Giáo án Hóa học Lớp 8 - Chủ đề 10: Oxit - Đinh Thị Thanh Huyền

Ngày soạn: 10/1/2020
Chủ đề : OXIT
Giới thiệu chung chủ đề: Oxit là gì? Có mấy loại Oxit? Công thức hóa học của Oxit gồm những nguyên tố nào? Cách gọi tên các Oxit như thế nào?
Thời lượng thực hiện chủ đề: 2 tiết .
I. MỤC TIÊU : 
1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ: 
a. Kiến thức: 
- HS bieát ñònh nghóa oxit nói chung, khái niệm oxit axit, oxit bazơ.
 oxit của kim loại có nhiều hóa trị , oxit của phi kim nhiều hóa trị. Cách lập CTHH của o xit.
b. Kĩ năng: 
+ Vaän duïng nhöõng kieán thöùc veà oxit, axit ñeå laøm baøi taäp 
+ Vieát caùc PTHH , giaûi daïng baøi taäp hoãn hôïp .
+ Phaùt trieån tö duy so saùnh, vaän duïng moái quan heä giöõa caùc loaïi oxit 
c.Thái độ: HS có thái độ tích cực như :
 Thoâng qua baøi hoïc giaùo duïc hoïc sinh yù thöùc baûo veä moâi tröôøng , baûo veä vaät duïng baèng kim loaïi 
+ Hứng thú học tập bộ môn hoá học.
 + Ý thức trách nhiệm với bản thân, với xã hội và cộng đồng; biết giải quyết vấn đề một cách khách quan, trung thực trên cơ sở phân tích khoa học.
+ Ý thức vận dụng những tri thức hoá học đã học vào cuộc sống và vận động người khác cùng thực hiện.
2. Định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển: 
- Năng lực tự học
- Năng lực tư duy sáng tạo, thuyết trình
- Năng lực phân biệt các chất
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học
- Năng lực làm thí nghiệm, hoạt động nhóm
- Năng lực giao tiếp
- Năng lực quan sát, phân tích so sánh, phân loại.
- Năng lực tính toán hóa học
- Năng lực độc lập sáng tạo trong việc xử lý các vấn đề thực tiễn.
II. CHUẨN BỊ: 
1.Giáo viên: 
 - SGK , SGV , Baûng phuï , duïng cuï ñeå bieåu dieãn TN ñoát chaùy S , Bình ñöïng khí oxi ñaõ ñöôïc ñieàu cheá saün , Boät löö huyønh , phoát pho ñoû .
 Dụng cụ: Đũa thuỷ tinh, ống nghiệm, pipet. giấy lọc, phễu lọc, đèn cồn.
- Hóa chất: Boät löu huyønh , phoát pho ñoû, KMnO4, KlO3, MnO2 
- Bảng phụ ghi nội dung bài tập, phiếu học tập
* Phương án tổ chức : Hoạt động nhóm , tổ chức làm tại PTN , bieåu dieãn thí nghieäm , quan saùt , hoûi ñaùp .
2. Học sinh:
Học bài cũ, ôn lại các kiến thức có liên quan xem trước bài mới.
III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động 1: Tình huống xuất phát/ khởi động
Mục tiêu hoạt động
Nội dung, phương thức tổ chức 
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, 
đánh giá kết quả hoạt động
 Chuùng ta ñaõ hoïc veà tính chaát hoùa hoïc cuûa oxi . Khi vieát PTHH , saûn phaåm taïo thaønh laø hôïp chaát cuûa oxi ñöôïc goïi laø oxit . Oxít laø gì ? Coù maáy loaïi ? CTHH cuûa oxit goàm nhöõng thaønh phaàn gì ? Caùch goïi teân oxit ra sao ? Ñoù laø noäi dung chủ đề hoâm nay 
HS lắng nghe
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
Mục tiêu hoạt động
Nội dung, phương thức tổ chức 
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, 
đánh giá kết quả hoạt động
HS bieát vaø hieåu:
-Oxit laø hôïp chaát cuûa oxi vôùi 1 soá nguyeân toá hoaù hoïc khaùc. 
-CTHH cuûa oxit vaø goïi teân oxit.
- Oxit goàm 2 loaïi chính laø oxit axit vaø oxit bazô – daãn ra ñöôïc ví duï minh hoaï.
Vaän duïng thaønh thaïo quy taéc hoaù trò ñeå laäp CTHH cuûa oxit, laäp CTHH cuûa moät soá axit, bazô töông öùng töø oxit cuûa noù
- Goïi HS keå teân vaø vieát CTHH cuûa moät soá oxit maø em bieát?
? k Em coù nhaän xeùt gì veà thaønh phaàn phaân töû cuûa caùc oxit treân?
GV nhaán maïnh: Trong hoùa hoïc nhöõng hôïp chaát ñuû 2 ñieàu kieän (hôïp chaát 2 nguyeân toá, coù 1 nguyeân toá laø oxi) goïi laø oxit 
- Haõy neâu ñònh nghóa oxit ?
- Cho HS thaûo luaän baøi taäp sau treân baûng phuï:
 Döïa vaøo ñònh nghóa haõy cho bieát trong caùc hôïp chaát sau hôïp chaát naøo laø oxit: H2SO4, H2O, Na2O, KOH, CO, Fe2O3, FeO, HCl, FeS, NO, KMnO4, CuSO4.­ 
- Cho HS nhaéc laïi quy taéc hoùa trò ñoái vôùi hôïp chaát goàm 2 nguyeân toá hoùa hoïc?
- Neáu thay B baèng O ta coù coâng thöùc toång quaùt cuûa oxit. 
- YC HS vieát coâng thöùc toång quaùt cuûa oxit vaø vieát bieåu thöùc theå hieän qui taéc hoaù trò cho coâng thöùc toång quaùt treân. 
- Cho HS thöùc hieän caù nhaân: 
 1. Laäp coâng thöùc hoaù hoïc cuûa caùc oxit coù thaønh phaàn nhö sau:
 a. K vaø O b. S(VI) vaø O
 c. Zn vaø O d. N(V) vaø O
 2. Tính hoaù trò cuûa Fe trong caùc oxit Fe2O3, FeO, Fe3O4.
- Thaûo luaän nhoùm noäi dung sau treân baûng phuï:
1. CTHH cuûa moät soá oxit ñöôïc vieát nhö sau: NaO, CaO2, MgO, Ba2O, SO4, Al2O3. Haõy chæ ra CTHH vieát sai vaø söûa laïi cho ñuùng.
2. Vieát PTHH ñieàu cheá 3 oxit sau: P2O5, CuO, Fe3O4.
*Treo baûng phuï, giôùi thieäu:
Coù 2 daõy oxit sau:
CO2, P2O5, SO3, NO2.
Fe3O4, CaO, Al2O3, MgO.
 ? Neâu ñieåm gioáng nhau cuûa caùc oxit trong moãi daõy.
- Döïa vaøo thaønh phaàn, phaân oxit thaønh 2 loaïi chính: oxit axit (daõy1), oxit bazô (daõy2)
? Theá naøo laø oxit axit, theá naøo laø oxit bazô? 
 - Chuaån xaùc, boå sung:
+ Oxit axit Thöôøng laø oxit cuûa phi kim vaø töông öùng vôùi moät axit. Ví duï 
 Coù oxit kim loaïi taïo ra oxit axit Ví duï: Mn2O7 coù axit töông öùng laø: HMnO4, CrO3 coù axit töông öùng laø: H2CrO4 
 Coù oxit phi kim nhöng khoâng phaûi laø oxit axit vì khoâng coù bazô töông öùng. Ví duï: CO, NO 
+ Oxit bazô Laø oxit cuûa kim loaïi vaø töông öùng vôùi moät bazô. Ví duï: 
- Haõy goïi teân caùc oxit sau vaø ruùt ra qui taéc goïi teân oxit:
 CaO, Na2O, CO, NO.
-Ñaêït vaán ñeà: Haõy goïi teân caùc oxit: Fe2O3, FeO. 
-Ñeå phaân bieät 2 oxit naøy khi goïi teân ta caàn keøm theo hoaù tri cuûa kim loaïi. 
-YC HS goïi teân Fe2O3, FeO.
? Neáu nguyeân toá phi kim coù nhieàu hoùa trò thì ñöôïc goïi nhö theá naøo?
? Haõy goïi teân caùc oxit sau: CO2, SO3, P2O5, N2O5?
Chuù yù : Ñoái vôùi oxit axit coøn coù theå goïi theo soá ng.töû phi kim vaø soá nguyeân oxi keát hôïp ( 1: moânoâ ; 2: ñi ; 3: Tri ; 4: tetra ; 5: penta . . . . 
- HS thöïc hieän vaø boå sung cho nhau: SO2, SO3, P2O5, Al2O3, Fe3O4, CuO 
- Coù 2 nguyeân toá trong 1 hôïp chaát Oxit, trong ñoù coù moät nguyeân toá laø oxi.
1. Ñònh nghóa
- Oxit laø hôïp chaát cuûa 2 nguyeân toá, trong ñoù coù moät nguyeân toá laø oxi.
- HS thaûo luaän caëp traû lôøi vaø boå sung cho nhau:
 Caùc oxit: H2O, Na2O, CO, Fe2O3, FeO, NO. 
 Oxit laø hôïp chaát cuûa 2 nguyeân toá trong ñoù coù moät nguyeân toá laø oxi .
VD
 - CuO 
- Fe2O3 
- SO2 
2. Coâng thöùc 
- Trong hôïp chaát 2 nguyeân toá thì tích chæ soá vaø hoùa trò cuûa nguyeân toá naøy baèng tích chæ soá vaø hoùa trò cuûa nguyeân toá kia. a.x = b.y
- a.x = II.y
- 2 HS thöïc hieän treân baûng – HS khaùc thöïc hieän vaøo vôû nhaùp vaø nhaän xeùt, boå sung cho nhau.
1. a. K2O; b. SO3; 
 c. ZnO; d. N2O5.
2. Fe2O3 Fe (III)
 FeO Fe (II)
 Fe3O4 Hoaù trò TB cuûa Fe laø . 
- HS thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu vaø baùo caùo keát quaû treân baûng nhoùm:
1. CTHH vieát sai: NaO, CaO2, Ba2O, SO4. Söûa laïi: Na2O, CaO, BaO, SO2.
2. 4P + 5O2 à 2 P2O5.
 2Cu + O2 à 2CuO
 3Fe + 2O2 à Fe3O4.
3. Phaân loaïi : 2 loaïi :
Coù 2 loaïi chính:
a) Oxit axit: Thöôøng laø oxit cuûa phi kim vaø töông öùng vôùi moät axit. 
Ví duï : SO2, P2O5, CO2 
SO2 coù axit töông öùng laø: H2SO3
P2O5 coù axit töông öùng laø: H3PO4 
CO2 coù axit töông öùng laø: H2CO3 
b) Oxit bazô : Laø oxit cuûa kim loaïi vaø töông öùng vôùi moät bazô
Ví duï: CuO, Na2O, Al2O3
CuO coù bazô töông öùng laø: Cu(OH)2 
Na2O coù bazô töông öùng laø: NaOH
Al2O3 coù bazô töông öùng laø: Al(OH)3
4. Caùch goïi teân 
Teân oxit: teân ng/toá + oxit 
Ví duï: CO: cacbon oxit, CaO: canxi oxit
*Neáu kim loaïi coù nhieàu hoùa trò :
Teân oxit bazô: Teân kim loaïi(keøm theo hoùa trò)+ oxit
Ví duï: Fe2O3: saét (III) oxit, FeO: saét (II) oxit 
*Neáu phi kim coù nhieàu hoùa trò:
Teân oxit axit: Teân phi kim (coù tieàn toá chæ soá nguyeân töû phi kim) + oxit (coù tieàn toá chæ soá nguyeân töû oxi)
Ví duï :
CO2: cacbon ñioxit
SO3 : löu huyønh trioxit
P2O5: ñiphotpho pentaoxit
N2O5: ñinitô pentaoxit
Hoạt động 3: Luyện tập
Mục tiêu hoạt động
Nội dung, phương thức tổ chức 
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, 
đánh giá kết quả hoạt động
Củng cố lại các kiến thức về oxit
- Bài tập 1: phân loại và goïi teân CTHH cuûa nhöõng oxit sau :
Cr2O3 , P2O5 , ZnO , CuO , N2O5 , Ag2O , SO3
Bài 2: Viết PTHH của các phản ứng tạo ra các o xit sau: SO2, Fe3O4, Al2O3, K2O 
Bài tập 3: Phân loại các loại phản ứng sau.
1.SO2 + H2O → H2SO3
 2.Na2O + H2O → 2NaOH
3.CaO + H2O → Ca(OH)2
4.CO2 + H2O → H2CO3
5. 2KClO3 → 2KCl +3 O2
6 2KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2
Bài tập 4: Khí A coù cuøng coâng thöùc döôùi daïng chung laø : RO2 . Bieát ñöôïc baèng 1.5862 . Haõy xaùc ñònh coâng thöùc cuûa khí A .
- Về nhà hoàn thành bài tập. 
1. Có một số công thức hóa học sau. Hãy chỉ ra CTHH viết sai và viết lại cho đúng
FeOH, NaO, Ca2O, CaO, Cu2O, NaCl2, FeCl2, Al2O
2. Tính số gam sắt và khí o xi cần dùng để điều chế 2,32 gam o xit sắt từ
3. Taïi sao cô theå ngöôøi vaø ñoäng vaät luoân coù nhieät toûa ra ? 
4. Nguyeân nhaân naøo daãn ñeán khoâng khí bò oâ nhieãm ?. Khoâng khí bò oâ nhieãm coù aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán söùc khoûe cuûa con ngöôøi ? 
HS nêu được:
- oxít axit: P2O5 , N2O5 , SO3
- oxít bazơ: Cr2O3 , ZnO , CuO, Ag2O
a) S + O2 → SO2 
3 Fe +2 O2 → Fe3O4 
4 Al + 3 O2 → 2Al2O3 
 4K + O2 → 2K2O
Phản ứng phân hủy: 5, 6
Phản ứng hóa hợp: 1,2,3,4
MA = 29 x 
= 29 x 1.5862 46 g
= R + 32
	R + 32 = 46
	R = 46 – 32 = 14
Nguyeân toá R coù nguyeân töû khoái 14 laø Ni tô 
Vaäy coâng thöùc cuûa A laø NO2
1.
FeOH→ Fe(OH)3
NaO→ Na2O
Ca2O→ CaO
NaCl2→ NaCl
Al2O→ Al2O3
 3Fe + 2O2→ Fe3O4
n Fe3O4= 0,01(mol)
--> nFe= 0,03mol
mFe= 0,03 x 56= 1,68 gam
m O2 = 0,64 gam
3. Do coù söï oxi hoùa chaäm caùc chaát höõu cô trong cô theå dieãn ra lieân tuïc , naêng löơïng sinh ra giuùp cô theå hoaït ñoäng )
4. - Do caùc nhaø maùy coâng nghieäp , caùc phöông tieän giao thoâng , khoùi , buïi 
- Gaây nhieàu beänh taät , phaù hoaïi caùc coâng trình )
IV. Câu hỏi/ bài tập kiểm tra, đánh giá chủ đề theo định hướng phát triển năng lực:
 1. Mức độ nhận biết:
Caâu 1: Trong phoøng thí nghieäm ngöôøi ta duøng nhöõng chaát naøo ñeå ñieàu cheá khí oxi?
A. KMnO4 B. KClO3 C. CaCO3 D. Caû a, b.
Caâu 2: Sự cháy là
A. sự oxi hóa có tỏa nhiệt nhưng không phát sáng. 
B. sự oxi hóa có tỏa nhiệt và phát sáng .
C. sự oxi hóa không phát sáng. 
 D. sự oxi hóa không tỏa nhiệt
 Caâu 3: Sự o xi hóa chậm là
A. sự oxi hóa có tỏa nhiệt nhưng không phát sáng. 
B. sự oxi hóa có tỏa nhiệt và phát sáng .
C. sự oxi hóa không phát sáng. 
D. sự oxi hóa không tỏa nhiệt
2. Mức độ thông hiểu:
Caâu 1: Khí oxi laø ñôn chaát phi kim raát hoaït ñoäng, ñaëc bieät ôû nhieät ñoä cao.
A.Vì ôû nhieät ñoä cao khí oxi phaûn öùng ñöôïc vôùi nhieàu chaát.
B.Vì ôû nhieät ñoä cao khí oxi chuyeån ñoäng nhanh.
C.Vì ôû nhieät ñoä cao khí oxi coù maøu xanh nhaït.
D.Vì ôû nhieät ñoä cao khí oxi tan ñöôïc trong nöôùc.
 Caâu 2: Trong các nhóm oxit sau, nhóm oxit nào toàn là oxit ba zơ.
A.Na2O, CaO, P2O5, CO2 B. CaO, MgO, K2O, CuO.
 C.SiO2, CuO, SO2, Ag2O. D.MgO, CaO, CO2, SiO2.
 Caâu 3: Trong các nhóm oxit sau, nhóm oxit nào toàn là oxit a xit.
A.Na2O, CaO, P2O5, CO2. B. CaO, MgO, K2O, CuO.
C. SiO2, CuO, SO2, Ag2O. D. SiO2, P2O5, CO2, SO2.
3. Mức độ vận dụng: 
Khí A coù cuøng coâng thöùc döôùi daïng chung laø : RO2 . Bieát ñöôïc baèng 1.5862 . Haõy xaùc ñònh coâng thöùc cuûa khí A .
MA = 29 x 
= 29 x 1.5862 46 g
= R + 32
	R + 32 = 46
	R = 46 – 32 = 14
Nguyeân toá R coù nguyeân töû khoái 14 laø Ni tô 
Vaäy coâng thöùc cuûa A laø NO2
4. Mức độ vận dụng cao: 
Ñoát chaùy hoaøn toaøn 5,4 g nhoâm trong khí oxi, taïo thaønh Al2O3. 
 1 . Vieát PTPU xaûy ra.
 2.Tính theå tích khí oxi ñaõ duøng( ôû ñktc) và khoái löôïng Al2O3 taïo thaønh.
 3. Neáu löôïng nhoâm treân ñöôïc ñoát trong 5,6 l khí oxi (ôû ñktc) thì löôïng Al2O3 taïo thaønh laø bao nhieâu gam.
 Phöông trình phaûn öùng: 
a. PTPÖ: 4 Al+ 3O2 à 2 Al2O3	 
 nAl = 5,4: 27 = 0,2(mol) 
 Theo PT nAl2O3 = 1/2n Al =0,1(mol)
 m Al2O3 = 0,1.102 = 10,2(g) 
b. n O2 = 3/4 nAl = 3/4.0,2 = 0,15(mol) 
VH2 = 0,15.22,4 = 3,36(l) 
nO2 = 5,6/ 22,4 = 0,25(mol) 
ànhôm đủ, o xi dư
mAl2O3 = 0,1.102 = 10,2(g) 
V. Phụ lục:
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Bài tập : Cân bằng và phân loại các phản ứng sau)
a) Mg(OH)2 --> MgO +H2O 
b) K + O2 ----> K2O 
c) Ca(HCO3)2 ----> CaCO3 + CO2 + H2O 
d) Na2O +H2O ----->NaOH
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Bài tập1: phân loại và goïi teân CTHH cuûa nhöõng oxit sau :
Cr2O3 , P2O5 , ZnO , CuO , N2O5 , Ag2O , SO3
Bài 2: Viết PTHH của các phản ứng tạo ra các o xit sau: SO2, Fe3O4, Al2O3, K2O 
Bài tập 3: Phân loại các loại phản ứng sau.
1.SO2 + H2O → H2SO3
 2.Na2O + H2O → 2NaOH
3.CaO + H2O → Ca(OH)2
4.CO2 + H2O → H2CO3
5. 2KClO3 → 2KCl +3 O2
6 2KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2
Bài tập 4: Khí A coù cuøng coâng thöùc döôùi daïng chung laø : RO2 . Bieát ñöôïc baèng 1.5862 . Haõy xaùc ñònh coâng thöùc cuûa khí A .
Mẫu tường trình thực hành
tt
Tên TN
Cách tiến hành
Hiện tượng quan sát được
Nhận xét kết luận 
1
2