Bài giảng Địa lí Lớp 8 - Bài 41: Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ

MÔN: D ỊA LÍ 8 
 BÀI 41: MIỀN BẮC 
 VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
8a3 
MiỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
MiỀN TÂY BẮC 
BẮC TRUNG BỘ 
MiỀN NAM 
VÀ NAM BỘ 
TRUNG BỘ 
 Việt Nam được chia thành 3 miền địa lí tự nhiên. Mỗi miền có những nét nổi bật về cảnh quan tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên góp phần phát triển kinh tế xã hội của cả nước. 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
Quan sát 2 lược đồ, xác định trên lược đồ tự nhiên Việt Nam vị trí, phạm vi lãnh thổ của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ? 
Hình 41.1 Lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ 
Lược đồ tự nhiên Việt Nam 
Hình 41.1 lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc Và Đông Bắc Bắc Bộ 
 Dựa vào hình 41.1, cho biết miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ bao gồm những bộ phận nào? 
 Bao gồm: 
 Khu đồi núi tả ngạn sông Hồng. 
 Khu vực đồng bằng Bắc Bộ. 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
Dựa vào hình 41.1, cho biết vị trí của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ tiếp liền với những khu vực nào? 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
Hình 41.1 lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ 
 Tiếp liền với khu vực ngoại chí tuyến và á nhiệt đới Hoa Nam (Trung Quốc ). 
Nhắc lại tính chất nhiệt đới của khí hậu nước ta? 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
- Số giờ nắng trong năm cao: từ 1400 - 3000 giờ. 
- Nhiệt độ trung bình năm vượt trên 21 0 C. 
Dựa vào hình kênh chữ sgk, cho biết đặc điểm khí hậu của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ vào mùa đông? 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
- Mùa đông: lạnh giá, mưa phùn, gió bấc, lượng mưa nhỏ. Nhiệt độ thấp nhất < 0 0 c (ở miền núi) và < 5 0 c (ở đồng bằng). Mùa đông đến sớm và kết thúc muộn. 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
Vì sao mùa đông ở miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ đến sớm và kết thúc muộn? Tại sao tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước? 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
Gió mùa đông 
 Do ảnh hưởng của vị trí địa lí: Là miền đầu tiên của nước ta chịu ảnh hưởng của gió mùa đông bắc từ phương bắc tràn tới. 
- Do tác động của địa hình. 
Khí hậu mùa đông lạnh có thuận lợi và khó khăn gì cho sản xuất và đời sống của người dân trong miền? 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
 Thuận lợi: Cho phát triển các loại cây ưa lạnh cận nhiệt đới nhất là rau màu, hoa quả vụ đông - xuân như: Khoai tây, su hào, cải bắp, cà chua và các loại hoa 
BÊ CHẾT VÌ RÉT Ở HÀ GIANG 
LÚA ĐÔNG XUÂN THIẾU NƯỚC 
RAU BỊ ÚA VÀNG VÌ SƯƠNG MUỐI 
Khí hậu mùa đông lạnh có thuận lợi và khó khăn gì cho sản xuất và đời sống của người dân trong miền? 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
- Khó khăn: sương muối, sương giá, hạn hán. 
 Dựa vào kênh chữ sgk và lược đồ cho biết thời tiết trong mùa hạ của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ? 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
 Mùa hạ: Nóng, ẩm, mưa nhiều. Đặc biệt tiết mưa ngâu vào tháng 8. 
Gió mùa mùa hạ 
Quan sát hình 41.1, kể tên các dạng địa hình của mền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ? 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
Các dạng địa hình: Núi trung bình, núi thấp, đồi và thềm phù sa cổ, núi đá vôi, đồng bằng. 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
3, Địa hình phần lớn là đồi núi thấp với nhiều cánh cung lớn mở rộng về phía bắc và quy tụ ở Tam Đảo. 
Hình 41.1 Lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ 
Nhận xét về đặc điểm địa hình của miền? Dạng địa hình nào là chủ yếu? Hướng núi chính 
Địa hình rất đa dạng, phần lớn là đồi núi thấp, hướng vòng cung (gồm nhiều cánh cung lớn). 
 Dựa vào hình 41.1 xác định sơn nguyên đá vôi Hà Giang, Cao Bằng. Các cánh cung: Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều và đồng bằng Sông Hồng, vùng quần đảo Hạ Long (Quảng Ninh ). 
Hình 41.1 lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ 
Trong miền có dạng địa hình gì độc đáo? 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
Địa hình cacxtơ. 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
3, Địa hình phần lớn là đồi núi thấp với nhiều cánh cung lớn mở rộng về phía bắc và quy tụ ở Tam Đảo. 
 Quan sát lát cắt địa hình hình 41.2, nhận xét về hướng nghiêng của địa hình miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ? 
Hướng nghiêng địa hình của miền là từ tây bắc xuống đông nam. 
Hình 41.1 lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ 
 Dựa vào H41.1, Xác định các hệ thống sông lớn của miền và cho biêt hướng chảy của chúng ? 
Sông ngòi: chảy theo hướng tây bắc - đông nam (hệ thống sông Hồng) và hướng vòng cung (Sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam, sông Kì Cùng-Bằng Giang . ) 
Hình 41.1 lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ 
Do hướng của địa hình quyết định hướng chảy của sông. 
Vì sao sông ngòi của miền lại có hướng chảy như vậy? 
Sông ngòi của miền có đặc điểm gì? 
Hình 41.1 lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ 
Sông thường có thung lũng rộng, độ dốc nhỏ, hàm lượng phù sa tương đối lớn, có hai mùa nước: Mùa lũ và mùa cạn. 
 Để phòng chống lũ lụt ở đồng bằng Sông Hồng nhân dân ta đã làm gì? Việc làm đó đã biến đổi địa hình ở đây như thế nào? 
Đắp đê làm cho địa hình ở đây tạo thành nhiều ô trũng. 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
Khoáng sản, thủy điện, phong cảnh đẹp 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
3, Địa hình phần lớn là đồi núi thấp với nhiều cánh cung lớn mở rộng về phía bắc và quy tụ ở Tam Đảo. 
Hình 41.1 Lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ 
Dựa vào kênh chữ sgk, hình 41.1 hãy cho biết miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ có những tài nguyên nào? 
4. Tài nguyên phong phú, đa dạng và nhiều cảnh quan đẹp nổi tiếng. 
Hình 41.1 lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc Và Đông Bắc Bắc Bộ 
 Quan sát hình 41.1, xác định các khoáng sản của miền? 
- Các khoáng sản: Than, sắt, Bô xít, thiếc, vàng . 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
3, Địa hình phần lớn là đồi núi thấp với nhiều cánh cung lớn mở rộng về phía bắc và quy tụ ở Tam Đảo. 
4. Tài nguyên phong phú, đa dạng và nhiều cảnh quan đẹp nổi tiếng. 
Dựa vào những hiểu biết của mình và kênh chữ sgk hãy kể tên các cảnh quan đẹp của miền? 
Miền có nhiều cảnh quan đẹp nổi tiếng như: vịnh Hạ Long, Hồ Ba Bể, Núi Mẫu Sơn, Bãi Tắm Trà Cổ, Vườn quốc gia Cúc Phương, Tam Đảo . 
V­ên quèc gia Cóc Ph­¬ng 
H¹ Long 
Mét sè c¶nh quan ®Ñp cña miÒn 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
3, Địa hình phần lớn là đồi núi thấp với nhiều cánh cung lớn mở rộng về phía bắc và quy tụ ở Tam Đảo. 
4. Tài nguyên phong phú, đa dạng và nhiều cảnh quan đẹp nổi tiếng. 
Thiên nhiên của miền có những khó khăn trở ngại nào? 
 Bão, lũ lụt, hạn hán, giá rét . 
 Một số vùng cân bằng sinh thái bị đảo lộn, rừng bị chặt phá, đất bị xói mòn, biển bị ô nhiễm 
Những khó khăn trở ngại về tự nhiên của miền 
Tiết 46: Bài 41: MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
1, Vị trí và phạm vi lãnh thổ 
2, Tính chất nhiệt đới bị giảm sút mạnh mẽ, mùa đông lạnh nhất cả nước. 
3, Địa hình phần lớn là đồi núi thấp với nhiều cánh cung lớn mở rộng về phía bắc và quy tụ ở Tam Đảo. 
4. Tài nguyên phong phú, đa dạng và nhiều cảnh quan đẹp nổi tiếng. 
Chúng ta phải làm thế nào để giữ cho môi trường ở đây được trong sạch, kinh tế phát triển bền vững? 
- Khai thác khoáng sản hợp lí, có kế hoạch. Bảo vệ môi trường khi khai thác khoáng sản. 
- Không chặt phá rừng, đốt rừng làm nương rẫy. Tích cực trồng rừng. 
- Chất thải của sản xuất và sinh hoạt phải được xử lí trước khi đưa ra sông, hồ, biển 
MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
VÞ trÝ vµ ph¹m vi l·nh thæ. 
Địa hình phÇn lín lµ ®åi nói thÊp víi nhiÒu c¸nh cung nói më réng vÒ phÝa B¾c vµ quy tô vÒ Tam đ ¶o 
Tµi nguyªn phong phó ®a d¹ng, cã nhiÒu c¶nh quan ®Ñp næi tiÕng 
 TÝnh chÊt nhiÖt ®íi bÞ gi¶m sót m¹nh mÏ, mïa ®«ng l¹nh nhÊt c¶ n­íc 
Những khó khăn về tự nhiên và biện pháp bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế bền vững 
Củng cố 
MIỀN BẮC VÀ ĐÔNG BẮC BẮC BỘ 
xác định trên lược đồ tự nhiên Việt Nam vị trí, phạm vi lãnh thổ của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ? 
Lược đồ tự nhiên Việt Nam 
 Dựa vào hình 41.1 xác định sơn nguyên đá vôi Hà Giang, Cao Bằng. Các cánh cung: Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều và đồng bằng Sông Hồng. 
Hình 41.1 lược đồ địa hình và khoáng sản Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ 
Củng cố 
Dặn dò : 
- Học bài cũ, làm bài tập (không làm bài tập 3) 
- Sưu tầm các tư liệu về các khu du lịch nổi tiếng của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ. 
- Chuẩn bị bài 42: Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ 
KÍNH CHÚC CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO MẠNH KHỎE, HẠNH PHÚC 
CHÚC CÁC EM HỌC SINH CHĂM NGOAN HỌC GIỎI 
CẢM ƠN CÁC THẦY, CÔ GIÁO 
VÀ CÁC EM HỌC SINH