Bài giảng Hóa học Lớp 8 - Bài 21: Tính theo công thức hóa học

HÓA HỌC 8 
BÀI 21. 
 TÍNH THEO CÔNG THỨC HÓA HỌC 
3 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Bằng cách nào có thể biết được khí A nặng hay nhẹ hơn không khí? Cho biết khí Cl 2 nặng hay nhẹ hơn không khí bao nhiêu lần? 
4 
 Khí Cl 2 nặng hơn không khí 2,448 lần. 
1 . Dạng I. Biết công thức hóa học của hợp chất, hãy xác định thành phần phần trăm các nguyên tố trong hợp chất 
* B 1 : Tìm M hợp chất 
* B 2 : Tìm n nguyên tử của mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất. 
* B 3 : Tìm thành phần % theo khối lượng của mỗi nguyên tố . 
6 
* Giả sử, ta có CTHH của hợp chất: A x B y C z 
CÁC BƯỚC THỰC HIỆN 
Hoặc %C = 100% - (%A + %B) 
VD 1: Một loại phân bón hóa học có công thức KNO 3 , em hãy tính thành phần phần trăm (theo khối lượng) của các nguyên tố 
Cho Công thức: KNO 3 
Tìm: %K ; %N ; %O 
8 
 Tìm khối lượng mol của hợp chất: 
 Tìm số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất: KNO 3 
 Tìm thành phần phần trăm theo khối lượng của mỗi nguyên tố: 
Trong 1 mol KNO 3 có 1 mol nguyên tử kali, 1 mol nguyên tử nitơ và 3 mol nguyên tử oxi 
Ví dụ 2: Tính khối lượng của nguyên tố đồng có 80 kg CuSO 4 . 
9 
* B 1 : Tìm M hợp chất 
* B 2 : Tìm n nguyên tử của nguyên tố trong 1 mol hợp chất. 
* B 3 : Tìm thành phần % theo khối lượng của mỗi nguyên tố. 
Trong 1 mol CuSO 4 có 1 mol nguyên tử Cu, 1 mol nguyên tử S và 3 mol O 
* Vận dụng: Tìm khối lượng nguyên tố trong lượng chất. 
Biết công thức hóa học,hãy xác định thành phần phần trăm theo khối lượng các nguyên tố trong hợp chất: 
Bài tập 1 
 Hãy tính thành phần phần trăm theo khối lượng của Fe và O trong hợp chất Fe 2 O 3 
Bài tập 2 
 Hãy tính thành phần phần trăm theo khối lượng của Al và O trong hợp chất Al 2 O 3 
* Các bước tiến hành : 
Giải bài tập 1 
M 
Fe 2 O 3 
= 56 x 2 + 16 x 3 = 160 (g/mol) 
Trong 1 mol Fe 2 O 3 có 2 mol Fe và 3 mol O 
Thành phần phần trăm theo khối lượng các nguyên tố trong hợp chất. 
%m Fe = 
2 x 56 x 100% 
160 
= 70% 
%m O = 
3 x 16 x 100% 
160 
 = 30% 
Hoặc: %m O = 100% - 70% = 30% 
%m A = 
x . M A 
M 
A x B y 
 x 100% 
% m B = 
 y . M B 
M 
A x B y 
 x 100% 
* Ta có công thức của hợp chất là : A x B y 
Bài giải bài tập 2 
 = 2 . 27 + 3 . 16 = 102 (g/mol) 
Trong 1mol Al 2 O 3 có 2 mol nguyên tố Al và 3 mol nguyên tố O 
Thành phần phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất 
%m Al = 
2 . 27 . 100% 
102 
= 53 % 
%m O = 
3 . 16 . 100% 
102 
= 47% 
M 
Al 2 O 3 
* Các bước tiến hành : 
PHIẾU HỌC TẬP 
Câu 1: Công thức hóa học của đường là C 12 H 22 O 11 . 
a./ Có bao nhiêu mol nguyên tử C,H, O trong 1,5 mol đường? 
b./ Tính khối lượng mol phân tử đường? 
c./ Trong 1 mol đường có bao nhiêu gam mỗi nguyên tố C,H, O? 
Câu 2: Nitơ là 1 trong ba nguyên tố dinh dưỡng cần thiết cho thực vật. Để bón nitơ cho cây xanh người ta thường dùng phân bón chứa: NH 4 NO 3 ; (NH 4 ) 2 SO 4 và (NH 2 ) 2 CO 
Hãy cho biết sử dụng loại phân nào có hàm lượng nitơ cao nhất? 
Cách tiến 
hành 
Xác định khối lượng 
của từng nguyên tố trong 
 1 mol hợp chất . 
Xác định số 
 mol nguyên tử 
 của từng 
nguyêntố trong 
 1 mol hợp chất 
Viết công thức hóa học 
cần tìm 
B1 
B2 
B3 
2. Dạng 2: Biết thành phần các nguyên tố, hãy xác định công thức hóa học của hợp chất. 
	 Ví dụ 1 : Một hợp chất R có thành phần về khối lượng của các nguyên tố là 70% Fe và 30% O. Em hãy xác định công thức hoá học của hợp chất R đó. Biết khối lượng mol của hợp chất là 160g. 
Công thức của hợp chất R có dạng : 
* Ta cần xác định x,y. 
Trong 1 phân tử có x nguyên tử Fe và y nguyên tử O. 
Hay trong 1mol có x mol nguyên tử Fe và y mol nguyên tử O 
* Như vậy ta cần xác định số mol nguyên tử của từng nguyên tố trong 1 mol hợp chất. 
Muốn tìm số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất các em phải biết gì? 
*Cần xác định khối lượng của từng nguyên tố trong 1 mol hợp chất. 
Yêu cầu: 
Tìm CTHH của R 
 Tóm tắt: 
Cho biết: 
% Fe = 70% 
% O = 30% 
VD1: 
 Tóm tắt: 
Cho biết: 
% Fe = 70% 
% O = 30% 
Yêu cầu: 
Tìm CTHH của R 
Lời giải: 
-Khối lượng của mỗi nguyên tố có trong 1 mol hợp chất là: 
-Số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố có trong 1 mol hợp chất là: 
-Công thức hoá học của hợp chất là: 
 Một hợp chất khí A có thành phần phần trăm về khối lượng của các nguyên tố là: 40%S và 60%O. Em hãy xác định công thức hóa học của hợp chất khí A. Biết khí A có tỷ khối hơi so với khí Hidro là 40. 
 Tóm tắt: 
Cho biết: 
% S = 40% 
% O = 60% 
Yêu cầu: 
Tìm CTHH của A 
Ví dụ 2: 
Lời giải: 
-Khối lượng của mỗi nguyên tố có trong 1 mol hợp chất là: 
-Số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố có trong 1 mol hợp chất là: 
-Công thức hoá học của hợp chất là: 
 Tóm tắt: 
Cho biết: 
 % S = 40% 
% O = 60% 
Yêu cầu: 
Tìm CTHH của A 
-Khối lượng mol của hợp chất là: 
Ví dụ 3: Một hợp chất R có thành phần về khối lượng các nguyên tố là:43,4%Na; 11,3%C và 45,3%O. Em hãy xác định công thức hóa học của hợp chất R. Biết hợp chất A có khối lượng mol là 106g. 
-Khối lượng của mỗi nguyên tố có trong 1 mol hợp chất là: 
-Số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố có trong 1 mol hợp chất là: 
-Công thức hoá học của hợp chất là: 
Lập tỉ lệ khối lượng của nguyên tố : 
(hay tỉ lệ số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố) 
Chia cho số nhỏ nhất trong các tỉ lệ vừa lập: 
Công thức hoá học của hợp chất là: 
Lấy tỉ lệ x : y : z là các số nguyên dương 
x : y : z = 
x : y : z = 
1,88 : 0,94 : 2,82 
x : y : z = 
Cách khác: 
→ x =2 ; y =1 ; z =3 
Qua bài giải, em nào hãy cho biết còn một dữ kiện nào bài cho mà ta chưa sử dụng? 
 Cách 2 : 
- Đặt công thức: A x B y C z 
- Ta có tỉ lệ khối lượng các nguyên tố: 
- Chia cho số nhỏ nhất: 
x : y : z = tỉ lệ các số nguyên dương. 
 =a : b : c 
- Công thức hóa học đơn giản nhất: A a B b C c . 
H ướng dẫn học ở nhà: 
 Làm bài 1, 2, 3,4,5 (SGKtrang 71). 
 Xem bài mới: Tính theo phương trình hóa học.