Giáo án Sinh học Lớp 8 - Chủ đề 4: Hô hấp (Tiếp theo) - Năm học 2020-2021
I. Mục đích:
1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ:
- Kiến thức:
+ HS trình bày được khái niệm hô hấp và vai trò của hô hấp với cơ thể sống.
+ HS trình bày được các đặc điểm chủ yếu trong cơ chế thông khí ở phổi.
+ Trình bày được cơ chế trao đổi khí ở phổi và tế bào .
+ HS trình bày được tác nhân gây ô nhiễm không khí đối với hoạt động hô hấp.
+ Giải thích được cơ sở của việc luyện tập thể dục thể thao đúng cách.
+ Đề ra các biện pháp luyện tập để có một hệ hô hấp khoẻ mạnh và tích cực hành động ngăn ngừa các tác nhân gây ô nhiễm không khí.
+ Hiểu rõ cơ sở khoa học của hô hấp nhân tạo.
+ Nắm được trình tự các bước tiến hành hô hấp nhân tạo.
+ Biết phương pháp hà hơi thổi ngạt và phương pháp ấn lồng ngực.
- Kỹ năng:
+ Quan sát tranh hình, sơ đồ phát hiện kiến thức.
+ Có kĩ năng bảo vệ cơ thể, bảo vệ phổi tránh một số bệnh.
+ Quan sát tranh hình và thông tin phát hiện kiến thức.
+ Vận dụng kiến thức liên quan giải thích hiện tượng thực tế.
+ Hoạt động nhóm.
+ Rèn kỹ năng thực hành.
- Thái độ:
+ Giáo dục ý thức bảo vệ cơ quan hô hấp.
+ Giáo dục ý thức bảo vệ rèn luyện cơ quan hô hấp để có sức khoẻ tốt.
+ Giáo dục ý thức bảo vệ giữ gìn cơ quan hô hấp, ý thức bảo vệ môi trường .
+ Ý thức bảo vệ cơ thể, giúp người khi bị nạn.
2. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển:
+ Năng lực giải quyết vấn đề:
+ Năng lực làm việc nhóm và quan hệ với người khác:Biết phân công nhiệm vụ, lên kế hoạch và theo dõi, giám sát các hoạt động nhóm.
+ Năng lực tự học:
+ Năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn, ứng xử với tự nhiên phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.
Ngày soạn: 28/11/2020 CHỦ ĐỀ 4: HÔ HẤP - Giới thiệu chung chủ đề: Hô hấp là cơ quan rất quan trọng, từ xa xưa con người đã hiểu rằng sự sống luôn gắn liền với sự thở (Hô hấp). Cơ thể còn thở nghĩa là còn sống và ngược lại. Vì vậy, hô hấp là một hoạt động không thể thiếu trong đời sống con người chúng ta. Vậy mỗi chúng ta đã hiểu gì về hô hấp ? Trong phạm vi chủ đề hô hấp này chúng ta cần nắm các nội dung: + Khái niệm hô hấp và các cơ quan hô hấp. + Các hoạt động hô hấp. + Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh các tác nhân có hại và cách rèn luyện để có hệ hô hấp khỏe mạnh. + Cách tiến hành hô hấp nhân tạo cứu người trong các trường hợp bị nạn làm gián đoạn hô hấp. - Thời lượng dự kiến thực hiện chủ đề: 4 tiết. I. Mục đích: 1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ: - Kiến thức: + HS trình bày được khái niệm hô hấp và vai trò của hô hấp với cơ thể sống. + HS trình bày được các đặc điểm chủ yếu trong cơ chế thông khí ở phổi. + Trình bày được cơ chế trao đổi khí ở phổi và tế bào . + HS trình bày được tác nhân gây ô nhiễm không khí đối với hoạt động hô hấp. + Giải thích được cơ sở của việc luyện tập thể dục thể thao đúng cách. + Đề ra các biện pháp luyện tập để có một hệ hô hấp khoẻ mạnh và tích cực hành động ngăn ngừa các tác nhân gây ô nhiễm không khí. + Hiểu rõ cơ sở khoa học của hô hấp nhân tạo. + Nắm được trình tự các bước tiến hành hô hấp nhân tạo. + Biết phương pháp hà hơi thổi ngạt và phương pháp ấn lồng ngực. - Kỹ năng: + Quan sát tranh hình, sơ đồ phát hiện kiến thức. + Có kĩ năng bảo vệ cơ thể, bảo vệ phổi tránh một số bệnh. + Quan sát tranh hình và thông tin phát hiện kiến thức. + Vận dụng kiến thức liên quan giải thích hiện tượng thực tế. + Hoạt động nhóm. + Rèn kỹ năng thực hành. - Thái độ: + Giáo dục ý thức bảo vệ cơ quan hô hấp. + Giáo dục ý thức bảo vệ rèn luyện cơ quan hô hấp để có sức khoẻ tốt. + Giáo dục ý thức bảo vệ giữ gìn cơ quan hô hấp, ý thức bảo vệ môi trường . + Ý thức bảo vệ cơ thể, giúp người khi bị nạn. 2. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển: + Năng lực giải quyết vấn đề: + Năng lực làm việc nhóm và quan hệ với người khác:Biết phân công nhiệm vụ, lên kế hoạch và theo dõi, giám sát các hoạt động nhóm. + Năng lực tự học: + Năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn, ứng xử với tự nhiên phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: + Tranh 20.1 à 20.3 tr 64 – 65 /SGK. + Hình 21.1, 21.2, 21.4 tr 68, 69 SGK. + Baûng phuï 21 trang 69 SGK. + Sô ñoà vaän chuyeån maùu trong heä tuaàn hoaøn. + Moät soá tranh aûnh veà oâ nhieãm khoâng khí vaø taùc haïi. + Tö lieäu veà thaønh tích reøn luyeän cô theå ñaëc bieät vôùi heä hoâ haáp. + Hình 23.1 vaø 23.2 / tr 75, 76 SGK + Chieáu caù nhaân, Goái boâng caù nhaân, Gaïc hoaëc vaûi meàm. 2. Học sinh: + Tìm hiểu tư liệu về hoạt động hô hấp ở người. + OÂn laïi sô ñoà vaän chuyeån maùu trong heä tuaàn hoaøn. + Tranh aûnh veà oâ nhieãm khoâng khí. + Gaïc y teá hoaëc vaûi meàm. + Tìm hieåu tröôùc baøi. III. Tiến trình dạy học: Hoạt động 1: Tình huống xuất phát khởi động Mục tiêu hoạt động Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động Hs hình thành ý niệm ban đầu về hô hấp, vai trò của hô hấp đối với sự sống con người. - GV yêu cầu học sinh: + Thực hiện nín thở khoảng 30 giây. + Suy nghỉ, dự đoán về thành phần các khí khi hít vào và thở ra. - Nhận xét cảm giác khi nhịn thở, dự đoán thành phần khí khi hít vào và thở ra. - GV: Vậy hô hấp có vai trò như thế nào đối với cơ thể và hệ hô hấp gồm những cơ quan nào, hoạt động ra sao, chúng ta cùng nghiên cứu tìm hiểu chủ đề này. * Dự kiến sản phẩm - Khi nhịn thở có cảm giác mệt, khó chịu. - Dự đoán: thành phần khí khi hít vào và thở ra là O2 và CO2 * Đánh giá kết quả hoạt động Giáo viên đánh giá Hoạt động 2: Hình thành kiến thức Mục tiêu hoạt động Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động HS trình baøy khaùi nieäm hoâ haáp. Thaáy ñöôïc vai troø heä hoâ haáp vôùi cô theå. HS phaûi naém vaø trình baøy ñöôïc caùc cô quan hoâ haáp vaø thaáy roõ caáu taïo phuø hôïp chöùc naêng. HS trình baøy ñöôïc cô cheá thoâng khí ôû phoåi thöïc chaát laø hít vaøo vaø thôû ra. HS phaûi trình baøy ñöôïc cô cheá trao ñoåi khí ôû phoåi vaø ôû teá baøo, ñoù laø söï khueách taùn caùc chaát khí: oxy, caùcboânic + Chæ ra ñöôïc caùc taùc nhaân coù haïi cho heä hoâ haáp. + Neâu caùc bieän phaùp baûo veä traùnh caùc taùc nhaân gaây haïi . + HS chæ ra ñöôïc ích lôïi cuûa vieäc luyeän taäp hít thôû saâu töø nhoû. + Xaây döïng cho mình phöông phaùp luyeän taäp phuø hôïp coù hieäu quả. Tìm hieåu caùc nguyeân nhaân laøm giaùn ñoaïn hoâ haáp. Naém ñöôïc caùc böôùc tieán haønh khi haø hôi thoåi ngaït vaø aán loàng ngöïc. Nội dung 1: Hô hấp và các cơ quan hộ hấp: 1. Tìm hieåu Khaùi nieäm hoâ haáp: - GV yeâu caàu HS nghieân cöùu thoâng tin + Qs H20.1. Keát hôïp vôùi sô ñoà SGK: - GV neâu caâu hoûi: + Hoâ haáp laø gì ? + Hoâ haáp goàm nhöõng giai ñoaïn chuû yeáu naøo ? + Hoâ haáp coù lieân quan nhö theá naøo vôùi hoaït ñoäng soáng cuûa cô theå ? + Söï thôû coù yù nghóa gì vôùi heä hoâ haáp ? - GV bao quaùt caû lôùp, giuùp ñôõ nhoùm yeáu. - GV ñaùnh giaù keát quaû vaø hoaøn thieän kieán thöùc. - GV löu yù: Vôùi caâu hoûi thöù 3 neân vieát sô ñoà cuïï theå ñeå giaûi thích veà vai troø cuûa heä hoâ haáp Gluxit + O2 Enzim ATP + CO2 + H2O ATP caàn cho moïi hoaït ñoäng cuûa teá baøo cô theå . - GV: Ta noùi söï thôû laø quaù trình hoâ haáp ñaõ hoaøn chænh chöa ? - GV löu yù cho HS : Söï thôû giuùp thoâng khí ôû phoåi, taïo ñieàu kieän cho söï trao ñoåi khí dieãn ra lieân tuïc ôû teá baøo. 2. Tìm hieåu caùc cô quan trong heä hoâ haáp vaø chöùc naêng cuûa chuùng: - Yeâu caàu HS quan saùt hình 20.2 - 20.3 vaø baûng 20 SGK, trao ñoåi nhoùm, traû lôøi caâu hoûi: + Heä hoâ haáp goàm nhöõng cô quan naøo ? + Caáu taïo caùc cô quan ñoù ? - Moät HS trình baøy treân tranh, HS khaùc theo doõi, nhaän xeùt boå sung. => HS töï ruùt ra keát luaän. - GV nhaän xeùt hoaøn chænh vaø ñi saâu phaân tích treân hình veû cho HS roõ. - GV giaûng giaûi theâm: - Trong suoát ñöôøng daãn khí ñeàu coù heä thoáng mao maïch vaø lôùp chaát nhaày. - Caáu taïo pheá nang vaø hoaït ñoäng trao ñoåi khí ôû pheá nang. - GV: Khaùi quaùt chöùc naêng cuûa ñöôøng daãn khí vaø hai laù phoåi ? Phương pháp dạy học: - Thảo luận nhóm - Nêu và giải quyết vấn đề. - Phương pháp trực quan. Nội dung 2: Hoạt động hô hấp. 1. Tìm hieåu söï thoâng khí ôû phoåi - GV yeâu caàu nghieân cöùu thoâng tin SGK + Qs H.21-1. - GV neâu caâu hoûi: + Vì sao khi caùc xöông söôøn ñöôïc naâng leân thì theå tích loàng ngöïc taêng leân vaø ngöôïc laïi ? + Thöïc chaát söï thoâng khí ôû phoåi laø gì ? - GV ñaùnh giaù keát quaû cuûa caùc nhoùm. - GV giaûng giaûi theâm baèng hình veõ H.21-1 ( coù theå duøng hình aûnh chieác ñeøn xeáp ñeå HS deã hieåu). - GV tieáp tuïc neâu caâu hoûi ñeå HS thaûo luaän. + Caùc cô xöông ôû loàng ngöïc ñaõ phoái hôïp hoaït ñoäng nhö theá naøo ñeã taêng giaõm theå tích loàng ngöïc ? + Hoâ haáp bình thöôøng vaø gaéng söùc coù theå phuï thuoäc nhöõng yeáu toá naøo? - GV giuùp HS hoaøn thieän kieán thöùc. - GV söû duïng H.21-2 giaûng giaûi theâm 1 soá theå tích khí. - GV hoûi: Vì sao neân taäp hít thôû saâu ? 2. Tìm hieåu söï trao ñoåi khí ôû phoåi vaø teá baøo: - GV neâu vaán ñeà: + Söï trao ñoåi khí ôû phoåi vaø teá baøo thöïc hieän theo cô cheá naøo ? - GV giôùi thieäu baûng 21: - GV Yeâu caàu: + Nhaän xeùt thaønh phaàn khí hít vaøo vaø thôû ra? + Do ñaâu coù söï cheânh leäch noàng ñoä caùc chaát khí ? - GV ñaùnh giaù keát quaû cuûa caùc nhoùm. GV caàn giaûng giaûi theâm vì phaàn naøy khoù. - GV yeâu caàu HS quan saùt H.21-4, yeâu caàu: Moâ taû söï khueách taùn cuûa O2 vaø CO2 ? - GV ñaùnh giaù keát quaû, hoaøn thieän kieán thöùc. - GV duøng tranh söï vaän chuyeån maùu phaân tích theâm: + Söï TÑK ôû phoåi thöïc chaát laø söï trao ñoåi giöõa mao maïch pheá nang vôùi pheá nang: Noàng ñoä O2 trong mao maïch thaáp, coøn CO2 cao vaø ngöôïc laïi. - Söï ÑK ôû TB laø söï trao ñoåi giöõa TB vôùi mao maïch, maø ôû TB tieâu duøng O2 hieàu neân noàng ñoä O2 bao giôø cuõng thaáp, coøn CO2 cao. Maùu ôû voøng tuaàn hoaøn lôùn ñi tôùi caùc TB giaøu O2 neân coù söï cheânh leäch noàng ñoä caùc chaát daãn ñeán khueách taùn. - GV hoûi theâm: Giöõa söï trao ñoåi khí ôû TB vaø phoåi ôû ñaâu quan troïng hôn ? - GV giuùp HS giaûi tích roõ ñieàu naøy.(Neáu HS khoâng traû lôøi ñöôïc). Phương pháp dạy học: - Thảo luận nhóm - Nêu và giải quyết vấn đề. - Phương pháp trực quan. Nội dung 3: Vệ sinh hô hấp. ¯ Caàn baûo veä heä hoâ haáp khoûi caùc taùc nhaân coù haïi: - GV yeâu caàu HS nghieân cöùu baûng 22, ghi nhôù kieán thöùc. - GV neâu caâu hoûi: + Coù nhöõng taùc nhaân gaây haïi naøo tôùi hoaït ñoäng hoâ haáp? + Haõy ñeà ra caùc bieän phaùp baûo veä heä hoâ haáp traùnh caùc taùc nhaân coù haïi? - GV löu yù: ÔÛ caâu hoûi 2 HS coù theå keå raát nhieàu bieän phaùp, sau ñoù GV toùm taét laïi 3 vaán ñeà: + Baûo veä moâi tröôøng chung. + Moâi tröôøng laøm vieäc. + Baûo veä chính baûn thaân. - GV neâu caâu hoûi lieân heä thöïc teá: Vaäy baûn thaân em ñaõ laøm gì baûo veä moâi tröôøng trong saïch ôû tröôøng lôùp? - GV söû duïng tranh aûnh veà oâ nhieåm moâi tröôøng, giôùi thieäu cho HS quan saùt => khaúng ñònh taùc nhaân gaây haïi. 3. Caàn luyeän taäp ñeå coù moät heä hoâ haáp khoeû maïnh: - GV yeâu caàu HS ñoïc thoâng tin SGK/ tr 72,73. - GV neâu caâu hoûi: + Vì sao khi luyeän taäp theå thao ñuùng caùch thì coù ñöôïc dung tích soáng lyù töôûng ? + Giaûi thích vì sao khi thôû saâu vaø giaûm soá nhòp thôû trong moãi phuùt seõ taêng hieäu quaû hoâ haáp ? - Caù nhaân töï nghieân cöùu thoâng tin trong SGK/ tr 72,73. Keát hôïp vôùi thöïc teá reøn luyeän cuûa baûn thaân, trao ñoåi nhoùm ñeå thoáng nhaát caâu traû lôøi. - GV löu yù seõ coù nhieàu yù kieán khaùc nhau cuûa HS khi trao ñoåi, GV phaûi toång hôïp thaønh nhoùm kieán thöùc. - GV boå sung theâm: + Dung tích soáng phuï thuoäc dung tích phoåi vaø khí caën. + Dung tích phoåi phuï thuoäc vaøo theå tích loàng ngöïc. + Dung tích loàng ngöïc phuï thuoäc söï phaùt trieån khung xöông söôøn. + ÔÛ tuoåi phaùt trieån taäp luyeän thì khung xöông söôøn môû roäng, sau tuoåi ñoù thì khoâng phaùt trieån ñöôïc nöõa. - GV ñöa moät soá ví duï veà: Khi thôû saâu vaø giaûm nhòp thôû trong moãi phuùt seõ taêng hieäu quaû hoâ haáp. - GV hoûi: + Haõy ñeà ra bieän phaùp taäp luyeän ñeå coù heä hoâ haáp khoeû maïnh ? + Quaù trình luyeän taäp ñeå taêng dung tích soáng cuûa phoåi phuï thuoäc nhöõng yeáu toá naøo ? . Phương pháp dạy học: - Quan sát thí nghiệm. - Thảo luận nhóm - Nêu và giải quyết vấn đề. - Phương pháp trực quan. Nội dung 4: Thực hành hô hấp nhân tạo. 1. Tìm hieåu nguyeân nhaân laøm giaùn ñoaïn hoâ haáp: - GV yeâu caàu HS tìm hieåu thoâng tin SGK. - HS nghieân cöùu SGK trang 75, naém baét kieán thöùc. - GV: Coù nhöõng nguyeân nhaân naøo laøm hoâ haáp cuûa ngöôøi bò giaùn ñoaïn? - HS khaùc traû lôøi, HS khaùc nhaän xeùt boå sung theâm nhöõng nguyeân nhaân khaùc. - GV nhaän xeùt hoaøn chænh. - GV ñaët vaán ñeà: Khi bò giaùn ñoaïn hoâ haáp thì phaûi laøm gì? 2. Tìm hieåu tieán haønh hoâ haáp nhaân taïo: - GV neâu yeâu caàu: + Phöông phaùp haø hôi thoåi ngaït ñöôïc tieán haønh nhö theá naøo ? - GV löu yù cho HS: + Neáu mieäng naïn nhaân cöùng khoù môû, coù theå duøng tay bòt mieäng vaø thoåi vaøo muõi. + Neáu tim ñoàng thôøi ngöøng ñaäp thì coù theå ñoàng thôøi vöøa thoåi ngaït vöøa xoa boùp tim. - GV yeâu caàu: Thöïc hieän phöông phaùp aán loàng ngöïc ôû nhoùm. - GV giaùm saùt caùc nhoùm, giuùp ñôõ caùc nhoùm yeáu, thao taùc chöa chính xaùc. - GV goïi vaøi nhoùm ñeå kieåm tra. - GV ñaùnh giaù coâng vieäc cuûa nhoùm. - GV löu yù cho HS: + Coù theå ñaët naïn nhaân naèm saáp, ñaàu hôi nghieâng sang moät beân. + Duøng hai tay vaø söùc naëng cô theå aán vaøo phaàn ngöïc döôùi cuûa naïn nhaân theo töøng nhòp. Phương pháp dạy học: - Nêu và giải quyết vấn đề. - Phương pháp trực quan. - Phương pháp thực hành. * Dự kiến sản phẩm + Nêu khái niệm. + Goàm 3 giai ñoaïn: Söï thôû, trao ñoåi khí ôû phoåi, trao ñoåi khí ôû teá baøo. + Nhôø coù hoâ haáp maø cô theå môùi ñuû oâxi ñeå taoï ra naêng löôïng cung caáp cho caùc hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo vaø toaøn boä cô theå. HS nắm bắt thông tin. * Đánh giá kết quả hoạt động Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá - Hoâ haáp laø quaù trình khoâng ngöøng cung caáp O2 cho teá baøo cuûa cô theå vaø thaûi CO2 ra ngoaøi. - Vai troø: Nhôø hoâ haáp maø oâxi ñöôïc laáy vaøo ñeå oâxi hoùa caùc hôïp chaát höõu cô taïo ra naêng löôïng caàn cho moïi hoaït ñoäng soáng cuûa cô theå. - Hoâ haáp goàm 3 giai ñoaïn: + Söï thôû. + Trao ñoåi khí ôû phoåi. + Trao ñoåi khí ôû teá baøo. * Dự kiến sản phẩm - Caù nhaân töï nghieân cöùu baûng 20 quan saùt hình, tranh xaùc ñònh caùc cô quan hoâ haáp. - HS neâu khaùi quaùt chöùc naêng. - HS naém baét thoâng tin. * Đánh giá kết quả hoạt động Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá rút ra kiến thức Cô quan hoâ haáp: - Ñöôøng daãn khí : khoang muõi, haàu, thanh quaûn, khí quaûn, pheá quaûn. - Hai laù phoåi. Chöùc naêng: - Ñöôøng daãn khí coù chöùc naêng daãn khí vaøo vaø ra, ngaên buïi, laøm aåm vaø aám khoâng khí ñi vaøo phoåi. - Phoåi thöïc hieän trao ñoåi khí giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi. * Dự kiến sản phẩm + Xöông söôøn naâng leân, cô lieân söôøn, cô hoaønh co, loàng ngöïc keùo leân, roäng, nhoâ ra.. + Nhôø vaøo ñoäng taùc hít vaøo vaø thôû ra. * Đánh giá kết quả hoạt động Cho các nhóm học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá rút ra kiến thức - Söï thoâng khí ôû phoåi laø nhôø cöû ñoäng hoâ haáp (hít vaøo vaø thôû ra). - Trong cöû ñoäng hoâ haáp coù söï phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc cô hoâ haáp (cô lieân söôøn, cô hoaønh, cô buïng phoái hôïp vôùi xöông öùc, xöông söôøn) laøm thay ñoåi theå tích loâng ngöïc, giuùp cho khoâng khí trong phoãi thöôøng xuyeân ñöôïc ñoåi môùi. - Dung tích phoåi phuï thuoäc: taàm voùc, tình traïng söùc khoeû, söï luyeän taäp * Dự kiến sản phẩm - Cơ chế khuếch tán. ÔÛ phoåi : + O2 töø phoåi vaøo maùu. + CO2 töø maùu vaøo phoåi. ÔÛ teá baøo : + O2 töø maùu vaøo teá baøo. + CO2 töø teá baøo vaøo maùu. * Đánh giá kết quả hoạt động Cho các nhóm học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá rút ra kiến thức - Söï TÑK ôû phoåi : + O2 khueách taùn töø pheá nang vaøo maùu. + CO2 khueách taùn töø maùu vaøo pheá nang. - Söï TÑK ôû teá baøo: + O2 khueách taùn töø maùu vaøo teá baøo. + CO2 khueách taùn töø teá baøo vaøo maùu. * Dự kiến sản phẩm - Caù nhaân töï nghieân cöùu baûng 22 tr 72/ SGK. Naém baét kieán thöùc. - Yeâu caàu neâu ñöôïc: Khoâng vöùt raùc, xeù giaáy, khoâng khaïc nhoå böøa baõi tuyeân truyeàn cho caùc baïn khaùc cuøng tham gia. - Naém baét kieán thöùc. * Đánh giá kết quả hoạt động Cho các nhóm học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá rút ra kiến thức - Caùc taùc nhaân coù haïi cho ñöôøng hoâ haáp laø: Buïi, chaát khí ñoäc nhö NOx, SOx, CO, Nicoâtin, nitroâzamin, caùc vi sinh vaät gaây neân caùc beänh lao phoåi, vieâm phoåi, ngoä ñoäc, ung thö phoåi - Bieän phaùp baûo veää heä hoâ haáp traùnh taùc nhaân gaây haïi: + Xaây döïng moâi tröôøng trong saïch: troàng nhieàu caây xanh, khoâng xaõ raùc böøa baûi. + Khoâng huùt thuoác laù + Ñeo khaåu trang trong khi lao ñoäng ôû moâi tröôøng coù nhieàu buïi. * Dự kiến sản phẩm - Taäp thöôøng xuyeân töø nhoû ñeå tang theå tích loàng ngöïc - Hít thôû saâu ñaåy ñöôïc nhieàu khí caën ra ngoaøi. - HS nắm bắt thông tin. - Nêu được các biện pháp. * Đánh giá kết quả hoạt động Cho các nhóm học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá rút ra kiến thức - Caàn luyeän taäp theå duïc theå thao, phoái hôïp vôùi taäp thôû saâu vaø nhòp thôû thöôøng xuyeân töø beù seõ coù heä hoâ haáp khoeû maïnh - Luyeän taäp theå thao phaûi vöøa söùc, reøn luyeän töø töø * Dự kiến sản phẩm - Đuối nước, ngạt khói * Đánh giá kết quả hoạt động Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá rút ra kiến thức - Khi bò cheát ñuoái, nöôùc vaøo phoåi, caàn loaïi boû nöôùc. - Khi bò ñieän giaät, caàn ngaét doøng ñieän. - Khi bò thieáu khí hay coù nhieàu khí ñoäc, khieâng naïn nhaân ra khoûi khu vöïc ñoù. - Nêu phương pháp. - Nêu phương pháp. Hoạt động 3: Luyện tập Mục tiêu hoạt động Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động HS nắm được những kiến thức cơ bản, trọng tâm của chủ đề hô hấp. - GV nêu câu hỏi, yêu cầu học sinh trả lời: + Theá naøo laø hoâ haáp ? Vai troø hoâ haáp vôùi caùc hoaït ñoäng cô theå ? + GV yeâu caàu 2 HS leân xaùc ñònh caùc boä phaän cuûa heä hoâ haáp treân tranh. + Söï thoâng khí ôû phoåi laø gì ? Quaù trình ñoù ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo ? + Trình baøy söï trao ñoåi khí ôû phoåi vaø ôû teá baøo ? + Haõy ñeà ra bieän phaùp reøn luyeän ñeå coù heä hoâ haáp khoõe maïnh? + Yêu cầu 2 nhóm hs lên thực hiện lại các thao tác thực hành hô hấp nhân tạo. * Dự kiến sản phẩm - HS trả lời được, và hoàn thành một số bài tập mà GV đề ra. - HS thực hiện thao tác đúng. * Đánh giá kết quả hoạt động Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá Hoạt động 4: Vận dụng, tìm tòi mở rộng Mục tiêu hoạt động Nội dung, phương thức tổ chức hoạt động học tập của học sinh Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết quả hoạt động - Vận dụng được kiến thức vào một số tình huống cụ thể. - Biết ứng xử thích hợp trong các tình huống về vấn đề hô hấp. - GV hoûi : + Ñöôøng daãn khí coù chöùc naêng laøm aám khoâng khí, vaäy taïi sao muøa ñoâng ñoâi khi chuùng ta laïi bò nhieãm laïnh vaøo phoåi ? + Chuùng ta caàn coù bieän phaùp gì baûo veä cô quan hoâ haáp ? + Vì sao neân taäp hít thôû saâu ? - GV neâu caâu hoûi lieân heä thöïc teá: Vaäy baûn thaân em ñaõ laøm gì baûo veä moâi tröôøng trong saïch ôû tröôøng lôùp? - GV söû duïng tranh aûnh veà oâ nhieåm moâi tröôøng, giôùi thieäu cho HS quan saùt => khaúng ñònh taùc nhaân gaây haïi. + Trong moâi tröôøng coù nhieàu taùc nhaân gaây haïi cho heä hoâ haáp, moãi chuùng ta caàn phaûi laøm gì ñeå baûo veä moâi tröôøng vaø baûo veä chính mình? + Huùt thuoác laù coù haïi nhö theá naøo ñeán heä hoâ haáp ? + Haõy ñeà ra bieän phaùp taäp luyeän ñeå coù heä hoâ haáp khoeû maïnh ? * Dự kiến sản phẩm - Vì mùa đông không khí khô và lạnh. + Đeo khẩu trang khi ra đường để tránh bụi - Khoâng vöùt raùc, xeù giaáy, khoâng khaïc nhoå böøa baõi tuyeân truyeàn cho caùc baïn khaùc cuøng tham gia. * Đánh giá kết quả hoạt động Cho học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên đánh giá IV. Câu hỏi / bài tập kiểm tra, đánh giá chủ đề theo định hướng phát triển năng lực của học sinh. Mức độ nhận biết: + Hoâ haáp laø gì ? + Hoâ haáp goàm nhöõng giai ñoaïn chuû yeáu naøo ? + Heä hoâ haáp goàm nhöõng cô quan naøo ? + Caáu taïo caùc cô quan ñoù ? + Khaùi quaùt chöùc naêng cuûa ñöôøng daãn khí vaø hai laù phoåi ? + Coù nhöõng taùc nhaân gaây haïi naøo tôùi hoaït ñoäng hoâ haáp? + Haõy ñeà ra caùc bieän phaùp baûo veä heä hoâ haáp traùnh caùc taùc nhaân coù haïi? Mức độ thông hiểu: + Hoâ haáp coù lieân quan nhö theá naøo vôùi hoaït ñoäng soáng cuûa cô theå ? + Ta noùi söï thôû laø quaù trình hoâ haáp ñaõ hoaøn chænh chöa ? + Hoâ haáp bình thöôøng vaø gaéng söùc coù theå phuï thuoäc nhöõng yeáu toá naøo? + Moâ taû söï khueách taùn cuûa O2 vaø CO2 ? + Vì sao khi luyeän taäp theå thao ñuùng caùch thì coù ñöôïc dung tích soáng lyù töôûng ? + Giaûi thích vì sao khi thôû saâu vaø giaûm soá nhòp thôû trong moãi phuùt seõ taêng hieäu quaû hoâ haáp ? Mức độ vận dụng: + Ñöôøng daãn khí coù chöùc naêng laøm aám khoâng khí, vaäy taïi sao muøa ñoâng ñoâi khi chuùng ta laïi bò nhieãm laïnh vaøo phoåi ? + Vì sao neân taäp hít thôû saâu ? + GV söû duïng tranh aûnh veà oâ nhieåm moâi tröôøng, giôùi thieäu cho HS quan saùt => khaúng ñònh taùc nhaân gaây haïi. + Haõy ñeà ra bieän phaùp taäp luyeän ñeå coù heä hoâ haáp khoeû maïnh ? Mức độ vận dụng cao: + Huùt thuoác laù coù haïi nhö theá naøo ñeán heä hoâ haáp ? + Trong moâi tröôøng coù nhieàu taùc nhaân gaây haïi cho heä hoâ haáp, moãi chuùng ta caàn phaûi laøm gì ñeå baûo veä moâi tröôøng vaø baûo veä chính mình? + GV neâu caâu hoûi lieân heä thöïc teá: Vaäy baûn thaân em ñaõ laøm gì baûo veä moâi tröôøng trong saïch ôû tröôøng lôùp? V. Phụ lục: (chức năng: trao đổi khí) Dẫn khí vào và ra, làm ẩm, làm ấm không khí đi vào và bảo vệ phổi SÔ ÑOÀ TÖ DUY 1 HOÂ HAÁP VAØ CAÙC CÔ QUAN HOÂ HAÁP SÔ ÑOÀ TÖ DUY 2
Tài liệu đính kèm:
- giao_an_sinh_hoc_lop_8_chu_de_4_ho_hap_tiep_theo_nam_hoc_202.doc