Bài giảng Hóa học Lớp 8 - Tiết 48, Bài 33: Điều chế khí hiđro-Phản ứng thế

KIẾN THỨC BÀI CŨ 
Ứng dụng của khí hiđro (H 2 ) 
1. Dùng làm nhiên liệu trong công nghiệp. 
2. Là nguồn nguyên liệu trong sản xuất amoniac, axit và nhiều hợp chất hữu cơ. 
3. Dùng làm chất khử để điều chế 1 số kim loại từ oxit của chúng. 
4. Dùng để bơm vào khinh khí cầu, bóng thám không. 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
CÂU HỎI: Trình bày tính chất hoá học của H 2 . Viết PTHH minh hoạ cho mỗi tính chất? 
ĐÁP ÁN: Tính chất hoá học của H 2 
1. Tác dụng với oxi 	 
2. Tác dụng với một số oxit kim loại 	 
 a. Tiến hành thí nghiệm điều chế khí hiđro trong ống nghiệm: 
- Bước 1 : Cho 2 – 3 hạt kẽm Zn vào ống nghiệm đựng sẵn 2-3 ml dung dịch axit clohiđric HCl, nhận xét hiện tượng . 
 Bước 2 : Đậy ống nghiệm bằng nút cao su có ống dẫn khí xuyên qua, chờ khoảng 1 phút cho khí H 2 đẩy hết không khí ra khỏi ống nghiệm, đưa que đóm còn tàn đỏ vào đầu ống dẫn khí, nhận xét . Sau đó đưa que đóm đang cháy vào đầu ống dẫn khí, nhận xét . 
 Bước 3: Nhỏ một giọt dung dịch trong ống nghiệm lên mặt kính đồng hồ và đem cô cạn. Nêu hiện tượng . 
Tiết 48 – Bài 33: 
ĐIỀU CHẾ KHÍ HIĐRO - PHẢN ỨNG THẾ 
I. Điều chế khí hiđro: 
1. Trong phòng thí nghiệm: 
I. Điều chế khí hiđro: 
1. Trong phòng thí nghiệm: 
* Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập: 
CH1. Có hiện tượng gì xảy ra khi cho Zn vào ống nghiệm chứa dung dịch HCl? 
CH2. Khí thoát ra có làm than hồng của que đóm bùng cháy không ? 
CH3. Có hiện tượng gì xảy ra khi đưa que đóm đang cháy vào dòng khí thoát ra từ ống nghiệm? Khí thoát ra từ ống nghiệm là khí gì? 
CH4. Có hiện tượng gì xảy ra khi cô cạn một giọt dung dịch lấy từ trong ống nghiệm? 
I. Điều chế khí hiđro: 
1. Trong phòng thí nghiệm: 
- Có bọt khí xuất hiện trên bề mặt mảnh kẽm rồi thoát ra khỏi chất lỏng, mảnh kẽm tan dần. 
- Khí thoát ra không làm than hồng của que đóm bùng cháy. 
- Khí thoát ra cháy được trong không khí với ngọn lửa màu xanh nhạt, đó là khí hiđro (H 2 ). 
b. Nhận xét các hiện tượng của thí nghiệm: 
- Cô cạn giọt dung dịch trong ống nghiệm được chất rắn màu trắng. 
I. Điều chế khí hiđro: 
1. Trong phòng thí nghiệm: 
- PTHH: Zn + 2HCl ZnCl 2 + H 2 
- Để điều chế khí hiđro, có thể thay thế dung dịch axit HCl bằng dung dịch axit H 2 SO 4 loãng và thay Zn bằng các kim loại hoạt động như Al, Fe ... 
VD: Fe + H 2 SO 4 FeSO 4 + H 2 
- Tiến hành thí nghiệm 
Bình kíp 
Bình kíp đơn giản 
 Có thể điều chế khí H 2 với lượng lớn hơn trong bình Kíp: 
Cách thu khí H 2 trong phòng thí nghiệm 
H 2 đẩy nước 
H 2 đẩy không khí 
 I. Điều chế khí hiđro: 
1. Trong phòng thí nghiệm: 
Rút ra kết luận về cách điều chế và thu khí hiđro trong phòng thí nghiệm? 
I. Điều chế khí hiđro: 
1. Trong phòng thí nghiệm: 
 - Kết luận: 
 Một số kim loại 	 Điều chế khí H 2 
- PTHH: Zn + 2HCl ZnCl 2 + H 2 
- Thu khí H 2 : bằng cách đẩy không khí hoặc đẩy nước. 
- Thí nghiệm: (SGK) 
Zn (hoặc Fe, Al, ) 
HCl (hoặc H 2 SO 4 ) 
+ dung dịch axit 
VD: Fe + H 2 SO 4 FeSO 4 + H 2 
2. Trong công nghiệp: nghiên cứu SGK 
Tiết 48 – Bài 33: 
ĐIỀU CHẾ KHÍ HIĐRO - PHẢN ỨNG THẾ 
I. Điều chế khí hiđro: 
2. Trong công nghiệp: 
Khí O 2 
Khí H 2 
2H 2 O 2H 2 + O 2 
điện phân 
 VD: Điều chế hiđro bằng cách 
điện phân nước 
PTHH: 
I. Điều chế khí hiđro: 
2. Trong công nghiệp: 
Từ khí thiên nhiên, khí dầu mỏ 
Bằng điện phân nước 
Bằng lò khí than 
 I. Điều chế khí hiđro: 
2. Trong công nghiệp: 
Rút ra kết luận về cách điều chế khí hiđro trong công nghiệp? 
* Kết luận: Điều chế H 2 bằng cách: 
Điện phân nước, 
Dùng than khử oxi của nước trong lò khí than, 
Từ khí tự nhiên, khí dầu mỏ. 
VD: 2H 2 O 2H 2 + O 2 
điện phân 
II. Phản ứng thế là gì? 
Fe + H 2 SO 4 FeSO 4 + H 2 (1) 
Zn + CuSO 4 ZnSO 4 + Cu (2) 
- Trong hai phản ứng: 
? Nguyên tử của đơn chất Fe và Zn đã thay thế nguyên tử nào của hợp chất H 2 SO 4 và CuSO 4 ? 
 1- Ví dụ: 
II. Phản ứng thế là gì? 
Fe + H 2 SO 4 FeSO 4 + H 2 (1) 
Zn + CuSO 4 ZnSO 4 + Cu (2) 
- Trong hai phản ứng: 
* Điểm giống nhau của hai phản ứng hóa học trên: 
- Đơn chất tác dụng với hợp chất. 
- Nguyên tử của đơn chất thay thế nguyên tử của một nguyên tố trong hợp chất. 
II. Phản ứng thế là gì? 
Fe + H 2 SO 4 Fe SO 4 + H 2 
Zn + CuSO 4 Zn SO 4 + Cu 
Các phản ứng hóa học trên được gọi là phản ứng thế. 
2- ĐN: 
Phản ứng thế là phản ứng hóa học giữa đơn chất và hợp chất, trong đó nguyên tử của đơn chất thay thế nguyên tử của một nguyên tố trong hợp chất. 
 1- PTHH: 
H 2 + CuO Cu + H 2 O 
Kiểm tra đánh giá 
1. Trong các PƯHH sau đây PƯHH nào thuộc loại phản ứng thế? 
C. Cu + 2AgNO 3 Cu(NO 3 ) 2 + 2Ag  
A. 4P + 5O 2 2P 2 O 5  
B. 2H 2 O 2H 2  + O 2  
D. Fe 3 O 4 + 4CO 4CO 2  + 3Fe  
đp 
t o 
t o 
(Bài tập học sinh tự làm) 
2. Viết các PTHH xảy ra trong các trường hợp sau: 
A. Sắt + Dung dịch axit clohiđric. 
B. Nhôm + Dung dịch axit sunfuric. 
BÀI TẬP 
1. Phương trình hoá học nào sau đây dùng để điều chế H 2 trong PTN? 
BÀI TẬP 
2. Phản ứng nào sau đây là phản ứng thế? 
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ 
 Học bài, làm các bài tập SGK/T117 
 Chuẩn bị bài 34: Bài LT6 - Ôn tập kiến thức đã học ở chương 5 
* Hướng dẫn bài tập 4/T117. 
a. Viết 4 PTHH điều chế H 2 
Tính nH 2 . 
- Dựa vào PTHH xác định tỉ lệ số mol của H 2 với kloại Zn, Fe. n Zn ; n Fe m Zn ; m Fe 
* Kiến thức trọng tâm của bài học: Điều chế - thu khí H 2 , phản ứng thế. 
* Dặn dò: 
Tóm tắt đề: Trong PTN có: Zn, Fe, HCl, H 2 SO 4 
b. Tính m Zn ; m Fe để điều chế 2,24lít khí H 2 ở (đktc) 
3. Lập PTHH của các sơ đồ PƯHH sau đây và cho biết chúng thuộc loại phản ứng nào? 
C. Fe + CuCl 2 FeCl 2 + Cu  
A. Mg + O 2 MgO  
B. KMnO 4 K 2 MnO 4 + MnO 2 + O 2  
t o 
t o 
t o 
3. Lập PTHH của các sơ đồ PƯHH sau đây và cho biết chúng thuộc loại phản ứng nào? 
C. Fe + CuCl 2 FeCl 2 + Cu  
A. Mg + O 2 MgO  
B. KMnO 4 K 2 MnO 4 + MnO 2 + O 2  
t o 
t o 
t o 
Sau đây chúng ta làm một số bài tập trực tiếp tự kiểm tra đánh giá 
Câu 1: Trong phòng thí nghiệm khí hiđro được điều chế bằng cách: 
Chưa chính xác - Em nên xem lại kiến thức đã học. 
Chưa chính xác - một số kim loại tác dụng với dung dịch axit không tạo ra khí hiđro. 
Chưa chính xác - một số axit tác dụng với kim loại hoạt động không tạo ra khí hiđro. 
Đúng rồi - Chúc mừng em. 
Đúng - Click vào bất kỳ đâu để tiếp tục. 
Sai - Click vào bất kỳ đâu để tiếp tục. 
Làm lại. 
Bạn phải làm trước khi tiếp tục. 
Chấp nhận. 
Chấp nhận. 
Làm lại. 
Làm lại. 
A) 
Cho kim loại tác dụng với dung dịch axit. 
B) 
Cho các kim loại tác dụng với dung dịch axit clohiđric, axit sunfuric loãng. 
C) 
Cho kim loại hoạt động tác dụng với dung dịch axit. 
D) 
Cho kim loại hoạt động tác dụng với dung dịch axit clohiđric, axit sunfuric loãng. 
Câu 2: Phản ứng giữa kim loại nhôm và axit sunfuric loãng thuộc loại phản ứng: 
Sai - nên viết PTHH của phản ứng trước khi chọn đáp án tiếp theo. 
Em nên kiểm tra lại kiến thức của mình. 
Đúng - kiến thức em rất tốt. 
Phản ứng phân hủy chỉ có một chất tham gia phản ứng. 
Đúng - Click vào bất kỳ đâu để tiếp tục. 
Sai - Click vào bất kỳ đâu để tiếp tục. 
Bạn phải làm trước khi tiếp tục. 
Chấp nhận. 
Chấp nhận. 
Làm lại. 
Làm lại. 
A) 
Phản ứng hóa hợp. 
B) 
Phản ứng trao đổi. 
C) 
Phản ứng thế. 
D) 
Phản ứng phân hủy. 
Câu 3: Trong công nghiệp khí hiđro được điều chế bằng cách: 
Đúng - Click vào bất kỳ đâu để tiếp tục. 
Sai - Click vào bất kỳ đâu để tiếp tục. 
Bạn phải làm trước khi tiếp tục. 
Chấp nhận. 
Chấp nhận. 
Làm lại. 
Làm lại. 
A) 
Điều chế từ axit. 
Chưa chính xác. 
B) 
Nhiệt phân các muối giàu oxi. 
Nên xem lại kiến thức cũ. 
C) 
Dùng than khử oxi của nước trong lò khí than. 
Đúng rồi - Chúc mừng em. 
D) 
Chưng cất phân đoạn không khí hóa lỏng. 
Trong không khí không có khí hiđro. 
Quiz 
Điểm của bạn 
{score} 
Điểm cao nhất của bạn 
{max-score} 
Số câu hỏi trả lời 
{total-attempts} 
Question Feedback/Review Information Will Appear Here 
Xem lại các câu hỏi 
Tiếp tục