Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 33: Tiếng Việt: Nói quá

Tiết 33
Tiếng Việt 
NÓI QUÁ
I/Nói quá và tác dụng của nói quá 
 Ví dụ (SGK/101)
1)Nói Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng. Ngày tháng mười chưa cười đã tối; Mồ hôi thánh thói như mưa ruộng cày là quá thật sự.
 + Thực chất câu tục ngữ này muốn nhấn mạnh tới sự đối lập về thời gian hai mùa trong năm ( mùa hè- mùa đông)
 + Khuyên chúng ta cần biết trân trọng thời gian, biết cách sắp xếp hợp lý những công việc của mình.
2)Nói quá trong các trường hợp trên là một biện pháp tu từ nhầm tăng giá trị biểu cảm.
II/Ghi nhớ (SGK/102)
III/Bài tập
 1)BT1
 a)Có sức người sỏi đá cũng thành cơm
 b)Em có thể đi lên đến tận chân trời 
 c)Thét ra lửa
 2)BT2
 a)Ở nơi chó ăn đá, gà ăn sỏi thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cá.
 b)Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng bầm gan tím ruột.
 c)Cô Nam tính tình sởi lởi ruột để ngoài da.
 d)Lời khen của cô giáo làm nó nở từng khuc ruột.
 e)Bọn giặc hoảng hốt vắt chân lên cổ mà chạy.
 3)BT3
 Đặt câu với thành ngữ:
 -Tả tài sắc Thúy Kiều, Nguyễn Du viết: “Một hai nghiêng nước nghiêng thành. Sắc đành đòi một, tài đành họa hai.”
 -Kẻ trượng phu xưa thường mơ chuyện dời non lấp biển.
 -Những việc lấp biển vá trời dành cho kẻ anh hung hào kiệt.
 -Chúng tôi là người chứ đâu phải mình đồng da sắc. Chúng tôi thử hành hạ các ông thế này một buổi xem các ông có chịu nổi không.
(Nguyễn Đức Thuận – Bất khuất)
 -Tôi nghĩ nát óc vẫn không tìm được đáp số bài toán.
 4)BT4
 Năm thành ngữ so sánh dùng biện pháp nói quá:
 -Ngáy như sấm.
 -Nhanh như chớp.
 -Lớn như thỏi. 
 -Đen như cột nhà cháy.
 -Nói như két.
 5)BT5
 (Học sinh tự làm) 
 6)BT6
Phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác:
Nói quá với nói khoác đều là phóng đại mức độ, quy mô tính chất của sự vật, hiện tượng nhưng khác nhau ở mục đích.Nếu nói quá là một biện pháp tu từ nhằm để nhấn mạnh gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm thì nói khoác nhằm cho người nghe tin vào những điều không thực sự xảy ra. Như thế, nói khoác là hành động có tác động không tích cực.