Bài giảng Sinh học Khối 8 - Tiết 23, Bài 21: Hoạt động hô hấp

QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINHVỀ THAM DỰ TIẾT HỌC HÔM NAYNhóm giáo viên:Kieåm tra baøi cuõ :Hoâ haáp laø quaù trình khoâng ngöøng cungcaáp oxy cho caùc teá baøo cuûa cô theåvaø loaïi khí cacbonic do caùc teá baøo thaûi ra khoûi cô theå.-Hoâ haáp laø gì ?-Hoâ haáp coù vai troø quan troïng nhö theá naøo ñoái vôùi cô theå -Hoâ haáp goàm nhöõng giai ñoaïn naøo?Nhôø hoâ haáp maø Oxy ñöôïc laáy vaøo ñeå oxy hoaù caùc hôïp chaát höõu cô taïo ra naêng löôïng caàn cho moïi hoaït ñoäng soáng cuûa cô theå I. THÔNG KHÍ Ở PHỔITIÊT23 - HOẠT ĐỘNG HÔ HẤPSự thở và thông khí ở phổi đã cung cấp khí gì cho cơ thể? Khí Oxi.Nhờ động tác nào của cơ thể mà không khí trong phổi luôn đổi mới? Nhờ động tác hít vào thở ra(do cử động hô hấp).Một cử động hô hấp gồm những động tác nào? Gồm một lần hít vào và một lần thở ra. *Nhịp hô hấp là: Là số cử động hô hấp trong một phút.Em hãy quan sát đoạn băng hình, xem hình 21.1 SGK và điền vào bảng tóm tắt:Cử động hô hấpHoạt động của các cơ quanCơ liên sườnXương sườnCơ hoànhPhổi (thể tích)Hít vàoThở raCö ®éng h« hÊpHo¹t ®éng cña c¸c c¬ quanC¬ liªn s­ênX­¬ng s­ênC¬ hoµnhPhæi(ThÓ tÝch)HÝt vµoThë raCoNâng lênCo Tăng Dãn Hạ xuốngDãn GiảmI. THÔNG KHÍ Ở PHỔIBài 21 - HOẠT ĐỘNG HÔ HẤPTrả lời:	- Cơ liên sườn ngoài co, xương ức và xương sườn có điểm tựa linh động với cột sống, chuyển động theo hai hướng: lên trên và ra hai bên lồng ngực được mở rộng (mở rộng sang hai bên là chủ yếu).	- Cơ hoành co lồng ngực mở rộng về phía dưới, ép xuống khoang bụng thể tích lồng ngực tăng, áp suất giảm khí vào lồng ngực .	- Cơ liên sườn ngoài và cơ hoành dãn lồng ngực được thu nhỏ( thể tích giảm, áp suất tăng khí ra khỏi lồng ngực .	- Ngoài ra còn có sự tham gia của một số cơ quan khác (cơ bụng, cơ liên sườn trong, ), đặc biệt là khi thở gắng sức.THẢO LUẬN:Hãy dùng kiến thức vật lí để giải các cơ xương ở lồng ngực đã phối hợp hoạt động với nhau như thế nào để làm tăng thể tích lồng ngực khi hít vào và làm giảm thể tích lồng ngực khi thở ra? Bài 21 - HOẠT ĐỘNG HÔ HẤPI. THÔNG KHÍ Ở PHỔI: Sự thông khí ở phổi nhờ cử động hô hấp( hít vào thở ra) có sự phối hợp của các cơ liên sườn, cơ hoành, cơbụng, xương ức ..I. THÔNG KHÍ Ở PHỔIBài 21 - HOẠT ĐỘNG HÔ HẤPHít vào gắng sức(2100-3100ml)Thở ra bìnhthường(500ml)Thở ra gắng sức(800-1200ml)Khí còn lại trong phổi(1000-1200mml)Dung tích sống(3400-4800mml)Tổng thể tích của phổi(4400-6000mml)Khí bổ sungKhí dự trữKhí cặnKhí lưu thôngCơ thể nhận được ít khí O2 nhất ở khi nào? Cơ thể nhận được ít khí O2 nhất khi hít vào, thở ra bình thường (khoảng khí lưu thông). Vì khi đó chỉ một lượng nhỏ không khí vào và ra phổi.Khi nào cơ thể nhận được nhiều khí O2? Khi hít vào và thở ra gắng sức (khoảng dung tích sống). Vì khi đó lượng không khí vào và ra phổi nhiều nhất.Hình 21-2. Đồ thị phản ánh sự thay đổi dung tích của phổi khi hít vào – thở ra bình thường và gắng sứcI. THÔNG KHÍ Ở PHỔIBài 21 - HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP - Sự thông khí ở phổi nhờ (hít vào, thở ra), có sự phối hợp của cơ liên sườn, cơ hoành, cơ bụng, xương sườn và xương ức, Dung tích sống= khí lưu thông+ khí bổ sung+ khí dự trữDung tích sống phụ thuộc vào: giới tính, tầm vóc,tình trạng sức khoẻ,luyện tập II. TRAO ĐỔI KHÍ Ở PHỔI VÀ TẾ BÀOO2CO2N2Hơi nướcKhí hít vào20,96%0,02%79,02%ÍtKhí thở ra16,40%4,10%79,50%Bão hòaBảng 21: Kết quả đo một số thành phần không khí hít vào và thở ra? Hãy dùng kiến thức hóa học chứng minh rằng khi ta hít vào không chỉ có khí ôxi đi vào đường hô hấp. Các khí hít phải có ảnh hưởng đến hoạt động hô hấp của chúng ta như thế nào?Hãy nêu những biện pháp để bảo vệ hệ hô hấp của chúng ta nói riêng và bảo vệ bầu không khí tránh ô nhiễm? I. THÔNG KHÍ Ở PHỔIBài 21 - HOẠT ĐỘNG HÔ HẤPII. TRAO ĐỔI KHÍ Ở PHỔI VÀ TẾ BÀO - Sự thông khí ở phổi nhờ cử động hô hấp (hít vào, thở ra), có sự phối hợp của cơ liên sườn, cơ hoành, cơ bụng, xương sườn và xương ức, Sự trao đổi khí ở phổi và tế bào theo cơ chế nào?Theo cơ chế khuếch tán (do sự chênh lệch nồng độ) từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.Sự trao đổi khí ở phổi B. Sự trao đổi khí ở tế bàoO2CO2O2CO2Em hãy dùng kiến thức vật lí mô tả sự khuếch tán của khí O2 và khí CO2 ở phổi và ở tế bào?Trả lời:Ở phổi: Khí O2 khuếch tán từ phế nang vào máu; khí CO2 khuếch tán từ máu vào phế nang.Ở tế bào: Khí O2 khuếch tán từ máu vào tế bào; Khí CO2 khuếch tán từ tế bào vào máu. - Sự thông khí ở phổi nhờ cử động hô hấp (hít vào, thở ra), có sự phối hợp của cơ liên sườn, cơ hoành, cơ bụng, xương sườn và xương ức, Dung tích sống phụ thuộc vào giới tính, tình trạng sức khoẻ,luyện tập ..I. THÔNG KHÍ Ở PHỔIBài 21 - HOẠT ĐỘNG HÔ HẤPII. TRAO ĐỔI KHÍ Ở PHỔI VÀ TẾ BÀO TĐK Ở PHỔI TĐK Ở TẾ BÀOOxi(O2) khuếch tán từ phế nang vào máu Oxi(O2) khuếch tán từ máu vào tế bào CO2 khuếch tán từ máu vào phế nang CO2 khuếch tán từ tế bào vào máu*Mối quan hệ: Sự tiêu tốn O2 ở tế bào đã thúc đẩy sự TĐK ở phổi và sự TĐK ở phổi tạo điều kiện cho sụe TĐK ở tế bào.Đánh dấu vào câu trả lời đúng:Sự thông khí ở phổi do:	a. Lồng ngực nâng lên hạ xuống.	b. Cử động hô hấp hít vào thở ra.	c. Thay đổi thể tích lồng ngực.	d. Cả a, b, c.2. Thực chất sự trao đổi khí ở phổi và tế bào là:	a. Sự tiêu dùng O2 ở tế bào cơ thể.	b. Sự thay đổi nồng độ các chất khí.	c. Chênh lệch nồng độ các chất khí dẫn đến khuếch tán.	d. Cả a, b, c.Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi cuoái baøiÑoïc “em coù bieát?”Chuaån bò baøi môùi DAËN DOØTieát hoïc ñeán ñaây laø keát thuùc.Xin chaân thaønh caûm ôn quyù thaày coâ vaø caùc emñaõ tham döï tieát hoïc.