Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Tiết 51, Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác
Dựa vào thông tin trong SGK/155, hãy lựa chọn các cụm từ thích hợp để điền vào sơ đồ sau:
Bộ phận phân tích ở trung ương
Co quan thụ cảm
Dây thần kinh (Dẫn truyền hướng tâm)
Từ sơ đồ trên hãy cho biết cơ quan phân tích gồm những bộ phận nào?
- Gồm: + Cơ quan thụ cảm
+ Dây thần kinh
+ Bộ phận phân tích ở trung ương
- Vai trò: Giúp cơ thể nhận biết các tác động của môi trường.
II- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC
Gồm: Tế bào thụ cảm thị giác (ở màng lưới của cầu mắt), dây thần kinh thị giác, vùng thị giác ở thuỳ chẩm.
1. Cấu tạo cầu mắt
2. Cấu tạo màng lưới
Màng lưới gồm :
+ Tế bào nón : Tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc.
+ Tế bào que : Tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu.
+ Điểm vàng : Nơi tập trung chủ yếu các tế bào nón.
1Câu 2: Vùng thị giác có chức năng gì? A. Cảm giác sáng tối, màu sắc, sự vật.B. Cảm giác âm thanh.C. Cảm giác vị mặn, ngọt, chua,...D. Cảm giác mùi thơm, tanh,..A. Cảm giác sáng tối, màu sắc, sự vậtCâu 1: Vùng thị giác nằm ở thùy nào của đại não? KIỂM TRA BÀI CŨ A. Thùy đỉnh B. Thùy thái dương C. Thùy trán D. Thùy chẩmD. Thùy chẩmABCD2CHỦ ĐỀ: GIÁC QUANTIẾT 51 - BÀI 49 :CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC.3 TIẾT 51 - BÀI 49 :CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCH4Dựa vào thụng tin trong SGK/155, hóy lựa chọn cỏc cụm từ thớch hợp để điền vào sơ đồ sau:2Từ sơ đồ trờn hóy cho biết cơ quan phõn tớch gồm những bộ phận nào? Cơ quan thụ cảm Dây thần kinh (Dẫn truyền hướng tâm) Bộ phận phân tích ở trung ương13I- CƠ QUAN PHÂN TÍCHTiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác5 - Gồm: + Cơ quan thụ cảm + Dây thần kinh+ Bộ phận phân tích ở trung ương- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCHTiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giácCơ quan phân tích có vai trò gì đối với cơ thể ?6II- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC - Gồm: + Cơ quan thụ cảm + Dây thần kinh+ Bộ phận phân tích ở trung ương- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCHTiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác7Hãy quan sát tranh và nghiên cứu thông tin SGK, điền các cụm từ thích hợp vào các chữ số 1, 2, 3 ứng với các thành phần của cơ quan phân tích thị giác:123Tế bào thụ cảm thị giácDây thần kinh thị giácVùng thị giác ở thuỳ chẩmCơ quan phân tích thị giác gồm những thành phần nào?8II- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC - Gồm: + Cơ quan thụ cảm. + Dây thần kinh.+ Bộ phận phân tích ở trung ương.- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCH Gồm: Tế bào thụ cảm thị giác (ở màng lưới của cầu mắt), dây thần kinh thị giác, vùng thị giác ở thuỳ chẩm.1. Cấu tạo cầu mắtHỡnh: Cầu mắt phải trong hốc mắtCầu mắtCơ vận động mắtDõy thần kinh thị giỏcTiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác9Dịch thủy tinhMàng cứngMàng mạchMàng lướiĐiểm mựDõy thần kinh thị giỏcMàng giỏcThủy dịchLỗ đồng tửLũng đenThể thủy tinh1234567891011Quan sỏt hỡnh ảnh sau kết hợp với hỡnh 49.2 SGK/155 xỏc định cấu tạo cầu mắt? 10II- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC - Gồm: + Cơ quan thụ cảm. + Dây thần kinh.+ Bộ phận phân tích ở trung ương.- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCH Gồm: Tế bào thụ cảm thị giác(ở màng lưới của cầu mắt), dây thần kinh thị giác, vùng thị giác ở thuỳ chẩm.1. Cấu tạo cầu mắtMàng cứngMàng mạch Màng lướiTiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác* Ba lớp màng : + Màng mạch+ Màng lưới+ Màng cứng11II- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC - Gồm: + Cơ quan thụ cảm + Dây thần kinh+ Bộ phận phân tích ở trung ương- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCH Gồm: Tế bào thụ cảm thị giác(ở màng lưới của cầu mắt), dây thần kinh thị giác, vùng thị giác ở thuỳ chẩm.65* Ba lớp màng : * Môi trường trong suốt :+ Thuỷ dịch+ Thể thuỷ tinh+ Dịch thuỷ tinh4-Thuỷ dịch- Thể thuỷ tinh-Dịch thuỷ tinhTiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác1. Cấu tạo cầu mắt12II- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC - Gồm: + Cơ quan thụ cảm + Dây thần kinh+ Bộ phận phân tích ở trung ương- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCH Gồm: Tế bào thụ cảm thị giác(ở màng lưới của cầu mắt), dây thần kinh thị giác, vùng thị giác ở thuỳ chẩm.* Ba lớp màng : * Môi trường trong suốt :Tiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác1. Cấu tạo cầu mắt2. Cấu tạo màng lưới13Màng cứngMàng mạch Màng lướiTế bào sắc tốTế bào queTế bào núnTế bào liờn lạc ngangTế bào hai cựcTế bào thần kinh thị giỏcHãy quan sát hình và đọc thông tin về cấu tạo của màng lưới để trả lời các câu hỏi sau:Màng lưới có các loại tế bào nào?Màng lưới có một số loại tế bào như : tế bào nón, tế bào que, tế bào thần kinh thị giác, tế bào hai cực, tế bào liên lạc ngang Màng lướiNêu chức năng của tế bào nón và tế bào que ?142. Cấu tạo màng lướiMàng lưới gồm :+ Tế bào nón : Tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc.+ Tế bào que : Tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu.+ Điểm vàng : Nơi tập trung chủ yếu các tế bào nón. Tiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giácII- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC - Gồm: + Cơ quan thụ cảm + Dây thần kinh+ Bộ phận phân tích ở trung ương- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCH Gồm: Tế bào thụ cảm thị giác(ở màng lưới của cầu mắt), dây thần kinh thị giác, vùng thị giác ở thuỳ chẩm.* Ba lớp màng : * Môi trường trong suốt : Các tế bào nón tập trung chủ yếu ở đâu ?1. Cấu tạo cầu mắt15Màng lưới gồm :+ Tế bào nón :+ Tế bào que :+ Điểm vàng :+ Điểm mù : Nơi không có tế bào thụ cảm thị giác.AĐiểm mùTiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giác - Gồm: + Cơ quan thụ cảm + Dây thần kinh+ Bộ phận phân tích ở trung ương- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường. Gồm: Tế bào thụ cảm thị giác( ở cầu mắt), dây thần kinh thị giác, vùng thị giác ở thuỳ chẩm.* Ba lớp màng : + Màng mạch+ Màng lưới+ Màng cứng* Môi trường trong suốt :+ Thuỷ dịch+ Thể thuỷ tinh+ Dịch thuỷ tinh1. Cấu tạo cầu mắtI- CƠ QUAN PHÂN TÍCHII- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC2. Cấu tạo màng lưới16Tế bào sắc tốTế bào queTế bào núnTế bào liờn lạc ngangTế bào hai cựcTế bào thần kinh thị giỏc Tại điểm vàng mỗi tế bào nón liên hệ với bao nhiêu tế bào thần kinh thị giác?Đáp án Mỗi tế bào nón liên hệ với một tế bào thần kinh thị giác.17Tế bào sắc tốTế bào queTế bào núnTế bào liờn lạc ngangTế bào hai cựcTế bào thần kinh thị giỏc Tại điểm vàng bao nhiêu tế bào que liên hệ với 1 tế bào thần kinh thị giác? Nhiều tế bào que mới liên hệ được với một tế bào thần kinh thị giác. Mỗi tế bào nón liên hệ với một tế bào thần kinh thị giác.18Vỡ sao ảnh của vật hiện trờn điểm vàng lại nhỡn rừ nhất?+ Cỏc tế bào nún tập trung nhiều nhất.+ Mỗi tế bào nún liờn hệ với một tế bào thần kinh thị giỏc trong đú nhiều tế bào que mới liờn hệ được với một tế bào thần kinh thị giỏc..*Tại điểm vàng:Tế bào sắc tốTế bào queTế bào núnTế bào liờn lạc ngangTế bào hai cựcTế bào thần kinh thị giỏc19Màng lưới gồm :+ Tế bào nón : Tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc.+ Tế bào que : Tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu.+ Điểm vàng : Nơi tập trung chủ yếu các tế bào nón. + Điểm mù : Nơi không có tế bào thụ cảm thị giác.Tiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giácII- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC - Gồm: + Cơ quan thụ cảm + Dây thần kinh+ Bộ phận phân tích ở trung ương- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCH Gồm: Tế bào thụ cảm thị giác(ở màng lưới của cầu mắt), dây thần kinh thị giác, vùng thị giác ở thuỳ chẩm.* Ba lớp màng : + Màng mạch+ Màng lưới+ Màng cứng* Môi trường trong suốt :+ Thuỷ dịch+ Thể thuỷ tinh+ Dịch thuỷ tinh3. Sự tạo ảnh ở màng lướiHãy quan sát và theo dõi thí nghiệm sau :2. Cấu tạo màng lưới1. Cấu tạo cầu mắt20AMàng lướiMàng giácThủy dịchThể thủy tinhDịch thủy tinhThí nghiệm mô tả tia sáng phản chiếu từ vật tới màng lưới Tia sáng phản chiếu từ vật tới màng lưới đã đi qua những bộ phận nào của cầu mắt?Ta nhìn được vật là do các tia sáng phản chiếu từ vật tới màng lưới qua một hệ thống môi trường trong suốt gồm: màng giác, thủy dịch, thể thủy tinh, dịch thủy tinh21ABCSơ đồ thí nghiệm về sự điều tiết độ cong (độ hội tụ) của thể thuỷ tinhMàng lướiTừ thớ nghiệm trờn, em rỳt ra kết luận gỡ về vai trũ của thể thuỷ tinh trong cầu mắt?Thể thuỷ tinh phồng, dẹp ảnh của vật hiện trờn điểm vàng giỳp ta nhỡn rừ vật.Thể thủy tinh22Màng lưới gồm :+ Tế bào nón : Tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc.+ Tế bào que : Tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu.+ Điểm vàng : Nơi tập trung chủ yếu các tế bào nón. + Điểm mù : Nơi không có tế bào thụ cảm thị giác.Tiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giácII- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC - Gồm: + Cơ quan thụ cảm + Dây thần kinh+ Bộ phận phân tích ở trung ương.- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCH Gồm: Tế bào thụ cảm thị giác( ở màng lưới của cầu mắt), dây thần kinh thị giác, vùng thị giác ở thuỳ chẩm.* Ba lớp màng : + Màng mạch+ Màng lưới.+ Màng cứng* Môi trường trong suốt :+ Thuỷ dịch+ Thể thuỷ tinh+ Dịch thuỷ tinh.3. Sự tạo ảnh ở màng lưới- Thể thuỷ tinh có khả năng điều tiết (phồng, dẹp) để nhìn rõ vật.2. Cấu tạo màng lưới1. Cấu tạo cầu mắt23Tế bào queTế bào núnTế bào liờn lạc ngangTế bào hai cựcTế bào thần kinh thị giỏcQuỏ trỡnh cảm nhận hỡnh ảnh của cơ quan phõn tớch thị giỏcDõy thần kinh thị giỏcVựng thị giỏc ở thuỳ chẩmánh sáng phản chiếu từ vật qua . ............tới màng lưới tạo ảnh thu nhỏ và ngược sẽ kích thích các .......làm xuất hiện xung thần kinh truyền về vùng .ở thuỳ chẩm của đại não cho ta cảm nhận về hình ảnh của vật. Hãy chọn các cụm từ: tế bào thụ cảm; thị giác; môi trường trong suốt điền vào chỗ trống cho phù hợptế bào thụ cảmmôi trường trong suốtthị giác24Màng lưới gồm :+ Tế bào nón :+ Tế bào que :+ Điểm vàng :+ Điểm mù :Tiết 51- Bài 49: Cơ quan phân tích thị giácII- CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC - Gồm: + Cơ quan thụ cảm + Dây thần kinh+ Bộ phận phân tích ở trung ương.- Vai trũ: Giỳp cơ thể nhận biết cỏc tỏc động của mụi trường.I- CƠ QUAN PHÂN TÍCH Gồm: Tế bào thụ cảm thị giác( ở màng lưới của cầu mắt), dây thần kinh thị giác, vùng thị giác ở thuỳ chẩm.* Ba lớp màng : * Môi trường trong suốt :3. Sự tạo ảnh ở màng lưới- Thể thuỷ tinh có khả năng điều tiết (phồng, dẹp) để nhìn rõ vật.2. Cấu tạo màng lưới1. Cấu tạo cầu mắt- ánh sáng phản chiếu từ vật qua môi trường trong suốt màng lưới tạo ảnh thu nhỏ và ngược kích thích các tế bào thụ cảm xuất hiện xung thần kinh vùng thị giác ở thuỳ chẩm của đại não cho ta cảm nhận về hình ảnh của vật. 25TRề CHƠINgụi sao may mắn!Luật chơi :- Lớp chia làm 3 đội : A, B và C (Tương ứng với 3 dóy). - Trờn màn hỡnh cú 6 ngụi sao đỏnh số từ 1 đến 6. Lần lượt mỗi đội chọn một ngụi sao để trả lời. Nếu trả lời đỳng sẽ được số điểm tương ứng, trong đú cú một ngụi sao may mắn, nếu đội nào khụng trả lời được thỡ phải nhường quyền trả lời cho đội khỏc. Kết thỳc trũ chơi đội nào được nhiều điểm hơn là đội thắng cuộc.(Mỗi cõu hỏi cú thời gian suy nghĩ 10 giõy) 26Ngôi sao may mắn146532275 điểm10987654321Thành phần của một cơ quan phân tích gồm: Cơ quan thụ cảm, dây thần kinh. Cơ quan thụ cảmC. Bộ phận phân tích ở trung ươngD. Cả A và C. Đáp án: DHết giờ1098765432102810điểmđáp án : c10987654321 Bộ phận nào sau đây có khả năng điều tiết giúp ta nhìnrõ vật ở xa hay gần? A : Màng mạch C : Thể thuỷ tinh B : Lỗ đồng tử D : Màng lướiHết giờ10987654321029Ngôi sao may mắn bạn được thưởng 7 điểm và một tràng vỗ tay của các bạn308 điểmĐáp án A10987654321Điểm vàng có đặc điểm: A : Là nơi tập trung chủ yếu các tế bào nón. B : Là nơi tập trung các tế bào que. C : Là nơi đi ra của các dây thần kinh. D : Là nơi không có tế bào thụ cảm thị giác.Hết giờ109876543210319 điểm10987654321Thể thủy tinh trong cầu mắt có vai trò A. điều chỉnh lượng ánh sáng đi vào cầu mắt. B. điều tiết để nhìn rõ vật. C. giúp ta cảm nhận màu sắc của vật. D. dẫn truyền xung thần kinh về thùy chẩm.Đáp án: BHết giờ109876543210326 điểm10987654321Nêu cấu tạo của cầu mắt ?Đáp án: Cầu mắt có cấu tạo gồm: 3 lớp màng (màng cứng, màng mạch, màng lưới) và môi trường trong suốt (thuỷ dịch, thể thuỷ tinh, dịch thuỷ tinh).Hết giờ109876543210339 điểm10987654321Hãy cho biết cơ quan phân tích thị giác gồm những thành phần nào?Đáp án:Cơ quan phân tích thị giác có cấu tạo gồm: Tế bào thụ cảm thị giác, dây thần kinh thị giác và vùng thị giác ở thuỳ chẩm.Hết giờ10987654321034Đôi mắtĐôi mắt em, nơi đi vào của ánh sángQua đoạn đường trong suốt tới nón, queTruyền tín hiệu về vùng thùy chẩmTheo dây thần kinh thị giác (số II).Điểm vàng ấy nơi ta nhìn rõ nhấtNon nước, quê hương, giàu đẹp, xanh tươi.Đôi mắt quý, em nhớ luôn gìn giữCửa sổ tâm hồn rộng mở đón tương lai.35Dặn dũ: Học bài trong vở, trả lời cõu hỏi 1, 2, 3, SGK. Xem trước bài 50: Vệ sinh mắt. Xem kĩ mục I “Cỏc tật của mắt” và mục II “Cỏc bệnh của mắt”. Sưu tầm tư liệu cú liờn quan đến cỏc tật và bệnh của mắt.36Bài học kết thúc. Kính chúc các Thầy cô mạnh khỏe, chúc các em học sinh học tốt!
Tài liệu đính kèm:
- bai_giang_sinh_hoc_lop_8_tiet_51_bai_49_co_quan_phan_tich_th.ppt