Bài giảng Hóa học Lớp 8 - Điều chế Hiđro. Phản ứng thế - Nguyễn Thị Minh Lợi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - QUỸ LAWRENCES.TINH Cuộc thi quốc gia thiết kế bài giảng điện tử E- Learning lần thứ 4 
ĐIỀU CHẾ HIDRO – PHẢN ỨNG THẾ 
Nhóm giáo viên : Nguyễn Thị Minh Lợi 
 Kim Văn Cường 
Email: c2kimngoc.yenlac@vinhphuc.edu.vn 
Điện thoại di động: 0978627673 
Trường: THCS Kim Ngọc 
Xã Bình Định – huyện Yên Lạc – tỉnh Vĩnh Phúc 
CC-BY hoặc CC-BY-SA 
Tháng 10/2016 
BÀI GIẢNG 
Môn: Hóa học, lớp 8 
Kiến thức : 
Học sinh biết được nguyên liệu, phương pháp, và nguyên tắc điều chế khí hidro trong phòng thí nghiệm. 
Biết phản khái niệm phản ứng thế, phân biệt được phản ứng thế với các loại phản ứng đã học. 
2. Kỹ năng : 
Rèn kỹ năng quan sát và nhận xét thí nghiệm. 
Kỹ năng nhận biết khí hidro. 
Kỹ năng viết phương trình và làm một số bài tập hóa học. 
3. Thái độ : Có ý thức bảo vệ môi trường 
MỤC TIÊU BÀI HỌC 
4. Năng lực : Năng lực tự học tự nghiên cứu tài liệu 
ĐIỀU CHẾ HIĐRO TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM 
PHẢN ỨNG THẾ 
BÀI TẬP LUYỆN TẬP 
CẤU TRÚC BÀI HỌC 
Nối cột A với cột B để có phương trình hóa học đúng 
Cột A 
Cột B 
A. 
2Fe + 3CO₂ 
B. 
Cu + H₂O 
C. 
2Fe + 3H₂O 
D. 
2Pb + CO₂ 
C 
3H₂ + Fe₂O₃ 
B 
H₂ + CuO 
D 
2PbO +C 
A 
Fe₂O₃ + 3CO 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời chính xác 
Câu trả lời của bạn : 
Câu trả lời đúng: 
Bạn trả lời chưa chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
Trả lời 
 Tính chất hóa học của hidro là: 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời chính xác 
Câu trả lời của bạn: 
Câu trả lời đúng: 
Bạn trả lời chưa chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
A) 
Tác dụng với nước 
B) 
Tác dụng với đồng oxit 
C) 
Cả 2 tính chất trên 
 Khí hidro được bơm vào bóng bay và kinh khí cầu vì khí hidro nặng hơn không khí ? 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời chính xác 
Câu trả lời của bạn: 
Câu trả lời đúng: 
Bạn trả lời chưa chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
Trả lời 
A) 
Đúng 
B) 
Sai 
KẾT QUẢ 
Điểm của bạn 
{score} 
Điểm tối đa 
{max-score} 
Số câu đã trả lời đúng 
{total-attempts} 
Xem phần thông tin phản hồi ở đây 
Xem lại 
Tiếp tục 
GIÁO VIÊN: Nguyễn Thị Minh Lợi 
Trường THCS Kim Ngọc – Yên Lạc – Vĩnh Phúc 
Que diêm 
ĐIỀU CHẾ KHÍ HIĐRO TRONG PTN 
1. Hóa chất 
2 . Dụng cụ 
Axit HCl 
Kẽm 
Tấm kính 
Ống nghiệm 
Đèn cồn 
Ống dẫn khí 
ống nhỏ giọt 
Thí nghiệm 
 Kẽm tác dụng với dung dịch axit clohidric 
Video lấy từ nguồn: 
 Sảm phẩm phản ứng giữa kẽm tác dụng với dung dịch axit clohidric là muối kẽm clorua và khí hidro 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời chính xác 
Câu trả lời của bạn là: 
Đáp án là: 
Bạn chưa trả lời chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
A) 
Đúng 
B) 
Sai 
KẾT QUẢ 
Điểm của bạn 
{score} 
Điểm cao nhất 
{max-score} 
Số câu đã trả lời 
{total-attempts} 
Xem phần thông tin phản hồi tại đây 
Xem lại 
Tiếp tục 
ĐIỀU CHẾ KHÍ HIĐRO TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM 
Trong phòng thí nghiệm, khí hiđro được điều chế bằng cách cho axit (HCl hoặc H 2 SO 4 loãng) tác dụng với kim loại ( Zn , Fe, Al ) 
PTHH: Zn + 2HCl → ZnCl 2 + H 2 
3. Cách thu khí hiđro: 
PLAY 
PAUSE 
STOP 
Video lấy từ nguồn: 
PLAY 
PAUSE 
STOP 
Video lấy từ nguồn: 
Trong các hình sau hình nào không thể thu được khí Hidro khi điều chế hidro? 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn chưa trả lời đúng 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
Hot Spot 1 
Hot Spot 2 
Hot Spot 3 
KẾT QUẢ 
Điểm của bạn 
{score} 
Điểm tối đa 
{max-score} 
Số câu đã trả lời 
{total-attempts} 
Nhận thông tin phả hồi tại đây 
Xem lại 
Tiếp tục 
ĐIỀU CHẾ KHÍ HIĐRO TRONG PTN : 
1.Nguyên liệu: 
2.PTHH: Zn + 2HCl → ZnCl 2 + H 2 
3. Cách thu khí hiđro : 
Đẩy nước 
Đẩy không khí 
Có thể nhận biết khí hiđro bằng que đóm đang cháy. 
 Dựa vào tính chất vật lý nào của khí hidro để thu khí hidro bằng cách đẩy nước? 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời chính xác 
Câu trả lời của bạn là: 
Đáp án là: 
Bạn trả lời chưa đúng 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
A) 
Khí hidro tan nhiều trong nước 
B) 
Khí hidro không tan trong nước 
C) 
Khí hidro ít tan trong nước 
D) 
Khí hidro là chất khí 
Tại sao khi thu khí hidro bằng cách đẩy không khí phải úp ngược ống nghiệm? 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời chính xác 
Câu trả lời của bạn là: 
Đáp án là: 
Bạn trả lời chưa đúng 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
A) 
Vì khí hidro nặng hơn không khí 
B) 
Vì khí hidro nhẹ hơn không khí 
C) 
Vì khí hidro nhẹ hơn khí oxi 
Khí hirdro có cháy được trong không khí không? 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời chính xác 
Câu trả lời của bạn là: 
Đáp án là: 
Bạn trả lời chưa đúng 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
A) 
Có 
B) 
Không 
KẾT QUẢ 
Điểm của bạn 
{score} 
Điểm tối đa 
{max-score} 
Số lần trả lời 
{total-attempts} 
Xem phần thông tin phản hồi ở đây 
Xem lại 
Tiếp tục 
 PHẢN ỨNG THẾ LÀ GÌ ? 
Quan sát PTHH: Fe + 2HCl → 
Nguyên tử Fe của đơn chất sắt đã thay thế nguyên tử H trong hợp chất của axit HCl 
Tương tự : 
Mg + H 2 SO 4 Mg SO 4 + H 2 
2 Al + 3CuCl 2 2 Al Cl 3 + 3Cu 
Zn + 2HCl Zn Cl 2 + H 2 
Nguyên tử Mg đã thay thế nguyên tử H của hợp chất H 2 SO 4. 
Nguyên tử Al đã thay thế nguyên tử Cu của hợp chất CuCl 2 . 
Nguyên tử Zn đã thay thế nguyên tử H của hợp chất HCl 
=> Các phản ứng trên đều là phản ứng thế . 
Fe 
H 2 
Cl 2 
+ 
PHẢN ỨNG THẾ 
 Phản ứng thế là phản ứng hóa học giữa đơn chất và hợp chất, trong đó nguyên tử của đơn chất thay thế nguyên tử của nguyên tố khác trong hợp chất . 
 PTHH : Fe + H 2 SO 4 → Fe SO 4 + H 2 
Lưu ý : Sắt Fe luôn thể hiện hóa trị II khi tác dụng với dung dịch axit H 2 SO 4loãng . 
 Nối cột A với cột B để có đáp án đúng.Các phản ứng hóa học sau thuộc loại phản ứng hóa học nào? 
Cột A 
Cột B 
A. 
Phản ứng hóa hợp 
B. 
Phản ứng phân hủy 
C. 
phản ứng thế 
D. 
phản ứng trung hòa 
B 
CaCO₃ -> CaO + CO₂ 
D 
Fe(OH)₂ +2 HCl ->FeCl₂ + 2H₂O 
A 
CaO + H₂O -> Ca(OH)₂ 
C 
Zn + HCl -> ZnCl₂ + H₂ 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời đúng 
Câu trả lời của bạn: 
Đáp án đúng là: 
Bạn trả lời chưa chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
 Khí hidro cháy được trong không khí với ngon lửa màu gì? 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời đúng 
Câu trả lời của bạn: 
Đáp án đúng là: 
Bạn trả lời chưa chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
A) 
Đỏ 
B) 
Xanh 
C) 
Tím 
D) 
Vàng 
Trong các phản ứng hóa học sau, phản ứng nào là phản ứng thế 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời đúng 
Câu trả lời của bạn: 
Đáp án đúng là: 
Bạn trả lời chưa chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
A) 
SO₃ + H₂O -> H₂SO₄ 
B) 
2Al +6 HCl -> 2AlCl₃ +3H₂ 
C) 
FeO + H₂SO₄ -> FeSO₄ + H₂O 
D) 
CuO + 2HCl -> CuCl₂ + H₂O 
 Điền từ hoặc từ còn thiếu vào chỗ trống trong các câu sau.( Gợi ý: đơn chất, hợp chất, nguyên tử, nguyên tố) 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời đúng 
Câu trả lời của bạn: 
Đáp án đúng là: 
Bạn trả lời chưa chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
Phản ứng thế là phản ứng hóa học 
thay thế nguyên tử của 
. 
giữa 
 và 
của đơn chất 
Trong đó 
khác trong hợp chất. 
một 
 Trong các phản ứng hóa học sau, phản ứng nào dùng điều chế khí hdro trong phòng thí nghiệm? 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời đúng 
Câu trả lời của bạn: 
Đáp án đúng là: 
Bạn trả lời chưa chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
t 0 
A) 
MgO + 2HCl -> MgCl₂ + H₂O 
B) 
ZnO + HCl -> ZnCl₂ + H₂O 
C) 
H₂O -> H₂ + O₂ 
D) 
Fe + H₂SO₄ -> FeSO₄ + H₂ 
 Phương pháp thu khí hidro trong phòng thí nghiệm là: 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời đúng 
Câu trả lời của bạn: 
Đáp án đúng là: 
Bạn trả lời chưa chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
A) 
Đẩy nước 
B) 
Đẩy không khí 
C) 
Cả 2 phương pháp trên 
 Hóa chất dùng để điều chế khí hidro trong phòng thí nghiệm là: 
Đúng - Mời bạn tiếp tục 
Không đúng - Hãy cố gắng lần sau 
Bạn đã trả lời đúng 
Câu trả lời của bạn: 
Đáp án đúng là: 
Bạn trả lời chưa chính xác 
Bạn phải trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục 
Trả lời 
Làm lại 
A) 
Kim loại ( Zn, Al, Fe...) và bazo (NaOH, KOH..) 
B) 
Kim loại ( Zn, Al, Fe...) và axit HCl (H₂SO₄) 
C) 
Kim loại ( Zn, Al, Fe...) và oxit axit 
KẾT QUẢ 
Điểm của bạn 
{score} 
Điểm tối đa 
{max-score} 
Số lần đã trả lời 
{total-attempts} 
Xem phần thông tin phản hồi ở đây 
Xem lại 
Tiếp tục 
1 
2 
3 
Que đóm bùng cháy 
Que đóm cháy với ngọn lửa xanh mờ. 
Không khí 
Khí Oxi 
Khí Hiđro 
Bài 1: Cách nhận biết 3 lọ chứa các chất khí : Oxi, Hidro và không khí : 
Trả lời: 
- Dùng 1 que đóm đang cháy lần lượt cho vào mỗi lọ: 
+ Lọ làm cho que đóm cháy sáng bùng lên là lọ chứa khí oxi 
+ Lọ làm cho que đóm cháy với ngọn lửa xanh mờ là lọ chứa khí hiđro 
+ Lọ không làm thay đổi ngọn lửa của que đóm là lọ chứa không khí. 
HƯỚNG DẪN BÀI TẬP 
 Cho 22,4 g sắt tác dụng với dung dịch loãng có chứa 24,5 g axit sunfuric.a) Chất nào còn dư sau phản ứng và dư là bao nhiêu gam?b) Tính thể tích hidro thu được ở đktc 
Lời giải 
PTHH: Fe + H 2 SO 4 -> FeSO 4 + H 2 
 Theo pt 1 1 1 
 Theo đb 0,4 0,25 ? 
Bài 3: Người ta cho kẽm hoặc sắt tác dụng với dung dịch axit clohidric (HCl) để điều chế khí hidro. Nếu muốn điều chế 2,24 lit khí hidro (đktc) thì phải dùng số gam kẽm hoặc sắt là bao nhiêu gam? 
Bài giải 
BÀI TẬP VẬN DỤNG 
HCl 
 H 2 SO 4 loãng 
Fe + 2H Cl Fe Cl 2 + H 2 
ĐỌC THÊM 
CẤU TẠO BÌNH KÍP ĐƠN GIẢN 
Bình kíp 
Bình kíp đơn giản 
Trong phòng thí nghiệm người ta dùng bình kíp điều chế khí hidro 
Có thể tự chế tạo bình kíp đơn giản ( hình vẽ). Khi cần điều chế H2, cho dung dịch axit vào lọ thủy tinh sao cho dung dịch axit vừa ngập các viên kẽm đặt trong ống nghiệm. Mở kẹp Mo, khí H2 được tạo thành sẽ đi ra theo ống cao su. Muốn cho phản ứng dừng lại, ta rút ống nghiệm lên cao hơn mặt dung dịch axit đựng trong lọ hoặc đóng kẹp Mo 
Hình 5.7 trang 116 SGK hóa học lớp 8 
ĐỌC THÊM 
ĐIỀU CHẾ KHÍ HIĐRO TRONG CÔNG NGHIỆP 
Hình 5.6 trang 115 SGK hóa học lớp 8 
 Đối với bài học ở tiết học này: 
+ Nắm vững : 
- Nguyên liệu và cách điều chế hiđro trong phòng thí nghiệm. 
- Định nghĩa phản ứng thế, phân biệt với phản ứng hóa hợp và phản ứng phân hủy. 
+ Làm bài tập vận dụng 
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: 
Chuẩn bị : Bài luyện tập 6. 
+ Ôn lại kiến thức cần nhớ (Sgk trang 118) và soạn bài tập. 
+ Dạng bài tập tính theo PTHH. 
+ Bảng nhóm, máy tính. 
PHỤ LỤC – TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1.Công cụ tạo bài giảng : 
Phần mềm presenter 10.0, các phần mềm hỗ trợ adobe total video convert XilisfoftVideo convert... một số file nhạc, hình ảnh, âm thanh, tài liệu tải trên 
http ://www.nhaccuatui.com / 
 / 
 / 
 / 
2. Một số tư liệu khác trong thư viên tư liệu giáo dục . 
Sách giáo khoa, sách bài tập hóa học 9, Nxb Giáo dục 2013 
Phụ lục – Tài liệu tham khảo 
3. Bài giảng được thực hiện bởi nhóm giáo viên: Nguyễn Thị Minh Lợi – Kim Văn Cường 
Trường THCS Kim Ngọc – Yên Lạc –Vĩnh Phúc 
 Để bài giảng của chúng tôi được tốt hơn nữa rất mong sự đóng góp, đánh giá về chuyên môn và công nghệ để chúng tôi xây dựng một bài giảng điện tử hay hơn, hiệu quả hơn nữa 
 Mọi đóng góp về bài giảng xin liên hệ vào địa chỉ : 
Email: c2kimngoc.yenlac@vinhphuc.edu.vn 
Điện thoại di động: 0978627673 
Xin trân thành cảm ơn!