Bài giảng Lịch sử Lớp 8 - Tiết 19, Bài 12: Nhật Bản giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

KIỂM TRA BÀI CŨ:Trình bày quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân ở các nước Đông Nam Á? Bài 12NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX-ĐẦU THẾ KỈ XXTiết 19-Lược đồ nước Nhật Là một quốc đảo ở Đông Bắc châu Á, diện tích khoảng 374.000km2, nằm theo sườn phía đông lục địa châu Á. Mĩ danh “xứ sở hoa anh đào”, “đất nước mặt trời mọc”TIẾT 19 - BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XXI. Cuộc Duy Tân Minh TrịTình hình nước Nhật giữa thế kỉ XIX có điểm gì giống với các nước châu Á nói chung?- Đến giữa thế kỉ XIX, chế độ phong kiến Nhật Bản lâm vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng, trong khi đó các nước tư bản phương Tây, đi đầu là Mĩ ra sức tìm cách xâm nhập vào nước này.TƯỚNG QUÂN SÔ GUN- Tướng Sôgun, dòng họ Tôkugawa,dưới chế độ Mạc phủ đến giữa thế kỉ XIX, sau 265 năm thống trị (1603 - 1867), đã lâm vào tình trạng suy yếu, khủng hoảng nghiêmtrọng. Đây là thời kì trong lòng xã hội phong kiến Nhật chứa đựng nhiều mâu thuẫn ở tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội...- Giữa lúc mâu thuẫn giai cấp trong nước ngày càng gay gắt, chếđộ Mạc phủ khủng hoảng nghiêm trọng thì các nước tư bản phương Tây, trước tiên là Mĩ, sau là Anh, Pháp, Nga, Đức... dùng áp lực quân sự đòi Nhật phải mở cửa.TƯỚNG QUÂN SÔ GUNTrước tình hình đó đặt ra yêu cầu gì cho đất nước Nhật Bản? - Hoặc tiếp tục duy trì chế độ phong kiến mục nát.- Hoặc canh tân để phát triển đất nước.TIẾT 19 - BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XXI. Cuộc Duy Tân Minh Trị- Đến giữa thế kỉ XIX, chế độ phong kiến Nhật Bản lâm vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng, trong khi đó các nước tư bản phương Tây, đi đầu là Mĩ ra sức tìm cách xâm nhập vào nước này.- Tháng 1/1868, Thiên hoàng Minh Trị đã tiến hành một loạt cải cách tiến bộ .Vua Mit-su-hi-tô lên kế vị vua cha tháng 11/1867 khi mới 15 tuổi. Ông là người rất thông minh, dũng cảm, biết chăm lo việc nước, biết theo thời thế và biết dùng người. Tháng 1/1868, ông ra lệnh truất quyền Sô-gun và thành lập chính phủ mới, thủ tiêu chế độ Mạc phủ, lấy hiệu là Minh Trị và tiến hành cuộc cải cách Minh Trị Duy tân.Thiên hoàng Minh Trị (1852-1912)TIẾT 19 - BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XXI. Cuộc Duy Tân Minh Trị- Đến giữa thế kỉ XIX, chế độ phong kiến Nhật Bản lâm vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng, trong khi đó các nước tư bản phương Tây, đi đầu là Mĩ ra sức tìm cách xâm nhập vào nước này.- Tháng 1/1868, Thiên hoàng Minh Trị đã tiến hành một loạt cải cách tiến bộ .Cuộc cải cách Duy Tân Minh trị được tiến hành trên những lĩnh vực nào ?Kinh tếVăn hóa giáo dụcQuân sự Nội dung cải cách Duy Tân Chính trị - Xác lập quyền thống trị của tầng lớp quý tộc tư sản.- Ban hành hiến pháp 1889, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.- Thống nhất thị trường tiền tệ, phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn.- Xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá ..- Tổ chức và huấn luyện quân đội theo kiểu phương Tây.- Thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự.- Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học-kĩ thuật trong giảng dạy.- Cử học sinh ưu tú du học phương TâyTIẾT 19 - BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XXI. Cuộc Duy Tân Minh Trị- Đến giữa thế kỉ XIX, chế độ phong kiến Nhật Bản lâm vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng, trong khi đó các nước tư bản phương Tây, đi đầu là Mĩ ra sức tìm cách xâm nhập vào nước này.- Tháng1/1868, Thiên hoàng Minh Trị đã tiến hành một loạt cải cách tiến bộ .Cuộc Duy tân Minh Trị đem lại kết quả gì?- Nội dung cuộc Duy Tân Minh Trị: Chính trị, kinh tế, văn hóa giáo dục, quân sự.(sgk)- Kết quả: Cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa, phát triển thành một nước tư bản công nghiệp.Đồng Yên, đơn vị tiền tệ thống nhất của Nhật Bản sau Duy tân Minh Trị Tàu sắt đầu tiên của Nhật sau cải cách Minh Trị Nhật “ mở cửa” các cảng tiếp xúc với phương Tây.THẢO LUẬN CẶP ĐÔI Câu 1: Vì sao Nhật Bản không trở thành thuộc địa hay nửa thuộc địa?=> Vì cải cách Duy Tân đưa nước Nhật phát triển mạnh theo con đường TBCN.Câu 2: Vì sao Duy Tân Minh Trị ở Nhật có sức cuốn hút các nước châu Á noi theo?=> Cải cách Duy Tân đưa nước Nhật từ một nước phong kiến nông nghiệp lạc hậu trở thành một nước tư bản công nghiệp phát triển.Theo em, đây có phải là một cuộc CM TS không? Tại sao?- Là cuộc cách mạng tư sản.- Vì : Chấm dứt chế độ phong kiến (từ đầu 1868) của Sô-gun thiết lập chính quyền của của quý tộc tư sản hóa đứng đầu là Minh Trị. Cải cách toàn diện mang tính chất tư sản rõ rệt, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, đưa Nhật Bản thành một nước có nền kinh tế công thương nghiệp phát triển nhất châu Á, giữ vững được độc lập chủ quyền trước sự xâm lược các nước phương Tây.20So với cuộc cách mạng tư sản ở Âu Mỹ, cuộc cách mạng ở Nhật Bản có gì nổi bật?- Là cuộc cách mạng do liên minh quý tộc tiến hành. Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. Đưa nước Nhật không trở thành nước thuộc địa, chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.TIẾT 19 - BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XXI. Cuộc Duy Tân Minh TrịII. Nhật Bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốcNhật Bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốc trong điều kiện nào?- Sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Nhật Bản dẫn tới sự ra đời các công ti độc quyền như Mít-xưi, Mít-su-bi-si...chi phối toàn bộ đời sống kinh tế, chính trị Nhật Bản. Có mặt và chi phối các lĩnh vực: Công nghiệp hóa chất, máy móc, vũ khí, đóng tàu, tài chính, bảo hiểm, khai khoáng, kho bãi, thủy tinh, các sản phẩm điện - điện tử, bất động sản, luyện kim, xây dựng, lốp và cao su, thực phẩm và nước giải khát, bán lẻ, vận chuyển, hậu cần Là một trong những tập đoàn lớn nhất ở Nhật Bản lớn nhất thế giới. Ban đầu chỉ là một hãng buôn nhỏ, được Mitsui Takatoshi (1622-1694) thành lâp từ thế kỉ XVII. Sau này do có công trong cuộc duy tân Minh Trị nên được hưởng nhiều quyền lợi. Cuối thế kỉ XIX, Mit sưi trở thành một tập đoàn độc quyền khổng lồ“Anh có thể đi đến Nhật trên chiếc tàu thủy của hãng Mít-xưi, tàu chạy bằng than đá của Mít-xưi, đọc sách do Mít-xưi xuất bản, dưới ánh sáng bóng điện do Mít-xưi chế tạo ”cập bến của Mít-xưi. Một nhà báo Anh kể lại:Sau đó lại đi tàu điện của Mít-xưi đóng, THÀNH TỰU KINH TẾ NHẬT BẢNÔ tô chạy bằng năng lượng mặt trờiNăng lượng điện mặt trờiNgười máy ASimoTHÀNH TỰU KINH TẾ NHẬT BẢNThủ đô Tôkiô Nhật Bản ngày nayTIẾT 19 - BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XXI. Cuộc Duy Tân Minh TrịII. Nhật Bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốcVề đối ngoại Nhật Bản thực hiện chính sách gì? - Sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Nhật Bản dẫn tới sự ra đời các công ti độc quyền như Mít-xưi, Mít-su-bi-si...chi phối nền kinh tế, chính trị Nhật Bản.LƯỢC ĐỒ ĐẾ QUỐC NHẬT CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XXLƯỢC ĐỒ ĐẾ QUỐC NHẬT CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XXNĂM 1872-1875: CHIẾM LƯU CẦUNĂM 1895: CHIẾM ĐÀI LOANNĂM 1905: CHIẾM PHÍA NAM ĐẢO XA-KHA-LIN VÀ LIÊU ĐÔNG, LỮ THUẬNNĂM 1910: CHIẾM BÁN ĐẢO TRIỀU TIÊNNĂM 1914: CHIẾM SƠN ĐÔNGTIẾT 19 - BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XXI. Cuộc Duy Tân Minh TrịII. Nhật Bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốc- Sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Nhật Bản dẫn tới sự ra đời các công ti độc quyền như Mít-xưi, Mít-su-bi-si...chi phối nền kinh tế Nhật Bản.- Sự phát triển kinh tế đã tạo ra sức mạnh về quân sự, chính trị ở Nhật Bản. Giới cầm quyền đã thi hành chính sách xâm lược hiếu chiến : chiến tranh Trung - Nhật, chiến tranh Nga - Nhật, chiếm Liêu Đông, Lữ Thuận, Sơn Đông, bán đảo Triều Tiên... =>Đế quốc Nhật có đặc điểm là đế quốc phong kiến quân phiệt hiếu chiến. Thủ tướng Phan Văn Khải thăm Nhật tháng 6/2004Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm Nhật Bản 3/2014Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm Nhật tháng 10/2006 Cuộc hội đàm cấp cao giữa Việt Nam – Nhật BảnBÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Câu 1: Ý nghĩa quan trọng nhất của cuộc Duy tân Minh Trị là ?	A. Nhật trở thành nước TB đầu tiên ở châu Á.	B. Sau cải cách, nền chính trị -xã hội Nhật ổn định.	C. Nhật có điều kiện phát triển công thương nghiệp nhất ở châu Á.	D. Nhật giữ vững được độc lập, chủ quyền và phát triển CNTBD* Chọn đáp án đúng: Câu 2: Vì sao Nhật Bản thoát khỏi sự xâm lược của TB phương Tây ?	A. Nhật có chính sách ngoại giao tốt.	B. Nhật tiến hành cải cách tiến bộ.	C. Nhật có nền kinh tế phát triển.	D. Chính quyền phong kiến Nhật mạnhBBÀI TẬP TRẮC NGHIỆM* Chọn đáp án đúng:Câu 3 : Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, đường lối ngoại giao của Nhật có gì nổi bật ?Đẩy mạnh công nghiệp hoá.Đẩy mạnh chính sách xâm lược và bành trướng.Đưa học sinh ưu tú đi học ở các nước phương Tây.Ưu tiên phát triển nông nghiệp.BBÀI TẬP TRẮC NGHIỆM* Chọn đáp án đúng:Câu 4 : Vì sao Nhật Bản không bị biến thành thuộc địa hay nửa thuộc địa, và có sức cuốn hút các nước châu Á noi theo?A. Cải cách duy tân đưa nước Nhật phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩaB. Cải cách duy tân đưa nước Nhật từ một nước phong kiến lạc hậu thành nước tư bản phát triển.C. Cả A, B đều đúng.D. Cả A, B đều saiCYEÂU CAÀU VEÀ NHAØ - Học bài theo câu hỏi SGK.- Xem lại các bài 6, 7,11,12 chuẩn bị ôn tập kiểm tra 1 tiết.KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔDỒI DÀO SỨC KHỎETHÀNH ĐẠTCHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT