trung Á: Mạng lưới sông thưa thớt, càng về hạ lưu lượng nước càng giảm
-> Khu vực châu Á gió mùa: Nhiều sông lớn, có lượng nước lớn vào mùa mưa. 
- Giá trị kinh tế của sông ngòi châu Á: Giao thông thuỷ điện, cung cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt, du lịch, đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản. 
2: Các đới cảnh quan tự nhiên ( 10’) 
- Quan sát hình 3.1 gọi HS đọc tên các đới cảnh quan ở chú giải.
? Nêu tên cac đới cảnh quan của châu Á từ bắc xuống nam dọc theo kinh tuyến 800Đ
? Xem hình 3.2 & 2.1 SGK nêu tên các cảnh quan khu vực khí hậu gió mùa? 
GV nhận xét: ở kiểu ôn đới lục địa có cảnh quan rừng: lá kim, thảo nguyên, hoang mạc và nửa hoang mạc.
- Ở kiểu khí hậu cận nhiệt có haong mạc và nửa hoang mạc
? Nguyên nhân nào dẫn tới các cảnh quan tự nhiên của châu Á phân hoá như vậy? 
? Tại sao các rừng tự nhiên của Châu Á cũn lại rất ớt?
GV nhận xét 
1 HS đọc tên các đới cảnh quan trên hình 3.1 
Lớp theo dõi nhận xét 
HS trả lời dựa vào hình 3.1 & 2.1 
HS trả lời 
(do con người khai thác bừa bãi).
2/ Các đới cảnh quan tự nhiên
* Cảnh quan phân hoá đa dạng với nhiều loại.
- Rừng lỏ kim ở Bắc Á 
( xi-bia) nơi có khí hậu ôn đới. 
- Rừng cận nhiệt ở Đông Á, rừng nhiệt đới ẩm ở Đông Nam Á và Nam Á. 
- Thảo nguyên, hoang mạc, cảnh quan núi cao. 
* Nguyên nhân phân bố một số cảnh quan: Do sự phân hoá đa dạng về các đới khí hậu, các kiểu khí hậu 
3: Những thuận lợi và khó khăn của thiên nhiên châu Á ( 7’) 
- Giáo viên: Cho học sinh đọc phần 3(SGK)
? Châu Á có những thuận lợi gì về tài nguyên thiên nhiên?
? Nêu những khó khăn về thiên nhiên của Châu Á?
GV chuẩn xác kiến thức.
GV gọi HS đọc KL ( sgk) 
HS đọc thông tin 
HS trả lời 
Trả lời -> lớp nhận xét, bổ sung 
HS đọc KL
3/ Những thuận lợi và khó khăn của thiên nhiên Châu Á
* Thuận lợi
- Có nhiều loại khoáng sản trữ 
lượng lớn, các tài nguyên khác rất đa dạng, dồi dào
* Khó khăn
- Núi non hiểm trở khí hậu lạnh giá, khắc nghiệt gõy trở ngại lớn cho việc giao thông
- Thiên tai bất thường gây thiệt hại lớn về người và của
* KL: SGK(T13)
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')
Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
Bài 4. Thực hành. PHÂN TÍCH HOÀN LƯU GIÓ MÙA CHÂU Á
Câu 1. Dựa vào hình 4.1 và 4.2 (SGK), hãy hoàn thành bảng dưới đây.
 Hướng gió theo mùa
Khu vực
Hướng gió mùa đông (tháng 1)
Hướng gió mùa hạ (thỏng 7)
Đông Á
Đông Nam Á
Nam Á
Câu 2. Dựa vào hình 4.1 và 4.2 (SGK), hãy hoàn thành bảng dưới đây.
Mùa
Khu vực
Hướng gió chính
Từ áp cao .... đến áp thấp .......
Mùa đông
Đông Á
Đông Nam Á
Nam Á
Mùa hạ
Đông Á
Đông Nam Á
Nam Á
HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)
Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập 
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
Câu1 : Châu Ácónhiều hệ thống sông lớn nhưng phân bố không đều vì :
A .Lục địa có khí hậu phân hoá đa dạng , phức tạp .
B . Lục địa có kích thước rộng lớn , núi và sơn nguyên cao tập trung ở trung tâm có băng hà p/tr . Cao nguyên và đồng bằng rộng có khí hậu ẩm ướt .
C . Phụ thuộc vào chế độ nhiệt và chế độ ẩm của khí hậu .
D. Lục địa có diện tích rất lớn . Đia hình có nhiều núi cao đồ sộ nhát thế giới .
Câu2 : Đánh dấu (x) vào thích hợp trong bảng 
Đới cảnh quan
Đới khí hậu
Cân và cân cực 
 Ôn đới 
Cân nhiệt 
Nhiệt đới 
Xích đạo
1. Hoang mạc và bán hoang mạc.
2. Xa van , cây bụi .
3. Rừng niệt đới ẩm .
4. Rừng cận nhiệt đới ẩm .
5. Rừng và cây bụi lá cứng .
6. Thảo nguyên.
7. Rừng hỗn hợp .
8. Rừng lá kim .
9. đài nguyên.
HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)
Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quátlại toàn bộ nội dung kiến thức đó học
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
Vẽ sơ đồ tư duy khái quát lại nội dung bài học * Bài cũ :
- Học bài theo câu hỏi cuối SGK
- Làm bài tập trong VBT .
* Bài mới :- Tìm hiểu bài “ Thực hành : Phân tích hoàn lưu gió mùa châu á”theo câu hỏi in nghiêng trong bài học 
* Rút kinh nghiệm:
..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Bài 4:THỰC HÀNH
PHÂN TÍCH HOÀN LƯU GIÓ MÙA Ở CHÂU Á
I- MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức:
- Hiểu được nguồn gốc hình thành và sự thay đổi hướng gió của khu vực gió mùa châu ỏ.
2. Kĩ năng: 
- Làm quen với một loại lược đồ khí hậu mà các em ít được biết, đó là lược đồ phân bố khí áp và hướng gió.
- Nắm được kĩ năng đọc, phân tích sự thay đổi khí áp và hướng gió trên lược đồ.
3. Phẩm chất
- Giáo dục thái độ yêu thích tiết thực hành tìm hiểu khám phá khí hậu địa phương .
4. Định hướng phát triển năng lực.
- Năng lực chung : Tự học, giải quyết vấn đề , hợp tác ,giáo tiếp( sáng tạo, tự quản lý, sử dụng công nghệ thông tin, sử dụng ngôn ngữ, hợp tác .)
- Năng lực chuyên biệt : Sử dụng bản đồ , tranh ảnh để phân tích số liệu ,nhận xét (Tư duy tổng hợp kiến thức, sử dụng hình ảnh, mô hình .)
II- ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC
Giáo viên:
- Bản đồ khí hậu Châu Á.
- Lược đồ H4.1 và H4.2/SGK
- Mỏy chiếu.
Học sinh:
-Đọc trước bài 	
III- TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC
1.Ổn định 
2. kiểm tra bài cũ.(4’)
* Khí hậu Châu Áphổ biến là các kiểu khí hậu gì ?Nêu đặc điểm và địa bàn phân bố khí hậu đó ?
* Khí hậu và địa hình châu Á có ảnh hưởng đến sông ngòi châu Á như thế nào ?
3. Bài mới
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Nội dung kiến thức cần đạt
HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (2’)
Mục tiêu: Định hướng nội dung kiến thức của bài
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, năng sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
Giới thiệu bài:Bề mặt TĐ chịu sự sưởi nóng và hoá lạnh theo mùa ,khí áp trên lục địa và ngoài đại dương cũa thay đổi theo mùa , nên thời tiết cũng có những đặc tính theo mùa 
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức (20’)
Mục tiêu: - Làm quen với một loại lược đồ khí hậu mà các em ít được biết, đó là lược đồ phân bố khí áp và hướng gió.
- Nắm được kĩ năng đọc, phân tích sự thay đổi khí áp và hướng gió trên lược đồ.
Phương pháp dạy học: Trực quan, đàm thoại, giảng giải
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, sử dụng số liệu, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình .
1: Phân tích hướng gió vào mùa đông ( 8 phútt) 
Giao viờn: cho học sinh quan sát trên lược đồ phân bố khí áp và các hướng gió chính về mùa đông( tháng 1) ở khu vực khí hậu gió mùa Châu Á
? Dựa vào H 4.1 ( sgk) đọc tên các trung tâm ỏp thấp, ỏp cao? 
GV nhận xét 
? Dựa vào hình 4.1 em hãy xác định các hướng gió chính theo từng khu vực về mùa đông và ghi vào vở học theo mẫu bảng 
dưới đây.
GV nhận xét, đưa ra nội dung bảng chuẩn 
HS quan sát lược đồ 4.1 ( sgk) 
- HS lên bảng đọc tên các trung tâm áp cao, áp thấp trên H 4.1 -> lớp nhận xét, bổ sung 
- HS trả lời -> lớp theo dõi nhận xét
1/ Phân tích hướng gió vào mùa đông
Khu vực
Hướng gió mùa Đông
Đông Á
Tây Bắc - Đông Nam
Đông Nam Á
Bắc, Đông Bắc - Tây Nam
Nam Á
Đông Bắc- Tây Nam
2: Phân tích hướng gió vào mùa hạ ( 7 phútt) 
Giao viờn: Cho H/S quan sát lược đồ phân bố khí áp và 
hướng gió chính về mùa hạ( tháng 7) ở khu vực khí hậu gió mùa Châu Á
? Dựa vào hình 4.2 em hãy xác định các trung tâm áp thấp và áp cao?
GV nhận xét 
? Dựa vào hình 4.2 em hãy xác định các hướng gió chính theo từng khu vực về mùa hạ và ghi vào vở học theo mẫu bảng 4.1
GV nhận xét, đưa ra nội dung bảng chuẩn 
QS lược đồ 
H 4.2 ( sgk) 
- HS lên bảng đọc tên các trung tâm áp cao, áp thấp trên H 4.2 -> lớp nhận xét, bổ sung
- HS ltrả lời -> lớp theo dõi nhận xét 
2/ Phân tích hướng gió vào mùa hạ
Khu vực
Hướng gió mùa Hạ
Đông Á
Đông Nam -Tây Bắc
Đông Nam Á
Nam, Tây Nam - Đông Bắc
Nam Á
Tây Nam - Đông Bắc.
3: Tổng kết ( 10 phútt) 
- Qua sự phân tích hướng gió mùa mùa hạ và mùa đông hãy cho biết: 
? Tìm điểm khác nhau cơ bản về tính chất giữa gió mùa mùa đông và gió mùa mùa hạ? vì sao? 
? Nguồn gốc và sự thay đổi hướng gió của 2 mùa có ảnh hưởng như thế nào tới thời tiết và sinh hoạt, sản xuất trong 2 khu vực mùa? 
? Dựa vào H4.1, H4.2 kết hợp kiến thức đó học làm bài tập 3 sgk 
GV chuẩn kiến thức (bảng phụ sau).
QS bảng trên 
- HSTL: mùa đông lạnh khô vì xuất phát từ cao ỏp trên lục địa, mùa hạ mát và ẩm vì thổi từ đại dương vào.
- HS trả lời 
Đọc hình 4.1 & 4.2( sgk)
Thảo luận
Đại diện nhóm trình bày 
-> nhóm khác nhận xét 
2. Tổng kết
Ở bảng phụ 
Mùa
Khu vực
Hướng gió chính
Từ áp cao đến áp thấp
Mùa đông
Đông Á
Tây Bắc - Đông Nam
Xi- bia-> A-lờ-ut
Đông Nam Á
Bắc, Đông Bắc - Tây Nam
Xi-bia-> Xích đạo
ễ-xtrõy-li-a
Nam Á
Đông Bắc - Tây Nam
Xi-bia-> Xích đạo
Ô-xtrây-li-a, Nam Ấn Độ Dương
Mùa hạ 
Đông Á
Đ